قلب یکی از مهم ترین عضوهای بدن است که در صورت ایجاد هر گونه مشکل در عملکرد آن همچون تعداد ضربان قلب و جریان خون، مشکلات بسیاری ایجاد می شود. به همین جهت حفظ سلامت قلب اهمیت زیادی دارد. همچنین تشخیص زود هنگام مشکلات قلبی می تواند باعث جلوگیری از بسیاری مشکلات شود.
_________________________________________________________________________________
حتما بخوانید: هاشیموتو چیست ؟
_________________________________________________________________________________
تعداد ضربان قلب در سنین مختلف
بنا به نظر انجمن قلب، تعداد ضربان قلب نرمال برای افراد مختلف و در حالات و سنین گوناگون، می تواند متغیر باشد. در هنگام ورزش، استراحت، استرس، کار کردن و شرایط مختلف دیگر، ضربان کم و زیاد مانند تپش قلب را تجربه خواهید کرد. از این رو نمی توان یک مقدار ضربان مشخص را به عنوان یک شاخص کلی برای قلب همه افراد در نظر گرفت.
ضربان قلب نرمال در بزرگسالان در حالت استراحت
با توجه به تحقیقاتی که انجمن قلب آمریکا AHA انجام داده است، تعداد ضربان قلب در حالت نرمال هنگام استراحت برای بزرگسالان بین 60 الی 100 ضربه در هر دقیقه است. نکته قابل توجه این است که قلب بعضی از افراد در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه می زند و این تعداد همچنان طبیعی است. قطعاً این سؤال برای شما ایجاد می شود که چگونه این اتفاق رخ می دهد و چه افرادی در این شرایط قرار دارند؟
افرادی همچون ورزشکاران که در حین ورزش، ضربان بسیاری را در قلب خود احساس می کنند، ممکن است ضربان آن ها در هنگام استراحت تا حدود 40 ضربه در دقیقه برسد. برخی از افرادی که مصرف کننده داروهای خاصی همچون بتابلوکرها هستند نیز احتمال تجربه ضربان کمتر در قلب آن ها وجود دارد. از این رو ضربان قلب نرمال در بزرگسال هایی همچون افراد خاص، هنگام استراحت می‌تواند کمتر از حالت استاندارد باشد.
توجه کنید که عوامل مختلف دیگری همچون سن، احساسات، درجه حرارت، سندرم تاکی کاردی، ارتواستاتیک وضعیتی، وزن، استعمال دخانیات، سیستم غدد درون ریز یا هورمونی، موقعیت بدن و علائم بیماری کم خونی بر مقدار ضربان قلب افراد بزرگسال هنگام استراحت اثر می گذارند.
ضربان قلب نرمال برای زنان
چنانچه خانم هستید، قطعاً این سؤال در ذهن شما شکل می‌گیرد که ضربان قلب نرمال در خانم ها چگونه است؟ در حالت استراحت قلب خانم ها در هر دقیقه بین 60 الی 100 ضربه را ایجاد می کند. همان طور که اشاره شد باید توجه کنید که این میزان ضربان در شرایط و دقایق گوناگون به طور یکسان نیست؛ یعنی می تواند در دقایق گوناگون با توجه به شرایط بدن متغیر باشد.
ضربان قلب نرمال در سالمندان
سالمندان افراد بسیار حساسی هستند که نسبت به سایر افراد در معرض خطر بیشتری قرار دارند. از این رو نیاز است تا به طور مرتب تعداد ضربان قلب آن ها مورد بررسی قرار بگیرد. باید بیان نمود که میزان ضربانی که قلب افراد سالمند در هر دقیقه دارد نیز بین 60 الی 100 ضربه است.
برای بیان دقیق تر مقدار ضربان به طور استاندارد در افراد سالمند باید گفت که در سنین 60 تا 65 سالگی قلب آن ها حدود 80 تا 136 ضربه در دقیقه دارد. افرادی که در سنین بین 65 تا 70 سالگی قرار دارند، قلب آن ها در هر دقیقه بین 78 تا 132 ضربه می زند. کسانی که سن آن ها بیشتر از 70 سال است، مقدار ضربان قلب شان بین 75 تا 128 ضربه است.
ضربان قلب نرمال در ورزش
تعداد ضربان قلب در هنگام ورزش و انجام فعالیت های بدنی بسیار متفاوت با سایر زمان ها است. هنگامی که ورزش می کنید، جریان خون شما افزایش پیدا می کند که در نتیجه باعث ایجاد تغییراتی در مقدار ضربان قلب در هر دقیقه می شود. ضربان قلب هدف در حین ورزش به دو صورت اندازه گیری می شود. در واقع میزان ضربان این عضو را متناسب با نوع و شدت ورزش می سنجند. باید بیان نمود که مقدار ضربان قلب، هنگام انجام ورزش هایی با شدت متوسط بین 50 تا 70 درصد و در زمان انجام ورزش هایی با شدت بالا بین 70 تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب شما است.
شاید بپرسید ضربان قلب پس از ورزش چگونه است؟ توجه کنید که پس از ورزش میانگین بازیابی ضربان قلب حدود 1 دقیقه است که قلب شما حدود 15 ضربه در دقیقه را تجربه می کند. بر اساس مطالعات جدیدی که بر روی 274 ورزشکار مرد انجام شده است، متوجه شده اند که میانگین بازیابی یا ریکاوری ضربان قلب برای یک دقیقه پس از ورزش حدود 29 ضربه در دقیقه است.
ضربان قلب نرمال در خواب
در هنگام خواب مقدار ضربان قلب شما کمتر از میزان ضربان در حالت استراحت است. در واقع هنگامی که شما می خوابید، بدن در حالت استراحت قرار می گیرد و دیگر همچون سایر مواقع، تب و تاب فعالیت را ندارد. از این رو طبیعی است قلب ضربان کمتری داشته باشد. تعداد ضربان قلب نرمال در خواب بین 40 تا 50 ضربه در هر دقیقه است. توجه کنید که این مقدار ضربان برای افراد بزرگسال است.
نکته ای که نباید از آن غافل شد این است که میزان ضربان قلب در حالات و شرایط مختلف نیز می تواند متغیر باشد. به طور مثال میزان فعالیت بدنی که داشتید، داروهایی که مصرف کردید و غذاها و تنقلاتی که میل کردید بر میزان ضربان قلب شما در هنگام خواب اثر می‌گذارند.
ضربان قلب نرمال در کودکان
همان طور که کودکان رشد می کنند، قلب آن ها نیز بزرگ تر می شود. از این رو ضربان قلب کودکان نیز تغییر می کند. توجه کنید که تعداد ضربان قلب در کودکان همچون بزرگسالان در هنگام استراحت و فعالیت، متفاوت است. مقدار ضربان این عضو کودکان تا سه ماهگی و در زمانی که بیدار هستند بین 85 تا 205 و هنگامی که خواب هستند بین 80 تا 160 ضربه در هر دقیقه است. این مقدار در سه ماهگی تا دو سالگی در هنگام بیداری بین 100 تا 190 و در زمان خواب بین 75 تا 160 ضربه در دقیقه است.
میزان ضربان قلب کودکان از سن دو سالگی تا ده سالگی در هنگامی که بیدار هستند بین 60 تا 140 ضربه و هنگامی که خواب هستند بین 60 تا 90 ضربه در هر دقیقه است. کودکانی که سن آن ها بیشتر از ده سال است، در زمان بیداری بین 60 تا 100 و در زمان خواب بین 50 تا 90 ضربه در دقیقه است.
ضربان قلب نرمال در جوانان
ضربان قلب جوانان بین 95 تا 170 ضربه در دقیقه است. جوانی هنگامی است که شما بیشترین فعالیت را دارید و باید بیشتر از جسم و قلب خود مراقبت کنید.
عوامل مؤثر بر تعداد ضربان قلب
عوامل مختلف بسیاری وجود دارند که بر مقدار ضربان قلب تأثیر می گذارند. با دانستن آن ها نگرانی شما کاهش پیدا کرده و خواهید دانست که باید چه کار هایی را انجام ندهید.
کاهش استرس
یکی از عواملی که تأثیر بسیاری بر تعداد ضربان قلب می گذارد، استرس است. استرس و اضطراب موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون می شوند. جهت کاهش استرس و نرمال کردن ضربان و فشار خون بهتر است به تمرین تنفس عمیق بپردازید، ورزش یوگا انجام دهید و یا از مدیتیشن استفاده کنید. همچنین باید بتوانید در زمان حال زندگی کنید و افکار منفی و استرس زا را از خود دور نمایید.
کاهش وزن
افرادی که دارای وزن بالایی هستند، قلب آن ها برای رساندن اکسیژن به بخش های مختلف بدن با مشکل مواجه می شود. از این رو قلب مقدار ضربان بیشتری را تجربه می کند. کاهش وزن به قلب شما کمک می کند تا در فرایند اکسیژن رسانی به بخش های مختلف بدن با چالش مواجه نشود و ضربان آن تنظیم شود.
پرهیز از مصرف تنباکو
مواد دخانی همچون سیگار و قلیان که دارای تنباکو و نیکوتین هستند، جریان خون را افزایش داده و در نتیجه موجب بالا رفتن ضربان قلب می شوند. از این رو ترک سیگار و عدم مصرف محصولات دخانی سبب بازگشت ضربان قلب به حالت عادی خود می شود.
دلیل اهمیت چک کردن ضربان قلب
با توجه به این که قلب عضوی بسیار مهم در بدن است، قطعاً بررسی ضربان آن نیز اهمیت فراوانی دارد. شما باید به طور منظم ضربان قلب خود را چک کنید تا در صورت وجود هر تغییری در آن متوجه شوید که تعداد ضربان قلب طبیعی شما همچنان نرمال است یا خیر. به طور معمول ضربان قلب را در هنگام استراحت اندازه گیری می کنند؛ زیرا اندازه گیری ضربان این عضو در هنگام خواب، شرایط استرس زا و یا زمانی که فعالیت بدنی داشته اید، ممکن است با خطا همراه شود.
ضربان قلب بالا، ضربان قلب پایین و تپش قلب کوبنده مواردی هستند که نشان دهنده بروز مشکلات قلب و یا سایر مشکلات بدن هستند. گاهی ایجاد تغییر در تعداد ضربان قلب به دلیل مشکلات قلبی است و گاهی به دلیل اختلال در تنفس، کم خونی، مصرف دخانیات و امثال این موارد است. بی توجهی به تغییرات ضربان این عضو می تواند موجب ایجاد مشکلات جبران ناپذیری شود.
چگونه ضربان قلب را بگیریم؟
قطعاً می پرسید نحوه اندازه گیری ضربان قلب چگونه است؟ با روش های مختلفی می توانید ضربان قلب هدفمند خود را اندازه گیری کنید که به شرح زیر است:
- استفاده از دستگاه: امروزه دستگاه‌های مختلفی برای تشخیص ضربان قلب وجود دارند که می توانید به راحتی از آن ها استفاده کنید.
- گرفتن نبض کاروتید: برای این روش باید انگشت اشاره و میانی خود را در زیر استخوان فک کنار لوله تنفسی قرار بدهید. سپس همچون 15 ثانیه ضربان قلب خود را بشمارید و در 4 ضرب کنید.
- گرفتن نبض شعاعی: در این روش باید انگشت اشاره و میانی خود را بر روی مچ دست در قسمت زیر انگشت شست بگذارید. یادتان باشد که انگشت شست به دلیل وجود شریان نمی تواند ضربان قلب را به درستی شمارش کند. حدود 15 ثانیه پس از آن که ضربان را احساس کردید، تعداد آن ها را بشمارید و سپس در 4 ضرب کنید. این گونه تعداد ضربان قلب شما در یک دقیقه مشخص می‌شود.
نبض بازویی و نبض پدالی از دیگر روش‌های بررسی مقدار ضربات قلب هستند.
حفظ ضربان قلب طبیعی
برای این که بتوانید تعداد ضربان قلب سالم را تجربه کنید و این مقدار از حالت طبیعی خارج نشود، باید به مواردی توجه کنید. تغذیه سالم، ورزش کردن، عدم مصرف دخانیات، پرهیز از مصرف مشروبات الکلی، بررسی منظم ضربان قلب و به طور کلی برخورداری از سبک زندگی سالم موجب حفظ ضربان قلب طبیعی می شوند.
آیا ضربان قلب نرمال خانم ها و آقایان یکسان است؟
یکی از سؤالاتی که ایجاد می شود این است که آیا مقدار ضربان قلب خانم ها و آقایان تفاوت دارد؟ در پاسخ به این پرسش باید بیان نمود که به طور کلی تعداد ضربان قلب بانوان و آقایان تفاوت خاصی با یکدیگر ندارند.
برای تعداد ضربان قلب چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
همان طور که اشاره شد باید به طور منظم ضربات قلب خود را مورد بررسی قرار دهید. چنانچه ضربان قلب شما به طور مداوم بیشتر از 100 ضربه در هر دقیقه و یا کمتر از 60 ضربه در دقیقه است، نیاز است تا به پزشک مراجعه نمایید. در کنار تعداد ضربان قلب باید به مواردی همچون تعریق زیاد، احساس سرگیجه یا سبکی سر، تنگی نفس، احساس لرزش یا تپش قلب، از دست دادن هوشیاری، درد در قفسه سینه و غش کردن نیز توجه کنید. این علائم نوعی هشدار هستند که به رسیدگی های فوری پزشکی نیاز دارند.
کلینیک دیابت و غدد در کنار شما است تا در هر زمان و هر مکانی بتوانید به راحتی به پزشکان متعهد و مجرب دسترسی داشته باشید. همچنین در وقت و هزینه خود، صرفه‌جویی نمایید.
