تخمدانها وظیفه تولید هورمون‌های ضروری برای بارداری و قاعدگی و نیز تخمک‌گذاری را برعهده دارند. تخمدانها در دو طرف رحم قرار گرفته‌اند. بیماری‌های مختلفی هستند که با تخمدانها مرتبط هستند و می‌توانند منجر به درد تخمدان یا سایر علائم شوند.در متن پیش رو قصد داریم به سوال تخمدان چیست پاسخ دهیم و شما را با تخمدانها و وظایف آن‌ها آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- تخمدان چیست؟
- تخمدانها چه وظایفی را برعهده دارند؟
- چه هورمون‌هایی از تخمدانها ترشح می‌شوند؟
- درد تخمدانها چگونه است؟
- بیماری‌های تخمدانها چه علائمی دارند؟
- بیماری‌های مرتبط با تخمدانها
- بیماری‌های تخمدان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
- بیماری‌های مرتبط با تخمدان چگونه درمان می‌شوند؟
- تخمدانها و یائسگی
- آیا ممکن است بارداری در تخمدانها رخ بدهد؟
تخمدان چیست؟
در جواب سوال تخمدان چیست می‌توان گفت تخمدانها غدد کوچک و بیضی شکلی هستند که در دو طرف رحم قرار دارند. این غدد وظیفه تخمک‌گذاری و ترشح هورمون‌های ضروری برای بارداری و قاعدگی را برعهده دارند. در طول تخمک‌گذاری یکی از تخمدانها تخمک آزاد می‌کند. در صورتی که این تخمک با اسپرم لقاح یابد، بارداری رخ می‌دهد. تخمک‌گذاری هر ماه تا زمان یائسگی ادامه می‌یابد. با وقوع یائسگی، فرایند تخمک‌گذاری هم متوقف می‌شود.
تخمدانها چه وظایفی را برعهده دارند؟
در مقاله تخمدان چیست به وظایف تخمدانها می‌پردازیم. تخمدانها نقش مهمی را هم در قاعدگی و هم در لقاح و بارداری ایفا می‌کنند. علاوه بر آزاد کردن تخمک، تخمدانها هورمون‌های استروژن و پروژسترون را هم ترشح می‌کنند. تخمک‌گذاری اغلب در میانه سیکل‌های ماهانه اتفاق می‌افتد. هر تخمدان حاوی هزاران فولیکول است. فولیکول‌ها کیسه‌های کوچکی حاوی تخمک‌های نابالغ هستند. هر ماه در فاصله روز ۶ تا ۱۴ سیکل ماهانه هورمون FSH باعث تحریک رشد فولیکول‌ها می‌شود. در روز ۱۴ سیکل افزایش ناگهانی سطح هورمون LH باعث آزاد شدن یک تخمک از تخمدان می‌شود.
سپس، این تخمک آزادشده از طریق لوله باریکی به نام لوله فالوپ خودش را به رحم می‌رساند. در این حالت، سطح هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد که باعث ضخیم شدن دیواره پوشاننده رحم و آماده شدن آن برای یک حاملگی احتمالی می‌شود.درصورتی که حاملگی رخ ندهد، دیواره رحم فرو ریخته و درنتیجه قاعدگی رخ می‌دهد.
چه هورمون‌هایی از تخمدانها ترشح می‌شوند؟
استروژن و پروژسترون هورمون‌هایی هستند که از تخمدان ها ترشح می‌شوند. این هورمون‌ها نقش مهمی را در تکامل سیستم تولید مثل و وقوع عادت ماهانه ایفا می‌کنند. بیشترین میزان ترشح هورمون استروژن در نیمه اول سیکل ماهانه و قبل از تخمک‌گذاری است. پروژسترون در نیمه دوم سیکل ماهانه و جهت آماده شدن رحم برای یک حاملگی احتمالی بیشتر ترشح می‌شود.
درد تخمدانها چگونه است؟
در ادامه مقاله تخمدان چیست به درد تخمدانها مبی‌پردازیم. برخی افراد در زمان تخمک‌گذاری دردی را احساس می‌کنند. این درد طبیعی است و اغلب به‌صورت گرفتگی عضلانی یا درد خفیف یکطرفه احساس می‌شود. برخی افراد نیز خونریزی مختصر، ترشح نابجا یا درد شکمی را تجربه می‌کنند. با این حال، بسیاری از افراد در زمان تخمک‌گذاری دردی را تجربه نکرده و متوجه وقوع آن نمی‌شوند.
درصورتی که درد مزمنی را در اطراف تخمدان‌های‌تان تجربه کردید، لازم است که پزشک خود را در جریان قرار دهید. به این دلیل که ممکن است علامتی از یک مشکل جدی‌تر باشد. برخی بیماری‌های تخمدان نیاز به رسیدگی فوری دارند.
علت اختلالات هورمونی در زنان چیست به همراه معرفی انواع اختلالات هورمونی
بیماری‌های تخمدانها چه علائمی دارند؟
افراد مختلف برحسب بیماری‌شان علائم مختلفی را تجربه می‌کنند. با این حال، درصورت ابتلا به بیماری‌های تخمدان ممکن است هر یک از علائم زیر را تجربه کنید:
- درد لگن یا نفخ
- فشار یا درد در ناحیه شکم
- تهوع یا اسهال
- خونریزی نابجای واژنی
- ترشح از واژن
- درد پریود یا دیس‌منوره
- پریودهای نامنظم
- عدم تخمک‌گذاری
- نازایی
بیماری‌های مرتبط با تخمدانها
بیماری‌های مرتبط با تخمدانها در تخمدان چیست باید گفت بیماری‌های متعددی هستند که با تخمدانها مرتبط هستند؛ از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کیست تخمدان
درصورت رشد کیسه‌های حاوی مایع درون تخمدان به آن کیست تخمدان گفته می‌شود. کیست تخمدان اغلب خوش‌خیم است و به درمان دارویی جواب می‌دهد.
سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS
وقتی کیست‌های متعدد کوچکی در تخمدانها رشد می‌کنند، سندروم تخمدان پلی کیستیک ایجاد می‌شود. در این بیماری سطح آندروژن‌ها یا هورمون‌های مردانه افزایش می‌یابد. آکنه، پریودهای نامنظم و رشد موهای زائد از جمله علائم احتمالی سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند.
تورشن یا چرخش تخمدان
این بیماری یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد. به چرخش خودبخودی تخمدان تورشن تخمدان گفته می‌شود که با درد شدید خودش را نشان می‌دهد. کیست تخمدان احتمال ابتلا به تورشن تخمدان را افزایش می‌دهد.
سرطان یا تومور تخمدانی
رشد بی‌رویه سلولی در محل تخمدانها منجر به بروز تومور یا سرطان تخمدان می‌شود. تومورهای تخمدانی انواع مختلفی دارند.
اندومتریوز
درصورتی که بافت رحمی در مناطق دیگری از بدن رشد کند، به آن اندومتریوز گفته می‌شود. اندومتریوز اغلب در ناحیه لگن یا شکم دیده می‌شود و با پریودهای دردناک یا نازایی خودش را نشان می‌دهد.
کیست تخمدان یا تنبلی تخمدان چیست و چگونه درمان می‌شود؟
بیماری‌های تخمدان چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
پزشک برای تشخیص بیماری‌های تخمدان در مقاله تخمدان چیست از ابزارهای مختلفی استفاده می‌کند؛ از جمله:
- معاینه لگن
- سونوگرافی
- MRI
- آزمایش خون یا ادرار
- سی تی اسکن
بیماری‌های مرتبط با تخمدان چگونه درمان می‌شوند؟
در مورد بیماری‌های مرتبط با تخمدان بسته به نوع بیماری، درمان‌های متعددی در دسترس هستند. برخی درمان‌های رایج‌تر شامل موارد زیر است:
- ضددردها از جمله استامینوفن یا ایبوپروفن
- درمان‌های هورمونی از جمله داروهای پیشگیری از بارداری
- آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت‌ها
- درمان‌های جراحی از جمله لاپاروسکوپی یا اوفورکتومی
- شیمی درمانی یا رادیوتراپی
تخمدانها و یائسگی
در زمان یائسگی ترشح استروژن و تخمک‌گذاری متوقف شده و دیگر نمی‌توانید باردار شوید. علاوه بر این، تخمدان ها کوچک‌تر می‌شوند. میانگین سن یائسگی حوالی ۵۱ سالگی است.
آیا ممکن است بارداری در تخمدانها رخ بدهد؟
پاسخ این است که بله. حاملگی نابجا نوعی حاملگی است که در خارج از رحم رخ می‌دهد و ممکن است در تخمدانها اتفاق بیفتد.
نکته پایانی درباره تخمدان چیست؟
تخمدانها بخشی حیاتی از سیستم تولیدمثلی در خانم‌ها هستند. تخمدانها هورمون‌هایی ترشح می‌کنند که برای قاعدگی، تخمک‌گذاری و بارداری ضروری هستند. برخی افراد به بیماری‌های تخمدان مبتلا می‌شوند که نیاز به درمان‌های تخصصی دارند. علائم بیماری‌های تخمدان شامل درد لگن، خونریزی نامنظم و ترشح واژن است. درصورت بروز هر یک از علائم نامبرده، لازم است که با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
