چاقی یکی از مهم‌ترین مشکلات حوزه سلامت در سراسر جهان است و با بسیاری از ناهنجاری‌های دیگر از قبیل افزایش فشار و قند خون مرتبط است. افراد مبتلا به چاقی به مراتب بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت نوع 2 هستند. در طول چند دهه گذشته، دانشمندان بیشتر بر روی دلایل چاقی و راه‌های پیشگیری یا درمان آن تمرکز کرده‌اند.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با دلایل اصلی ابتلا به چاقی آشنا کنیم.
9 مورد از دلایل چاقی
چاقی دلایل متعددی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
1. ژنتیک
تحقیقات نشان داده‌اند که چاقی ارتباط نزدیکی با زمینه ژنتیکی دارد. افرادی که والدین مبتلا به چاقی داشته‌اند، به‌مراتب بیشتر از دیگران درمعرض ابتلا به چاقی هستند. اما این به این معنا نیست که چاقی قابل پیش‌بینی است. فراموش نکنید که رژیم غذایی و سبک زندگی تاثیر ویژه‌ای بر روی ژن‌ها و احتمال ابتلا به چاقی می‌گذارد.
2. مواد غذایی فرآوری‌شده
غذاهای فرآوری‌شده به‌مراتب بیشتر از سایر غذاها حاوی مواد افزودنی هستند. این محصولات به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ارزان باشند، برای مدت طولانی ماندگاری داشته باشند و آن‌قدر طعم خوبی داشته باشند که مقاومت در برابر آن‌ها سخت باشد. تولیدکننده‌ها با هرچه خوشمزه‌تر کردن این مواد غذایی فروش را بالا می‌برند؛ اما در عوض مصرف و به دنبال آن شیوع چاقی هم افزایش می‌یابد.
فراموش نکنید که اغلب غذاهای فرآوری‌شده فاقد ارزش غذایی چندانی بوده و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که توجه شما را به خود جلب کنند. در عوض، مصرف بیش از حد آن‌ها احتمال ابتلا به چاقی و افزایش وزن را افزایش می‌دهد.
3. اعتیاد به غذا یکی از دلایل چاقی
بسیاری از غذاهای ناسالم که سرشار از قند و چربی هستند باعث تحریک مراکز پاداش در مغز شما می‌شوند. درحقیقت، این مواد غذایی اغلب با مواد اعتیادآور رایج از قبیل الکل، کوکائین، نیکوتین و کانابیس مقایسه می‌شوند. به این دلیل که این مواد غذایی در افراد مستعد می‌توانند منجر به اعتیاد شوند. این افراد به‌تدریج کنترل‌شان را بر روی مصرف این مواد غذایی از دست می‌دهند؛ درست مشابه فردی که به الکل اعتیاد داشته باشد.
اعتیاد مسئله پیچیده‌ای است که که برطرف کردن آن به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. وقتی به چیزی اعتیاد پیدا می‌کنید، اراده‌تان را برای انتخاب از دست می‌دهید و دائم تحریک می‌شوید که مجدد آن را مصرف کنید. بنابراین، اعتیاد به مواد غذایی آماده می‌تواند در درازمدت شما را مستعد چاقی کند.
4. بازاریابی تهاجمی
تولیدکنندگان غذاهای ناسالم در بازاریابی بسیار قوی هستند. تکنیک‌های بازاریابی آن‌ها ممکن است حتی در مواردی غیراخلاقی بوده و مواد غذایی ناسالم را به‌عنوان مواد غذایی مقوی و سالم تبلیغ کنند. بسیاری از ادعاهای این تولیدکنندگان نیز گمراه‌کننده هستند.
بدتر از همه این است که این شرکت‌ها اغلب کودکان را به‌طور خاص مورد هدف تبلیغات خود قرار می‌دهند. به همین دلیل است که در جهان امروز کودکان پیش از آن که بتوانند به‌خوبی درست و غلط را از یکدیگر تشخیص دهند، چاق می‌شوند یا به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند. بنابراین، تبلیغات هدفمند تولیدکنندگان مواد غذایی تاثیر ویژه‌ای بر روی افزایش ابتلا به چاقی می‌گذارد.
5. انسولین
انسولین هورمون مهمی است که در تنظیم سطح انرژی نقش مهمی دارد. با این که نقش انسولین در ابتلا به چاقی هنوز مورد بحث است؛ اما مطالعات بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد افزایش سطح انسولین در خون با افزایش احتمال چاقی مرتبط است. از سوی دیگر، رژیم غذایی ناسالم مقاومت به انسولین سلول‌ها را در مبتلایان به چاقی و اضافه‌وزن بالا می‌برد. مقاومت به انسولین باعث افزایش سطح این هورمون در خون می‌شود.
یکی از بهترین راه‌ها برای تنظیم سطح انسولین خون، مصرف کربوهیدرات‌های ساده و فیبر است.
6. مصرف برخی داروهای خاص
افزایش وزن غیرعادی یکی از عوارض جانبی مصرف بسیاری از داروهاست. برای مثال، برخی داروهای ضدافسردگی احتمال افزایش وزن را در طول زمان بالا می‌برند. داروهای ضدجنون و برخی داروهای دیابت از دیگر مواردی هستند که با افزایش احتمال ابتلا به چاقی مرتبط هستند. برخی از این داروها به واسطه افزایش اشتها باعث افزایش احتمال چاقی و اضافه‌وزن می‌شوند.
7. دسترسی به غذا
یکی دیگر از عواملی که تاثیر عمده‌ای در چاقی جوامع داشته است، افزایش دسترسی به مواد غذایی در طول دهه‌های اخیر است. غذا، به‌ویژه غذای آماده، امروزه همه‌جا و همه‌وقت دردسترس است. فروشگاه‌ها این مواد غذایی را به نحوی ارائه می‌کنند که حتماً توجه شما را به خود جلب کنند. نکته دیگر این است که غذاهای آماده اغلب از غذاهای سالم ارزان‌تر بوده و همین نکته باعث افزایش میزان مصرف آن‌ها در جوامع و بالا بردن احتمال ابتلا به چاقی می‌شود. در نظر گرفتن این نکته نیز ضروری است که برخی از فراد ممکن است توانایی مالی خرید مواد غذایی سالم از قبیل میوه یا سبزیجات را نداشته باشند.
8. قند
قند افزودنی به مواد غذایی یکی از بدترین بخش‌های رژیم غذایی مدرن است. شکر افزودنی احتمال ابتلا به چاقی و اضافه‌وزن را چند برابر می‌کند.
9. اطلاعات نادرست
مردم در سراسر جهان عموما اطلاعات اشتباهی درباره مواد غذایی و سلامتی دارند. دلایل متنوعی برای این مسئله وجود دارد؛ اما بیش از همه به این بستگی دارد که افراد اطلاعات‌شان را از کجا به دست می‌آورند. برای مثال، بسیاری از سایت‌ها اطلاعات غلطی را درباره مواد غذایی و سلامتی منتشر می‌کنند. شرکت‌های مواد غذایی نقش مهمی را در نشر اطلاعات غلط در حوزه سلامتی و مواد غذایی ایفا می‌کنند.
برخی از مواد غذایی یا داروهای تبلیغی برای کاهش وزن هیچ کارکرد موثری ندارند. کاهش وزن براساس اطلاعات اشتباه می‌تواند شما را به پله اول برگرداند. برای کاهش وزن اصولی و رسیدن به وزن ایده‌آل لازم است با یک پزشک مشورت کنید.
نکته پایانی درباره دلایل چاقی
فراموش نکنید که چاقی بدون درمان نیست؛ شما می‌توانید با داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم ورزش وزن‌تان را به‌تدریج به محدوده طبیعی نزدیک کنید. اگرچه امروزه روش‌های متنوعی برای کمک به کاهش وزن دردسترس است؛ اما همه چیز به خواست و اراده شما بستگی دارد.
برای داشتن یک برنامه کاهش وزن اصولی لازم است که با بهترین متخصص غدد درباره دلایل چاقی خود مشورت کنید. توصیه ما به شما این است که از بهترین متخصصین غدد یا تغذیه در این زمینه کمک بگیرید.
