روماتیسم قلبی (Rheumatic Heart Disease) یک بیماری قلبی مزمن و التهابی است. این عارضه به دلیل عفونت با باکتری به نام استرپتوکوکوس گروه آ بر اثر التهاب گلویی در دوران کودکی ظاهر می شود. این بیماری ممکن است اعضای قلبی مهمی مانند دریچه های قلب را تحت تاثیر قرار داده و عدم درمان آن در طولانی مدت منجر به مشکلات جدی قلبی می شود. رماتیسم قلبی یک بیماری التهابی است که به واسطه تب روماتیسمی به وجود می آید و باعث آسیب به قلب و دریچه های آن می شود. این بیماری ممکن است به دریچه آئورت یا میترال و یا به هر دوی آن ها آسیب رسانده و آن ها را تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، علائم این بیماری 10 تا 20 سال پس از ابتلا به بیماری ظاهر می شوند.
________________________________________________________
برای مطالعه: درمان بزرگ شدن قلب
________________________________________________________
علائم روماتیسم قلبی
با توجه به این که این عارضه ناشی از تب روماتیسمی است، برای تشخیص علائم بیماری باید هر دو اختلال را بررسی کنیم. بر اساس تحقیقات پزشکی، فاصله بین گلو درد استرپتوکوکی و ظهور علائم تب روماتیسمی معمولاً 1 تا 6 هفته تخمین زده می شود. برای اطلاع از این که روماتیسم قلبی چه علائمی دارد ابتدا باید به علائم تب رماتیسمی اشاره کنیم که شامل موارد زیر می شوند:
- بروز تب
- کاهش وزن
- ضعف و خستگی و رنگ پریدگی
- احساس درد در قفسه سینه
- برآمدگی های بدون درد زیر پوست (ندول پوستی)
- ایجاد التهاب، تورم و قرمزی در مفاصل
- انتقال درد از یک مفصل به مفصل دیگر
- شنیدن صدا های غیر طبیعی از قلب یا سوفل قلبی
- ضایعات پوستی مانند لکه های قرمز و دانه های چرکی بدون درد
- حرکات غیر عادی و غیر قابل کنترل در دست ها، پا ها یا صورت
- خونریزی بینی
همچنین علائم روماتیسم قلبی بزرگسالان عبارتند از:
- ضعف و خستگی
- ایجاد تورم در پا ها
- احساس درد در قفسه سینه
- ایجاد مشکلات تنفسی، به ویژه در زمان استراحت و خواب
توجه به علائم و مشکوک شدن به وجود هر یک از آن ها می تواند به تشخیص به موقع بیماری و ارائه درمان مناسب کمک کند.
انواع درگیری های بافتی در بیماری روماتیسم قلبی
بیماری روماتیسم قلبی درگیری های مختلفی دارد که در این بخش آن ها را معرفی می کنیم.
تب روماتیسمی (Rheumatic Fever)
تب روماتیسمی در واقعیت نام اصلی بیماری است و به عنوان عامل اصلی روماتیسم قلبی شناخته می شود.
اندوکاردیت (Endocarditis)
این عفونت قلبی ناشی از تجمع باکتری ها در دیواره داخلی قلب است که ممکن است در افرادی با سابقه قبلی ایجاد شود.
نارسایی قلبی (Heart Failure)
در مراحل پیشرفته این بیماری، ممکن است عضله قلب ضعیف شده و نارسا شود. این امر منجر به نارسایی قلبی و علائمی مانند خستگی، تنگی نفس و تورم در اندام های قلبی می شود.
روماتیسم قلبی حاد (Acute Rheumatic Heart Disease)
این نوع عارضه عبارت است از عوارض التهابی و تب روماتیسمی که به دریچه های قلبی آسیب می زند و ممکن است با علائم شدیدی همراه باشد.
روماتیسم قلبی مزمن (Chronic Rheumatic Heart Disease)
اگر بیماری به مراحل بعدی پیش برود و عوارض به مدت طولانی ادامه داشته باشند، آن گاه به عنوان روماتیسم قلبی مزمن شناخته می شود. این موضوع شامل آسیب به دریچه های قلبی، تورم و ضعف عضله قلب می شود.
نارسایی قلبی چپ (Left-Sided Heart Failure)
اگر عضله قلبی به خصوص بخش چپ آن آسیب ببیند، نارسایی قلبی چپ ایجاد می شود. این مشکل ممکن است با علائمی مانند تنگی نفس، سرفه، افزایش وزن ناگهانی و تورم پا ها و پاشنه ها همراه باشد.
نارسایی قلبی راست (Right-Sided Heart Failure)
در مواردی که قلب ناتوان به پمپ کردن خون به صورت کافی به ریه ها باشد، نارسایی قلبی راست ایجاد می شود. این عارضه می تواند با تورم در مناطقی مانند پهلو ها، شکم و پا ها همراه باشد.
عوارض روماتیسم قلبی
بیماری روماتیسم قلبی می تواند عوارض جدی بر روی قلب و سیستم عروقی داشته باشد. این بیماری می تواند به والو های قلبی (دریچه های قلب) آسیب برساند. این آسیب می تواند باعث نشتی (برگشت خون به عقب) در دریچه ها شود. دریچه های میترال و آئورتیک اغلب تحت تاثیر این مشکل قرار می گیرند.
همچنین عوارض این بیماری می تواند باعث ایجاد ضایعات در دیواره های داخلی قلب شده و با توجه به اختلال دریچه های قلبی این موضوع باعث ایجاد مشکلات قلبی جدی مانند انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) می شود. در نهایت می توان گفت که روماتیسم می تواند باعث افزایش خطر سکته مغزی شود، زیرا لخته های خونی که در قلب ایجاد می شوند، می توانند به مغز منتقل شده و باعث سکته شوند.
علت ابتلا به روماتیسم قلبی
علت ابتلا به این عارضه معمولاً به عفونت با باکتری استرپتوکوکوس گروه آ باز می گردد. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که این باکتری به طور نادرست در دوران کودکی، به ویژه در موارد عفونت حلقی نظیر گلو درد استرپتوکوکی یا آنژینا، تشخیص و درمان نشود.
روماتیسم قلبی در دوران بارداری
این بیماری در دوران بارداری می تواند مشکلات جدی را ایجاد کند. بارداری به دلیل تغییرات طبیعی در سیستم ایمنی و کارکرد قلبی در بدن، به خصوص برای زنانی که قبلاً به این بیماری مبتلا بوده اند، یک مرحله حساس است. برای زنان باردار این عارضه می تواند خطراتی مانند نارسایی قلبی، افزایش تورم و فشار خون و حتی خطر سکته قلبی ایجاد کند. بنابراین، مراقبت دقیق از سلامت قلبی و بررسی مداوم توسط یک تیم پزشکی متخصص در دوران بارداری بسیار حیاتی است.
روماتیسم قلبی در کودکان
این عارضه یک بیماری التهابی نادر اما جدی است که معمولاً در کودکان و نوجوانان ایجاد می شود. علائم آن در کودکان ممکن است شامل درد و تورم در مفاصل، تنگی نفس، سینه درد و ضعف عضلانی باشد. برای درمان قطعی روماتیسم قلبی مراجعه به پزشک در سریع ترین زمان ممکن و مصرف دارو های ضد التهاب و آنتی بیوتیک بسیار مهم است.
تفاوت روماتیسم قلبی و مفصلی
این دو بیماری متفاوت هستند و اثرات خود را بر روی اعضای مختلف بدن اعمال می کنند. روماتیسم قلبی اصطلاحی است که به بیماری التهابی اطلاق می شود که بیشتر دریچه های قلبی و سیستم قلبی – عروقی را تحت تاثیر قرار می دهد. در مقابل، روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید نیز یک بیماری التهابی است، اما اصطلاحاً به مشکلات مفاصل بدن اشاره دارد. علائم آرتریت روماتوئید شامل درد، تورم و سفتی مفاصل، خصوصاً مفاصل کوچک در دست ها و پا ها، هستند. برخلاف روماتیسم قلبی که به عفونت با باکتریایی مرتبط است، آرتریت روماتوئید یک بیماری ایمنی ذاتی است که علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است.
چه افرادی در معرض خطر روماتیسم قلبی هستند؟
عمدتاً افرادی که در کودکی به عفونت با باکتری استرپتوکوکوس گروه آ دچار شده و به درستی درمان نشده اند، مستعد این بیماری هستند. افرادی که به عوامل ژنتیکی یا محیطی نیز حساسیت دارند، ممکن است به مراتب بیشتر در معرض خطر این بیماری باشند.
ایا روماتیسم قلبی باعث مرگ میشود
برای پاسخ به این سؤال که آیا روماتیسم قلبی کشنده است؟ باید گفت که بله این بیماری می تواند در موارد شدید و بدون درمان به مرگ منجر شود. در صورتی که روماتیسم منجر به نارسایی قلبی شده و عملکرد قلب به درستی انجام نشود، می تواند خطرناک باشد. این عارضه به تعداد زیادی مشکلات قلبی مثل، سکته قلبی، اختلالات ریتم قلبی و نارسایی قلبی منجر می شود.
تشخیص بیماری قلب روماتیسمی
تشخیص بیماری قلب روماتیسمی معمولاً توسط تیم پزشکی متخصص و از طریق یک سری اقدامات و تست های مختلف صورت می گیرد. این تشخیص معمولاً شامل ارزیابی علائم بالینی مانند تنفس سریع، تورم، درد قفسه سینه و سوفل قلبی است.
همچنین، تست های تصویری مانند اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی وضعیت دریچه ها و دیگر اجزای قلبی استفاده می شود. آزمایشات خونی نیز می تواند نشان دهنده علائم التهاب و آسیب به قلب باشند.
درمان روماتیسم قلبی
درمان روماتیسم قلبی در بزرگسالان معمولاً شامل دو مرحله اصلی درمان عفونت با باکتری استرپتوکوکوس گروه آ و کنترل علائم و عوارض بیماری است. در مرحله اول، از دارو های ضد باکتری مانند پنیسیلین برای کشتن باکتری مسئول عفونت استفاده می شود. این مرحله معمولاً به مدت چند هفته ادامه دارد تا اطمینان حاصل شود که باکتری به طور کامل از بدن حذف شده است. در مرحله دوم، علائم و عوارض مرتبط با بیماری کنترل می شوند. این موضوع شامل مصرف دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و دارو های کورتیکواستروئیدی (مثل پردنیزون) برای کاهش التهاب و درد می شود. افرادی که دریچه ی قلبی شان آسیب دیده، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم یا جایگزینی دریچه ها داشته باشند.
جلوگیری از روماتیسم قلبی
پیشگیری از روماتیسم قلبی وابسته به کنترل تب روماتیسمی است. برای جلوگیری از ابتلا به تب روماتیسمی، اهمیت دارد که عفونت های حلقی نظیر گلو درد استرپتوکوکی به موقع و به درستی درمان شوند. همچنین، باید به اهمیت واکسیناسیون در جلوگیری از عفونت با استرپتوکوکوس گروه آ نیز اشاره کرد.
یکی دیگر از موضوعات مهم در تشخیص این بیماری، مراجعه به پزشک متخصص در صورت مشاهده اولین علائم است. پزشک با مشاهده اولین نشانه های روماتیسم قلبی نسبت به درمان سریع آن اقدام می کند. شما می توانید برای تشخیص و درمان این بیماری به کیلینیک آنلاین دیابت و غدد مراجعه کنید. این مجموعه با تیمی از پزشکان متبحر و با تجربه به شما در درمان این بیماری یاری می رسانند. با تشخیص به موقع این بیماری و درمان تخصصی، می توان از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کرد.
