شاید جالب باشد برایتان بدانید که در برخی منابع از بیماری آلزایمر با نام دیابت نوع 3 نام برده میشود. علت این نامگذاری این است که برخی محققین عقیده دارند که مقاومت به انسولین منجر به ایجاد التهاب و پلاکهای آمیلوئیدی در مغز میشود که زمینه را برای بروز آلزایمر فراهم میکنند. با این حال پزشکان اغلب از این عنوان برای توصیف آلزایمر استفاده نمیکنند.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با دیابت نوع 3، علائم و درمان آن آشنا کنیم.
در این مقاله خواهید خواند:
- دیابت نوع 3 چیست؟
- ارتباط بین دیابت و آلزایمر
- چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 3 هستند؟
- لیست علائم دیابت نوع 3
- دیابت نوع 3 چگونه تشخیص داده میشود؟
- آشنایی با نحوه درمان دیابت نوع 3
دیابت نوع 3 چیست؟
دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین بیماریای است که در آن تبدیل قند به انرژی دچار مشکل میشود. عموماً دیابت شیرین به 3 گروه تقسیم میشود:
- نوع 1: در این دیابت غده پانکراس به میزان کافی هورمون انسولین ترشح نکرده و درنتیجه سطح قند خون بدن بالا میرود.
- نوع 2: در این نوع دیابت سلولها نسبت به انسولین مقاوم شده و درنتیجه قند خون از حد طبیعی بالاتر میرود.
- بارداری: برخی زنان باردار قند خونشان از حد طبیعی فراتر رفته و به دیابت بارداری دچار میشوند.
با این حال برخی محققین عقیده دارند که باید به آلزایمر دیابت نوع 3 گفته شود؛ این نامگذاری به دنبال این فرضیه آمده است که مقاومت به انسولین به ویژه در مغز زمینه را برای ابتلا به آلزایمر فراهم میکند. آلزایمر اصلیترین دلیل دمانس یا زوال عقل است.
علاوه بر این، دیابت نوع 3 در مواردی برای افرادی استفاده میشود که دیابت نوع 2 و آلزایمر را همزمان دارند؛ با این حال این نامگذاری همچنان محل منازعه است و هنوز توسط جوامع پزشکی به عنوان یک تشخیص بالینی شناخته نشده است.
دقت کنید اصطلاح دیابت نوع 3 نباید با دیابت نوع 3c استفاده شود. این نوع دیابت به دنبال ناکارآمدی غده پانکراس ایجاد میشود.
ارتباط بین دیابت و آلزایمر
به گفته کلینک میو، ارتباط بین آلزایمر و دیابت نوع 2 پیش از این ثابت شده است. گفته میشود که بیماری آلزایمر ممکن است به دلیل مقاومت به انسولین در مغز رخ دهد؛ به همین دلیل برخی افراد به آلزایمر « بیماری دیابت مغز» هم میگویند. با این که این فرضیه از برخی جهات جنبه علمی دارد، با این حال به این سادگی هم نیست.
دیابت نوع 2 میتواند با گذشت زمان به عروق خونی آسیب بزند؛ از آن جایی که بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تا مدتها از ابتلایشان به بیماری بیخبر هستند، احتمال این آسیب عروقی در آنها بیشتر است.
علاوه بر این دیابت میتواند تعادل برخی مواد شیمیایی را در مغز به هم بریزد؛ از سوی دیگر قند خون بالا میتواند منجر به بروز واکنشهای التهابی در مغز شود که زمینه را برای ابتلا به آلزایمر فراهم میکند.
مجموع این موارد در کنار هم سبب میشود که دیابت به یک ریسک فاکتور مهم برای ابتلا به آلزایمر تبدیل شود.
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 3 هستند؟
براساس مطالعهای که در سال 2016 انجام شده است، مبتلایان به دیابت نوع 2، تا 60 درصد بیشتر از سایرین احتمال دارد که به آلزایمر یا دیگر انواع دمانس مبتلا شوند.
افرادی با شرایط زیر بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند:
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت
- فشار خون بالا
- چاقی یا اضافه وزن
- برخی شرایط پزشکی از قبیل سندرم تخمدان پلی کیستیک و یا افسردگی
سایر عواملی که احتمال ابتلا به دیابت نوع 3 را بالا میبرند:
- رژیم غذایی با کالری، چربی یا قند بالا و فیبر کم
- سطح اجتماعی- اقتصادی پایین
- اضطراب
- نژاد
- کمتحرکی
- ژنتیک
- سابقه خانوادگی
- وزن حین تولد
لیست علائم دیابت نوع 3
علائم دیابت نوع 3 همان علائم آلزایمر یا دمانس است. این علائم شامل موارد زیر است:
- از دست دادن حافظه به نحوی که عملکرد روزمره را مختل کند
- عدم توانایی کامل کردن وظایف خانوادگی
- گذاشتن اشیا در جای اشتباه
- کاهش توانایی قضاوت براساس اطلاعات
- تغییر ناگهانی در شخصیت
- کنارهگیری از کار یا فعالیتهای اجتماعی
فراموش نکنید که برخی تغییرات در حافظه به دنبال بالا رفتن سن طبیعی است. با این حال درصورتی که هر گونه نگرانی در این باره دارید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید.
دیابت نوع 3 چگونه تشخیص داده میشود؟
هیچ راه قطعی برای تشخیص دیابت نوع 3 وجود ندارد؛ تشخیص بیماری آلزایمر با موارد زیر میسر میشود:
- معاینه عصبی
- شرح حال پزشکی
- تستهای نوروفیزیولوژیک
در قدم اول پزشک سوالهای زیادی درباره علائم و نیز سابقه بیماریهای قبلیتان میگیرد. در ادامه ممکن است تستهای تشخیصی بیشتری از قبیل تصویربرداری از مغز با استفاده از CT یا MRI لازم باشد.
علاوه بر این پزشک ممکن است یک آزمایش خون برای اندازهگیری قند خون ناشتا (FBS) درخواست کند تا بیماری دیابت را در شما رد کند یا تشخیص دهد.
فراموش نکنید درصورت ابتلا به دیابت نوع 2 لازم است سریعاً درمان آن را آغاز کنید. درمان به موقع دیابت آسیب به بدن از جمله آسیب مغزی را کاهش میدهد.
آشنایی با نحوه درمان دیابت نوع 3
اصلاح سبک زندگی یک بخش مهم در درمان بسیاری از بیماریها از جمله آلزایمر است. از جمله:
- درصورتی که اضافه وزن دارید، لازم است که وزنتان را به محدوده طبیعی برسانید.
- یک رژیم غذایی کمچربی انتخاب کنید. مصرف میوه و سبزیجات را فراموش نکنید.
- درصورتی که سیگار مصرف میکنید، لازم است آن را ترک کنید.
فراموش نکنید درصورتی که همزمان با آلزایمر به دیابت نوع 2 هم مبتلا هستید، لازم است درمان دیابت را به دقت دنبال کنید.
از جمله داروهایی که برای کنترل علائم آلزایمر تجویز میشوند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ریواستیگمین
- گالانتامین
- دونپزیل
- ممانتین
در مواردی پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب هم تجویز کند.
نکته پایانی
دیابت نوع 3 اصطلاحی است که برای توصیف آلزایمری که متعاقب مقاومت به انسولین ایجاد میشود، به کار برده میشود. با این حال این اصطلاح به طور گسترده در تشخیصهای بالینی پزشکان مورد استفاده قرار نمیگیرد.
محققینی که از این فرضیه پیروی میکنند، عقیده دارند درصورت ابتلا به دیابت و کنترل آن، میتوانید جلوی پیشرفت بیماری آلزایمر را تا حدودی بگیرید؛ با این حال شواهد قطعی برای این مسئله وجود ندارد.
تخمین زده شده است که امید به زندگی مبتلایان به آلزایمر بین 3 تا 11 سال پس از تشخیص بیماری است؛ با این حال این اعداد قطعی نبوده و برخی افراد تا 20 سال پس از تشخیص بیماریشان هم زنده بوده اند.