بیماری دیابت باعث افزایش سطح قند خون می‌شود. بالا رفتن سطح قند خون خود می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود. از جمله عوارض احتمالی دیابت می‌توان به بیماری‌های قلبی و عروقی اشاره کرد. سکته‌ها، از جمله سکته مغزی از جمله عوارض احتمالی در بیماران مبتلا به دیابت است. در متن پیش رو قصد داریم ارتباط بین دیابت و سکته مغزی را مورد بررسی قرار دهیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- چه ارتباطی بین دیابت و سکته مغزی وجود دارد؟
- سکته مغزی چیست؟
- سکته دیابتی چه علائمی دارد؟
- چه عواملی احتمال ابتلا به سکته دیابتی را افزایش می‌دهند؟
- چگونه از وقوع سکته دیابتی پیشگیری کنیم؟
چه ارتباطی بین دیابت و سکته مغزی وجود دارد؟
دیابت ریسک بسیاری از بیماری‌ها از جمله سکته مغزی را بالا می‌برد. عموماً بیماران مبتلا به دیابت 1.5 برابر افراد سالم در معرض ابتلا به سکته مغزی هستند.
پیش از هر چیزی بهتر است بدانید که دیابت چیست و چه اثری بر روی بدن دارد. دیابت بر روی تولید انسولین یا نحوه اثر آن در بدن اثر می‌گذارد. از آن جایی که هورمون انسولین نقش مهمی را در انتقال گلوکز از جریان خون به درون سلول‌ها ایفا می‌کند، بیماران مبتلا به دیابت درمعرض افزایش بیش از حد قند خون هستند. با گذشت زمان، این افزایش بیش از حد گلوکز خون می‌تواند احتمال ایجاد رسوب در عروق خونرسان به مغز و گردن را افزایش دهد. این مسئله به‌عنوان آترواسکلروزیس شناخته می‌شود.
این رسوبات درصورتی که گسترش یابند، می‌توانند باعث ایجاد تنگی در عروق یا انسداد شوند. درصورت انسداد عروق خونرسان به مغز، سکته مغزی رخ می‌دهد.
علاوه بر این، بسیاری از بالغین مبتلا به دیابت مشکلات همراه دیگری نیز دارند که خود آن‌ها نیز می‌توانند ریسک ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهند؛ از جمله:
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا
- بیماری‌های قلبی
- اضافه وزن
سکته مغزی چیست؟
سکته مغزی به دنبال آسیب عروق خونرسان به مغز ایجاد می‌شود. انوع سکته مغزی براساس نوع رگ، اندازه و علت آسیب طبقه‌بندی می‌شوند. انواع اصلی سکته مغزی شامل سکته ایسکمیک، هموراژیک و TIA هستند.
سکته مغزی ایسکمیک
سکته مغزی ایسکمیک شایع‌ترین نوع سکته مغزی است که به دنبال انسداد عروق خونرسان مغز اغلب به‌علت لخته شدن خون ایجاد می‌شود. به گفته CDC، حدود 87 درصد از سکته‌های مغزی از نوع ایسکمیک هستند.
سکته مغزی هموراژیک
سکته مغزی هموراژیک به دنبال خونریزی یا پارگی عروق خونرسان به مغز رخ می‌دهند. حدود 15 درصد از انواع سکته‌های مغزی از نوع هموراژیک هستند. این نوع سکته مغزی بسیار جدی بوده و عامل حدود 40 درصد از مرگ و میرهای ناشی از سکته مغزی است.
سکته TIA
TIA زمانی رخ می‌دهد که انسداد برای مدت کوتاهی ایجاد شود. این عارضه منجر به آسیب عصبی پایدار نمی‌شود. TIA از نوع ایسکمیک بوده و بین چند دقیقه تا چند ساعت – بسته به این که چقدر زمان می‌برد تا لخته خودش از بین برود – طول می‌کشد. فراموش نکنید که TIA را نباید نادیده بگیرید و لازم است به‌عنوان زنگ هشداری برای سکته مغزی در نظر بگیرید.
سکته دیابتی چه علائمی دارد؟
شناخت علائم سکته دیابتی اهمیت زیادی دارد؛ به این دلیل که با تشخیص به‌موقع آن می‌توانید از بروز عوارض ناشی از سکته مغزی پیشگیری کنید. علائم سکته مغزی ناشی از دیابت با سکته مغزی در موارد دیگر تفاوتی نمی‌کند. این موارد را فراموش نکنید:
- افتادگی یا فلج صورت
- ضعف دست
- اختلال تکلم
از دیگر علائم سکته مغزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضعف یا بی‌حسی در صورت، دست یا پاها به ویژه به‌صورت یکطرفه
- گیجی
- مشکل در درک صحبت
- سرگیجه
- عدم تعادل و هماهنگی
- اختلال در راه رفتن
- سردرد شدید بدون علت
درصورت مشکوک شدن به سکته مغزی، لازم است که سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
چه عواملی احتمال ابتلا به سکته دیابتی را افزایش می‌دهند؟
از جمله عواملی که می‌توانند احتمال ابتلا به سکته مغزی را افزایش دهند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دیابت
- فشار خون بالا
- آریتمی قلبی از نوع AF
- اختلالات انعقادی خون
- سطح بالای کلسترول خون
- آنمی داسی شکل
- بیماری عروق کاروتید
- سابقه قبلی سکته مغزی، حمله قلبی یا TIA
علاوه بر این، سبک زندگی نیز در احتمال ابتلا به سکته مغزی موثر است:
- رژیم غذایی ناسالم و دریافت ناکافی مواد مغذی
- عدم انجام ورزش و کم‌تحرکی
- مصرف سیگار و تنباکو
- مصرف بیش از حد الکل
ارتباط بین ورزش و دیابت،آیا بلند کردن وزنه به ریسک کاهش ابتلا به دیابت کمک می کند؟
احتمال سکته مغزی با افزایش سن بیشتر می‌شود؛ به نحوی که بعد از 55 سالگی، با گذشت هر دهه، احتمال آن 2 برابر می‌شود. علاوه بر این، احتمال بروز سکته مغزی در زنان نسبت به مردان بیشتر است.
چگونه از وقوع سکته دیابتی پیشگیری کنیم؟
عواملی از قبیل ژنتیک، سن و سابقه خانوادگی قابل تغییر نیستند. با این حال، با اصلاح سبک زندگی می‌توانید تا حد زیادی از وقوع سکته مغزی پیشگیری کنید. از جمله کارهایی که با انجام آن‌ها می‌توانید احتمال سکته مغزی را کم کنید، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1-رژیم غذایی‌تان را تغییر دهید
کلسترول بالا و فشار خون بالا می‌توانند احتمال سکته مغزی را افزایش دهند. با اصلاح رژیم غذایی می‌توانید به کنترل این دو عامل کمک کنید:
- کاهش مصرف نمک و چربی
- جایگزین کردن گوشت سفید با گوشت قرمز
- مصرف غذاهایی با قند کمتر
- مصرف بیشتر میوه‌ها، سبزیجات و آجیل
2-ورزش کنید
انجام حداقل 5 روز ورزش در طول یک هفته می‌تواند تا حد زیادی ریسک سکته مغزی را کاهش دهد. حتی انجام پیاده‌روی روزانه هم در کاهش ریسک ابتلا به سکته مغزی موثر است.
ارتباط بین ورزش و دیابت،آیا بلند کردن وزنه به ریسک کاهش ابتلا به دیابت کمک می کند؟
3-سیگار نکشید
اگر سیگار می‌کشید، لازم است مصرف آن را قطع کنید. ریسک ابتلا به سکته مغزی در افراد سیگاری 2 برابر افراد دیگر است. اگر ترک سیگار برای‌تان دشوار است، لازم است با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
4-مصرف الکل را محدود کنید
اگر الکل مصرف می‌کنید، لازم است که مصرف آن را محدود کنید. مطالعات نشان داده است که مصرف مقدار زیاد الکل با افزایش احتمال ابتلا به سکته مغزی مرتبط است.
5-داروهای تجویزی را به درستی مصرف کنید
برخی داروهایی که پزشک برای‌تان تجویز می‌کند، در کاهش ریسک سکته مغزی موثر هستند؛ از جمله داروهای کنترل فشار خون، کنترل سطح کلسترول خون (استاتین‌ها)، داروهای کنترل دیابت و نیز داروهای ضدلخته خون. اگر پزشک هر یک از این داروها را برای‌تان تجویز کرده است، لازم است که آن‌ها را به‌درستی و طبق دستور مصرف کنید.
و در آخر فراموش نکنید که لازم است قند خون تان را به‌دقت و طبق توصیه‌های پزشک کنترل کنید. سطوح بالای قند خون برای مدت زمان طولانی ریسک ابتلا به سکته مغزی ناشی از دیابت را افزایش می‌دهند.
نکته پایانی درباره دیابت و سکته
بیماران مبتلا به دیابت بیش از سایرین در معرض ابتلا به سکته مغزی هستند که خود می‌تواند با عوارض و مشکلات مختلفی همراهی داشته باشد. اما خبر خوب این است که شما می‌توانید با کنترل صحیح قند خون، کلسترول و فشار خون احتمال وقوع ابتلا به دیابت و سکته را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. با پزشک خود درباره کارهایی که می‌توانید برای کاهش ریسک ابتلا به سکته مغزی انجام دهید، مشورت کنید. همچنین شما می‌توانید برای پیشگیری و کنترل بیماری دیابت به کلینیک دیابت و غدد مراجعه نمایید.
