آیا می دانید روزه گرفتن برای چه افرادی منع دارد؟ بسیاری از مسلمانان در ماه رمضان، هرروز از طلوع تا غروب خورشید روزه می‌گیرند. این امر باعث شده است که محققان به اطلاعاتی در مورد تاثیر روزه داری بر بدن دست پیدا کنند که معمولا نیز این اطلاعات با نتایج مثبتی همراه است. مطالعات نشان می‌دهند که روزه داری فواید بسیار زیادی برای بدن دارد و حتی می‌تواند در درمان برخی بیماری‌ها و پیشگیری از آن‌ها موثر باشد.
با وجود فواید بسیار زیاد روزه داری، برخی افراد به دلیل شرایطی که دارند از روزه داری منع شده‌اند و روزه گرفتن می‌تواند برای سلامت آن‌ها خطرناک باشد. در این مقاله از مجله سلامت با ما همراه باشید تا با این موضوع بیشتر آشنا شوید که روزه گرفتن برای چه افرادی ممنوع است و چگونه می‌توان از سلامت خود در زمان روزه گرفتن مراقبت بیشتری داشت.
روزه گرفتن در چه افرادی ممنوع است؟
ابتلا به یک بیماری مزمن به این معنا نیست که شما قادر به روزه داری نیستید. این بدان معناست که شما لازم است برخی شرایط را تنیم کنید تا بتوانید روزه بگیرید. پزشکان بر این عقیده اند که مصرف بسیاری از داروها باید در طول روزه داری ادامه داشته باشد. با این حال، می‌توان زمان آن را متناسب با برنامه روزه گرفتن و در هنگام افطار یا سحری تنظیم کرد.
از سوی دیگر، پزشکان مطرح می‌کنند که اگر حتی بعد از اصلاح برنامه داروها، روزه داری، بیماری را بدتر کند، نباید روزه بگیرید. این بیماری‌ها شامل مواردی هستند که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. روزه‌داری برای بیماران مبتلا به سرطان نیز می‌تواند خطرناک باشد.
افراد مبتلا به بیماری‌های رایج پزشکی مانند دیابت و فشارخون، زمانی می‌توانند روزه بگیرند که شرایط آن‌ها پایدار و کنترل‌شده باشد. با این حال، آن‌ها باید قند خون و فشارخون خود را دائما بررسی کنند، از هیدراته بودن خود اطمینان حاصل کنند و زمان مصرف داروهای خود را کنترل کنند.
آنچه بیش از همه اهمیت دارد مشورت مداوم با پزشک در مورد شرایط و نظارت دقیق بر وضعیت است تا بتوانید از ایمن بودن روزه‌داری اطمینان حاصل کنید. اگرچه روزه‌داری برای مدت کوتاه به‌طورکلی بی‌خطر تلقی می‌شود اما یکسری افراد زیر نباید بدون مشورت با پزشک متخصص روزه بگیرند.
افراد زیر بدون مشورت با پزشک متخصص روزه نگیرند:
- افرادی که مبتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی یا دیابت نوع 2 هستند
- زنانی که سعی در باردار شدن دارند
- زنانی که باردار یا شیرده هستند
- افرادی که کم وزن هستند
- کسانی که اختلال خوردن دارند
- افرادی که در تنظیم قند خون با مشکل مواجه‌اند
- افرادی که فشارخون پایین دارند
- کسانی که داروهای تجویزشده توسط پزشک را مصرف می‌کنند
- زنانی که سابقه آمنوره دارند
- افراد مسن
- نوجوانان
اگرچه روزه‌داری برای بسیاری از افراد می‌تواند سالم و بی‌خطر باشد اما در صورت ابتلا به برخی شرایط پزشکی یا باردار بودن، شیردهی یا تصمیم به بارداری، ابتدا لازم است با پزشک خود صحبت کنید.
نکاتی مهم برای یک روزه داری بی خطر
اگرچه روزه داری برای بسیاری از مسلمانان با انرژی مضاعف همراه است اما انجام برخی راهکارها به شما کمک می‌کند که علاوه بر عمل کردن به واجبات دین خود، بدن سالمی داشته باشید و دچار ضعف نشوید. در ادامه با این راهکارها آشنا می‌شوید.
سحری را حذف نکنید
در ماه رمضان برای غذا خوردن تنها دو فرصت وجود دارد:
- صبح زود قبل از طلوع آفتاب (سحر)
- بعد از غروب آفتاب (افطار).
معمولا افراد تمایل زیادی برای حذف سحری دارند چون اشتها داشتن در اوایل صبح می‌تواند بسیار دشوار باشد. با این حال، پزشکان مطرح می‌کنند که خیلی مهم است سحری را حذف نکنید و همچنین در این وعده غذایی، غذاهایی بخورید که انرژی شما را برای آن روز تامین کنند.
بسیاری از اوقات مردم برای سحری به کربوهیدرات‌های ساده روی می‌آورند اما این کربوهیدرات‌ها نمی‌توانند برای کل روز، انرژی کافی بدن را تامین کنند. در عوض، لازم است غلات کامل همراه با چربی‌ها و پروتئین‌های سالم و همچنین میوه‌ها و سبزیجات در سحری گنجانده شود.
آب کافی بنوشید
نوشیدن آب فواید زیادی برای سلامتی دارد. اگر به اندازه کافی آب ننوشید ممکن است دچار خلق‌وخوی نامطلوب و خستگی شوید. کم‌آبی می‌تواند بر سطح انرژی و حافظه نیز تاثیر منفی بگذارد. هیدراته بودن، همچنین می‌تواند به مدیریت بیماری‌های مزمن کمک کند و در پیشگیری و در درمان سردرد، میگرن، سنگ کلیه، یبوست و فشارخون نقش داشته باشد. همچنین برخی شواهد نشان می‌دهد که هیدراته ماندن باعث کاهش اشتها می‌شود. این به‌ویژه هنگامی مفید است که نمی‌توانید کل روز غذا بخورید و روزه هستید.
با این حال، وقتی بین طلوع و غروب آفتاب نمی‌توانید آب بنوشید چگونه هیدراته بمانید؟ از زمان قبل از طلوع آفتاب و بعد از غروب آفتاب به‌عنوان فرصتی برای تامین آب موردنیاز بدن خود استفاده کنید. شب‌ها، یک بطری آب را در کنار خود نگه دارید و هر وقت می‌توانید از آن بنوشید. همچنین توجه به غذاهایی که می‌خورید می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد. اگرچه شیرینی‌ها در ماه رمضان می‌توانند بسیار وسوسه‌انگیز باشند، سعی کنید به‌جای آن غذاهایی با محتوای آب زیاد انتخاب کنید. برای مثال، میوه‌ها و سبزیجات پر از آب را برای افطار خود در نظر بگیرید، مانند:
- توت‌فرنگی
- هندوانه
- طالبی
- خیار
- کدوسبز
- فلفل دلمه‌ای
- گوجه‌فرنگی
اگر ماه رمضان در یک فصل گرم قرار گرفت، لباس خنک بپوشید و سعی کنید از مواجهه با نور مستقیم خورشید اجتناب کنید.
مراقب میزان غذایی که می‌خورید باشید
غذاهای سنتی اهمیت زیادی در رژیم غذایی مسلمانان در ماه رمضان دارند. با این حال، این غذاها می‌توانند بسیار چرب و سنگین باشند و موجب خستگی در روز بعد شوند. ماه رمضان یک روز نیست، بلکه یک ماه است و خوردن این غذاهای سنتی به‌صورت روزانه و در زمان افطار، نمی‌تواند ایده خوبی باشد. این مسئله نه‌تنها می‌تواند موجب خستگی صبحگاهی در روز بعد شود بلکه می‌تواند در افزایش وزن در طول ماه نیز نقش داشته باشد.
طبق توصیه پزشکان با خرما، مقداری میوه و نوشیدن مقداری آب، افطار کنید. قندهای طبیعی میوه، به بدن شما این امکان را می‌دهد تا تایید كند كه غذا خورده‌اید. درنتیجه این امر، احساس گرسنگی نخواهید کرد و درنتیجه پرخوری هم نمی‌کنید.
افطاری سالم برای روزه داران:
- سبزیجات یا سالاد: نصف بشقاب
- کربوهیدرات‌ها: یک‌چهارم بشقاب. مصرف کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده را به حداقل برسانید
- پروتئین: یک‌چهارم بشقاب
با احتیاط به وضع قبلی بازگردید
بعد از پایان ماه رمضان، از سر گرفتن عادات غذایی منظم دشوار است. بدن شما ممکن است به این موضوع عادت کرده باشد که در طول روز به مدت طولانی غذا نخورید و به‌جای آن عصرانه، یک وعده غذایی سنگین داشته باشید. اگر در ماه رمضان، در چنین شرایطی قرار داشته‌اید پزشکان توصیه می‌کنند که بعد از ماه رمضان، روزه‌داری متناوب را امتحان کنید و علاوه بر آن، اطمینان حاصل کنید که در طول روز به اندازه کافی آب می‌نوشید.
روزه داری متناوب یک الگوی غذایی است که شامل یک چرخه غذا خوردن و روزه داری است. در این نوع روزه داری، مشخص نمی‌شود که چه غذاهایی بخورید، بلکه بر این موضوع تاکید می‌شود که چه زمانی غذا بخورید. چندین روش مختلف برای انجام روزه‌داری متناوب وجود دارد که در همه آن‌ها روز یا هفته به دوره‌های غذا خوردن و روزه‌داری تقسیم می‌شود.
درنهایت، ماه رمضان، زمان جشن و رشد معنوی است و همچنین زمانی است که همه مسلمانان در سراسر جهان در این ماه روزه می‌گیرند. با این حال، ازآنجایی‌که روزه‌داری می‌تواند در برخی شرایط خطراتی به همراه داشته باشد انجام آن در برخی افراد مثل افرادی که به بیماری‌های مزمن مبتلا هستند یا زنانی که باردار یا شیرده هستند می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد.
از سوی دیگر، اگر با مشورت با پزشک متوجه شدید روزه گرفتن برای شما اشکالی ندارد، لازم است نکاتی که در این مقاله مطرح شد را رعایت کنید تا بتوانید در این ماه ازنظر جسمی و روحی، شرایط خوبی داشته باشید.
