نارسایی قلبی یک مشکل پزشکی است که در آن قلب نمی تواند به اندازه کافی خون را به اعضا بدن پمپ کند. در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی لازم برای سایر اعضا تأمین نمی شود. در این حالت قلب بیمار از کار افتاده نیست و همچنان به وظیفه خون رسانی خود عمل می کند، اما به اندازه یک قلب سالم، کارآمد نیست.
درصورت مشاهده نشانه ها و علائم بیماری های قلبی، باید هرچه سریع تر به پزشک مراجع کرده تا نسبت به درمان اقدام کند. در نظر داشته باشید که معمولاً افرادی به این بیماری مبتلا می شوند که عارضه های زمینه ای مؤثر دارند.
___________________________________________________________
حتما بخوانید: علت درد گرفتن قفسه سينه
___________________________________________________________
انواع نارسایی قلب
این مشکل می تواند یک بطن یا حتی هر دو بطن را درگیر کند. از این رو، علائم و اثرات این بیماری به صورت مراحل مختلف و متفاوت ظاهر شده و در شدت آن ها تفاوت هایی وجود دارد. بر اساس این موارد، انواع این نارسایی را با اثرات جانبی شان طبقه بندی می کنیم:
- سمت چپ (بطن چپ)
- سمت راست (بطن راست)
- دیاستولیک قلب (نارسایی بدون تغییر کاهش قدرت انقباضی)
- سیستولیک قلب (نارسایی با کاهش قدرت انقباضی)
نارسایی سمت چپ قلب
بطن چپ مسئول اصلی پمپاژ خون به سایر اندام ها است. وقتی این بطن قادر نباشد به اندازه کافی منقبض شود، خون کافی به اعضاء مختلف بدن نمی رسد. این موضوع ممکن است به مشکلات جدی در عملکرد قلب و اعضاء دیگر بدن منجر شود.
در واقع نارسایی سمت چپ (HF-rEF) مشکلی است که در آن بطن چپ بزرگ تر می شود. در این حالت قلب منقبض شده برای پمپاژ خون غنی از اکسیژن به بقیه بخش های بدن، نمی تواند به خوبی عمل کند. این مشکل ممکن است به تدریج به وجود آید و باعث علائمی مانند تنگی نفس، خستگی زیاد و مشکلات در عملکرد روزمره فرد مبتلا به آن شود.
نارسایی سمت راست قلب
نارسایی سمت راست قلب به دلیل مشکلات ریوی یا ناتوانی سمت چپ قلب رخ می دهد. سمت راست مسئول دریافت خون برگشت شده است. این قسمت خون دریافتی را به ریه ها منتقل کرده تا با اکسیژن غنی شود. این امر ممکن است به علت افزایش فشار برگشتی از بطن چپ به وقوع بپیوندد و به سمت راست قلب نیز آسیب بزند. تشخیص و درمان نارسایی سمت راست قلب بسیار مهم است تا علائم برطرف شده و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد.
نارسایی دیاستولیک قلب
نارسایی دیاستولیک هنگامی رخ می‌دهد که عضله قلب سفت تر از حالت طبیعی شود. سفت شدن عضله معمولاً به دلیل بیماری های قلبی اتفاق می افتد. در این شرایط، قلب نمی تواند به طور کافی خون را به اندام های مختلف بدن پمپ کند و نهایتاً باعث نارسایی در عملکرد خواهد شد.
تشخیص و مدیریت نارسایی دیاستولیک قلب به عنوان یک مسئله پزشکی مهم تلقی می شود. با درمان و بهبود علائم، از مشکلات جدی تری مانند عضله قلبی ضعیف تر یا نارسایی مزمن جلوگیری خواهد شد.
نارسایی سیستولیک قلب
نارسایی سیستولیک هنگامی رخ می دهد که عضله قلب نتواند به خوبی منقبض شود و این نوع بیماری به عنوان نارسایی با کاهش قدرت انقباضی شناخته می شود. در این وضعیت، قلب نمی تواند خون را به سایر اعضای بدن برساند. این مشکل معمولاً زمانی رخ می دهد که عضله قلب ضعیف شده و به طور هم زمان اندازه آن افزایش می یابد.
در موارد شدید تر، ممکن است نیاز به روش های جراحی مانند تراشه گذاری یا تعویض قلب باشد. تشخیص و مدیریت نارسایی سیستولیک بسیار مهم است تا به کمک جدیدترین درمان نارسایی قلبی بیماری برطرف شود.
علایم نارسایی قلب
نشانه های نارسایی قلبی متنوع هستند و ممکن است در مراحل مختلف بیماری متفاوت باشند. علائم شایع این بیماری شامل موارد زیر می شوند:
- ورم (تورم)
- تنگی نفس
- افزایش وزن
- افزایش عرق
- آنژین صدری
- ضعف عمومی
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع و فشرده
- سرفه مخصوصاً در شب
- ادم ریه (آب آوردن ریه)
عوارض نارسایی قلبی
این مشکل قلبی می تواند عوارض جدی و تأثیر گذار بر سلامت فرد داشته باشد. این عوارض می تواند شامل افزایش خطر عفونت های تنفسی مثل نقرس، افزایش خطر بروز اختلالات قلبی مانند آریتمی ها (ضربان قلب استاندارد)، افزایش خطر سکته قلبی و سکته مغزی و خطر ایجاد اختلالات کلیوی باشد. همچنین، این مشکل می تواند کیفیت زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد و باعث محدودیت هایی در فعالیت های روزانه شود.
عوامل خطر نارسایی قلب
برای پاسخ به این سوال که عوامل خطر نارسایی قلبی چیست باید به مواردی مانند بیماری دیابت، فشار خون بالا، افزایش سطح کلسترول خون، سابقه خانوادگی بیماری های قلبی، سابقه سیگار کشیدن، چاقی، فعالیت کم، مصرف مواد مخدر، عادات تغذیه نامناسب و سن بالا اشاره کرد. همچنین، بیماری های مزمن مانند بیماری های کلیوی و انسداد ریه ای نیز می توانند عوامل خطر این بیماری را افزایش دهند.
علت نارسایی قلب
این مشکل یک وضعیت پزشکی است که به علت نقص در عملکرد عضله قلب به عنوان یک پمپ اساسی برای پخش خون به بافت ها و اعضاء بدن ایجاد می شود. علل نارسایی قلب، بیماری های قلبی مانند عروق کرونری، فشار خون بالا و آریتمی ها (اختلالات ضربان قلب)، کم کاری تیروئید، عفونت های قلبی، مصرف مواد مخدر و عوامل محیطی نظیر استفاده زیاد از الکل، هستند.
البته عامل استرس را در تشدید بیماری های قلبی نباید فراموش کرد. استرس و فشار ناشی از آن می تواند تأثیر بسزایی بر وضعیت قلب و سیستم قلبی-عروقی داشته باشد. استرس می تواند باعث افزایش فشار خون، تغییر ضربان قلب و افزایش ریسک عوارض قلبی شود. بنابراین، مدیریت تنش و اتخاذ روش‌های کاهش آن می تواند در پیشگیری از بیماری های قلبی و بهبود وضعیت فرد موثر باشد.
آیا نارسایی قلبی خطرناک است؟
این مشکل به عنوان یک وضعیت پزشکی جدی و خطرناک مطرح می شود. این بیماری ناشی از نقص در عملکرد عضله قلبی است. اگر این بیماری تشخیص داده نشود یا به درستی مدیریت نشود، می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. این عوارض شامل افزایش خطر سکته قلبی، سکته مغزی، عفونت های تنفسی و اختلالات قلبی از جمله آریتمی ها هستند.
طول عمر بیماران نارسایی قلبی
طول عمر بیماران مبتلا به نارسایی به طور گسترده متغیر است و بستگی به عوامل متعددی دارد. این عوامل می تواند شامل شدت بیماری، تعداد عوارض و بیماری های همراه، درمان مورد نیاز، سن بیمار و تغییرات در سبک زندگی فرد باشد. افراد با این بیماری می توانند با دنبال کردن رژیم های درمانی، دارو های منظم، تغییر در سبک زندگی و پیگیری دقیق تحت نظر پزشک متخصص، خطرات نارسایی قلبی را کاهش داده و عمر بلندتری داشته باشند.
تشخیص نارسایی قلب
تشخیص این بیماری معمولاً بر اساس تاریخچه بالینی، سوابق خانوادگی فرد، بررسی جسمانی و آزمایش های تشخیصی صورت می گیرد. پزشک سابقه بیماری، مصرف دارو ها و سبک زندگی فرد را بررسی کرده و وضعیت جسمانی شامل اندازه گیری فشار خون، تپش قلب و بررسی علائمی نظیر تورم، سرفه و تنگی نفس را کنترل می کند.
آزمایش های تشخیصی شامل آزمایش های خونی مانند تست BNP یا NT-proBNP، آنژیوگرافی برای تصویر برداری عروق قلبی، الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای ضبط الکتروگرام قلبی، اکوکاردیوگرافی (Echocardiography) برای تصویر برداری ساختار و عملکرد قلب و آزمایشات تصویر برداری مانند MRI قلب و CT انجام می شوند.
درمان نارسایی قلب
درمان این نارسایی به نوع بیماری، عوامل ایجادی و وضعیت فیزیکی هر بیمار بستگی دارد. این درمان معمولاً شامل مصرف دارو هایی نظیر دیورتیک ها (برای کاهش مایعات بدن)، بتابلاکر ها (برای کنترل ضربان قلب)، مهارکننده های ACE یا ARB ها (برای بهبود عملکرد قلب) و دیگر دارو های تنظیمی قلب می شود.
همچنین، کنترل دلایل بروز نارسایی قلبی و تغییرات در سبک زندگی از جمله تغذیه بهینه، کاهش مصرف نمک و الکل، مدیریت وزن و تمرین منظم نقش مهمی در درمان ایفا می کنند. کنترل عوامل ایجادی مانند فشار خون بالا و دیابت نیز بسیار مهم است. در موارد شدید تر، تراشه قلبی یا تعویض قلب ممکن است لازم شود.
مراجعه منظم به پزشک نیز بسیار مهم است تا وضعیت بیماری تحت نظر باشد و در صورت نیاز، تغییرات لازم در درمان اعمال گردد. این درمان ها با همکاری فرد بیمار و تیم درمانی انجام شده و هدف آن رفع کلیه علائم بیماری و بهبود کامل مریض است.
روش های کنترل نارسایی قلبی
جلوگیری از نارسایی قلبی به عنوان یک بیماری مزمن و جدی نیازمند تدابیر گسترده ای است. اولین گام در این بیماری، پیگیری مداوم با پزشک متخصص و رعایت توصیه های او می باشد. مهم ترین راه های کنترل نارسایی شامل مصرف منظم دارو ها (به دقت و به توصیه پزشک)، رژیم غذایی مناسب، حذف دخانیات، مدیریت فشار خون و دیابت و تمرین منظم است. همچنین، کنترل کردن علائم و نشانه ها، مثل وزن بدن روزانه و تغییرات در تنفس، از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
رابطه ی بین نارسایی قلب و تغذیه
تغذیه مناسب در مدیریت نارسایی قلب بسیار اهمیت دارد. در این موارد بیماران نیاز به رژیم غذایی با کنترل مصرف نمک دارند، زیرا نمک می تواند باعث افزایش مایعات بدن شده و علائم دیگری از بیماری را به وجود آورد.
مصرف مواد غذایی با مقدار مناسب کالری و تعادل میان ماکرونوتریآنت‌ها (پروتئین، کربوهیدرات، چربی) نیز مهم است تا از کاهش وزن غیر مطلوب یا افزایش وزن بیش از حد جلوگیری شود. علاوه بر این، مصرف مواد غذایی با مقدار مناسب پتاسیم و منگنز که به عنوان مواد معدنی مهم در کنترل فشار خون و عملکرد قلبی مطرح هستند، نیز توصیه می شود.
نارسایی قلب کدام بطن را درگیر می‌کند؟
نارسایی قلب می تواند هر دو بطن قلب را درگیر کند، اما عموماً بطن چپ بیشتر درگیر می شود؛ یعنی این بیماری در سمت چپ متداول تر است و زمانی رخ می دهد که بطن چپ نتواند به میزان کافی خون را به جسم پمپاژ کند. این مشکل منجر به علائمی نظیر تنگی نفس، اضافه وزن ناشی از انباشت مایعات و سرفه مزمن می شود.
در برخی موارد، این مشکل ممکن است بطن راست را نیز درگیر کند که می تواند به تورم و افزایش مایعات در اندام های پایینی منجر شود.
آیا نارسایی قلبی باعث مرگ میشود؟
بله این عارضه می تواند به مرگ منجر شود. این بیماری مزمن و جدی است که در صورت عدم مدیریت مناسب و کنترل به موقع، می تواند به تعدادی عارضه جدی و حتی فوت افراد منتهی شود. افراد مبتلا به این بیماری تا درمان قطعی نارسایی قلبی، نیاز به مراقبت و مراجعه منظم به پزشک و مصرف دارو های تجویز شده دارند.
برای نارسایی قلب چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
از آنجایی که نارسایی قلبی درمان دارد، توصیه می شود با مشاهده اولین علائم و نشانه های دیگری که به نظر می رسد به علت مشکلات قلبی باشند، سریعاً به پزشک حاذق مراجعه کنید. توجه داشته باشید که با مراجعه به کلینیک معتبر و پزشک متبحر، تشخیص بیماری به درستی صورت گرفته و می توانید سریعاً نسبت به درمان آن اقدام کنید.
به همین منظور ما کلینیک دیابت و غدد را به شما معرفی می کنیم. در این کلینیک، با حضور اساتید فوق تخصص دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشگاه شهید بهشتی، امکان استفاده از خدمات پزشکی مرتبط با بیماری های غدد و دیابت بدون نیاز به مراجعه حضوری به مطب و بدون هدر رفتن زمان و هزینه اضافی امکان پذیر است. همچنین می توانید برای گرفتن پاسخ سؤال علت نارسایی قلب چیست و روش های کنترل آن کدامند، با کارشناسان متخصص آن، مشورت کنید.
