احتمالا زیاد این جمله را شنیده‌اید:« دیابت دو نوع دارد؛ نوع 1 و نوع 2 » بنابراین احتمالا برایتان عجیب خواهد بود که بدانید یک نوع دیگر هم در جهان داریم که با دیابت یا بهتر بگوییم«مقاومت به انسولین نوع b» شناخته می‌شود.
این مقاله به شما می‌گوید که دیابت نوع b چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، و علائم و درمان آن با انواع دیگر دیابت چه تفاوت‌هایی دارد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- دیابت نوع b چیست؟
- چه کسانی به دیابت نوع b مبتلا می‌شوند؟
- علائم بیماری دیابت نوع b چیست؟
- بیماری دیابت نوع b چقدر خطرناک است؟
- دیابت نوع b چگونه درمان می‌شود؟
- درمان های دردسترس برای دیابت نوع b چقدر موثر است؟
دیابت نوع b چیست؟
بهتر است ابتدا از تعریف خود بیماری دیابت شروع کنیم؛ دیابت شیرین، نوعی بیماری است که در آن قند خون یا بهتر بگوییم گلوکز خون فرد مبتلا به طور بی‌رویه‌ای بالا می‌رود. بالا رفتن قند خون در ادامه می‌تواند سبب بروز علائم و عوارض گوناگونی برای فرد مبتلا شود.
به جز دو نوع اصلی بیماری دیابت که با نام‌های دیابت نوع 1 و نوع 2 طبقه‌بندی می‌شوند، یک نوع بسیار نادر دیابت وجود دارد که با نام دیابت نوع b شناخته می‌شود. دیابت یا مقاومت به انسولین نوع b جز بیماری‌های خودایمنی طبقه‌بندی می‌شود.
سیستم ایمنی بدن به گونه‌ای طراحی شده است که علیه عوامل خارجی که قصد آسیب به بدن را دارند، از قبیل ویروس‌ها و باکتری‌ها فعال شود؛ یکی از راه‌های دفاعی بدن ترشح آنتی بادی یا پادتن است و سعی می‌کند بدین طریق از بدن دربرابر عوامل آسیب‌زا محافظت کند. در حالت طبیعی سیستم ایمنی قادر به افتراق سلول‌های خودی از غیرخودی است.
اما در بیماری‌های خودایمنی سیستم ایمنی قادر به افتراق نبوده و سلول‌های خودی را به عنوان عامل بیگانه تلقی کرده و علیه آن‌ها فعال می‌شود. در این نوع دیابت آنتی‌بادی‌های ترشح‌شده توسط سیستم ایمنی به گیرنده‌های انسولین بر روی سطح سلول‌های خودی می‌چسبند.
انسولین هورمونی است که وظیفه هدایت قند خون به درون سلول‌ها برای دریافت و ذخیره انرژی را به عهده دارد. چنانچه انسولین نتواند به گیرنده‌اش روی سطح سلول‌ها متصل شود، نمی‌تواند تاثیر خودش را بگذارد و قند خون بالا می‌رود.
این مسئله سبب ایجاد نوع شدیدی از دیابت می‌شود که با دیگر انواع دیابت فرق می‌کند.
در بیماری دیابت قند خون فرد مبتلا بالا می‌رود.
چه کسانی به این نوع دیابت مبتلا می‌شوند؟
این نوع دیابت بطور کلی نادر است و بیشتر کسانی مبتلا می‌شوند که یک بیماری خودایمنی داشته باشند. بیشترین بیماری خودایمنی که با دیابت نوع بی همراهی دارد، بیماری لوپوس است.
در برخی موارد بسیار نادر دیابت نوع b ممکن است با برخی سرطان‌ها همراهی داشته باشد.
برخی از علائم شایع عبارتند از:
- شروع ناگهانی بیماری دیابت( بالا رفتن قند خون) که حتی با وجود دوزهای بالای انسولین هم به سختی قابل کنترل است.
- تیره شدن رنگ پوست، به ویژه در صورت، زیر بغل و اطراف کشاله ران
- کاهش وزن علیرغم افزایش اشتها
- در زنان ممکن است علائم افزایش تستوسترون از قبیل بی‌نظمی پریود و رشد موهای زائد بروز پیدا کند.
بیماری دیابت نوع b چقدر خطرناک است؟
در اغلب افراد بیماری دیابت نوع b می‌تواند تهدیدکننده‌ی حیات باشد؛ این نوع دیابت به سختی قابل درمان است و می‌تواند سبب بروز عوارض گوناگونی شود.
یکی از عوارض بیماری دیابت کتواسیدوز دیابتی(DKA) است؛ کتواسیدوز زمانی رخ می‌دهد که به دنبال بالا رفتن قند خون، بدن از چربی‌ها استفاده می‌کند و درنهایت موادی به نام کتون در بدن تولید می‌شوند؛ این مواد می‌توانند باعث اسیدی شدن خون شوند. کتواسیدوز یک وضعیت اورژانسی است و درصورت عدم درمان می‌تواند خطرناک باشد.
دیابت نوع b می‌تواند احتمال بروز عفونت‌ها، عوارض چشمی، کلیوی و عصبی را بالا ببرد.
این بیماری می‌تواند خودبخود خوب شود اما اغلب سال‌ها زمان می‌برد. علاوه بر این پس از بهبود، آنتی‌بادی‌ها می‌توانند این بار سبب پایین آوردن قند خون شوند که با عوارضی از قبیل تشنج، کما و حتی مرگ می‌تواند همراه باشد.
دیابت نوع b چگونه درمان می‌شود؟
اساس درمان خلاصی از آنتی‌بادی‌هایی است که مانع از فعالیت طبیعی هورمون انسولین در بدن می‌شوند؛ برای این کار لازم است در قدم اول بیماری زمینه‌ای که عموما بیماری لوپوس است، درمان شود.
برای درمان بیماری‌های خودایمنی اغلب از داروهایی استفاده می‌شود که فعالیت سیتسم ایمنی بدن را کمتر می‌کنند؛ این داروها بانام داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی شناخته می‌شوند. با این حال هیچ یک از این درمان‌ها در درمان دیابت نوع بی تاکنون تاییده نشده اند.
با این حال در درمان علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری تاکنون موثر بوده اند.
انتخاب نوع درمان و داروی اصلی به شرایط زمینه‌ای شما و تشخیص پزشکتان وابسته است. همه داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی عوارضی برای بدن ایجاد می‌کنند که با ارزیابی صحیح علائم قابل کنترل هستند.
علاوه بر این، درصورت ابتلا به این نوع دیابت ممکن است نیاز به تزریق انسولین داشته باشید؛ از آن جایی که انسولین چندان اثرگذار نیست، ممکن است دوزهایی 10 تا 20 برابر دوز درمانی مبتلایان به دیابت نوع 1 نیاز داشته باشید.
علاوه بر این ممکن است نیاز به دریافت داروی خوراکی کنترل قند خون از قبیل متفورمین داشته باشید.
دیابت نوع b برای درمان نیاز به دوزهای بالای انسولین دارد.
معرفی درمان های در دسترس
در اغلب افراد دیابت پس از 4 یا 5 ماه کنترل می‌شود؛ با این حال این زمان در افراد مختلف و شرایط گوناگون فرق خواهد کرد.
جمع بندی
دیابت یا بیماری قند خون، یک بیماری مزمن است که طی آن قند خون فرد مبتلا بالا رفته و متعاقبا عوارض گوناگونی از قبیل عوارض چشمی، کلیوی، عصبی و قلبی- عروقی برای وی ایجاد می‌شود.
این بیماری یک نوع نادر دیابت است که بیشتر در مبتلایان به یک بیماری خودایمنی زمینه‌ای از قبیل لوپوس بروز پیدا می‌کند. در این نوع دیابت سلول‌های ایمنی علیه سلول‌های خودی فعال شده و با تولید آنتی‌بادی‌ها باعث مسدود شدن گیرنده‌های انسولینی روی سطح سلول‌ها می‌شوند.
این بیماری درصورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد و باعث عوارضی از قبیل کتواسیدوز دیابتی شود. درمان اغلب وابسته به مصرف داروهای سرکوب‌کننده‌ی ایمنی، دوزهای بالای انسولین و داروهای خوراکی کنترل قند خون است.
