در این مقاله از مجله سلامت سایت کلینیک غدد تهران، با ارتباط مستقیم دیابت و مشکلات جنسی برای این گروه از بیماران آشنا خواهیم شد. هنگامی‌که فردی مبتلا به دیابت است بدن او نمی‌تواند به‌خوبی از انسولین استفاده کند که این مسئله می‌تواند منجر به افزایش قند خون او شود.
با گذشت زمان، بالا رفتن قند خون عوارضی مانند آسیب به اعصاب و مشکلات قلبی عروقی ایجاد می‌کند که این دو عارضه درنهایت بر سلامت جنسی فرد تاثیر می‌گذارند. از سوی دیگر، دیابت می‌تواند سلامت روان و عزت‌نفس فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد و این موضوع نیز بر سلامت جنسی او تاثیرگذار است. در ادامه با ارتباط دیابت و مشکلات جنسی در زنان و مردان بیشتر آشنا می‌شوید.
تاثیر دیابت بر سلامت جنسی زنان
سطح بالای قند خون می‌تواند موجب آسیب به اعصاب بدن شود. این مسئله می‌تواند بر موارد زیر در زنان تاثیر بگذارد:
- توانایی تجربه تحریک و برانگیختگی جنسی
- ترشح روان‌کننده‌های واژن
این تغییرات ممکن است به رابطه جنسی دردناک و کاهش تجربه ارگاسم در زنان منجر شود. در طول یائسگی، زنان مبتلا به دیابت ممکن است افت ناگهانی سطح قند خون را تجربه کنند. این موضوع نیز می‌تواند بر سلامت جنسی آن‌ها تاثیر بگذارد زیرا امکان دارد آن‌ها علائم افت قند خون را در حین رابطه جنسی تجربه کنند. این مسئله درنهایت، موجب می‌شود بیشتر از اینکه رابطه جنسی برای زنان لذت‌بخش باشد باعث آزردگی آن‌ها شود.
علاوه بر این، در زنان مبتلا به دیابت، ابتلا به عفونت‌هایی مانند برفک، عفونت مثانه و عفونت‌های دستگاه ادراری بیشتر است که هر یک از این مسائل می‌توانند بر توانایی برقراری رابطه جنسی یا لذت بردن از آن تاثیر بگذارند.
تاثیر دیابت بر سلامت جنسی مردان
مطالعات نشان می‌دهد که مردان مبتلا به دیابت، اغلب کاهش سطح تستوسترون را تجربه می‌کنند که این مسئله می‌تواند سلامت جنسی آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. بااین‌حال، مشکل اصلی جنسی در مردان مبتلا به دیابت، عدم توانایی در دستیابی یا حفظ نعوظ است که به آن اختلال نعوظ گفته می‌شود. برای اینکه مردان نعوظ را تجربه کنند لازم است جریان خون قابل‌توجهی در آلت تناسلی آن‌ها وجود داشته باشد اما بیماری دیابت به عروق خونی آسیب می‌رساند که این مسئله می‌تواند جریان خون به آلت تناسلی را تحت تاثیر قرار دهد.
از سوی دیگر، دیابت می‌تواند منجر به آسیب به اعصاب شود که این مسئله منجر به مشکل در حفظ نعوظ در مردان می‌شود. دیابت نوع 2 اغلب در کنار چاقی یا اضافه‌وزن رخ می‌دهد که این نیز می‌تواند مانند سابقه قبلی جراحی پروستات یا مثانه موجب اختلال نعوظ شود. بر طبق گزارش انجمن دیابت آمریکا، علت 10 تا 20 درصد موارد اختلال نعوظ، استرس، افسردگی، عزت‌نفس پایین، ترس از ناتوانی جنسی یا مشکلات سلامت روان دیگر است. همه این موارد می‌توانند فرد مبتلا به دیابت مزمن را تحت تاثیر قرار دهند.
تاثیر دیابت بر سلامت جنسی هر دو جنس
افراد مبتلا به دیابت، اغلب احساس خستگی می‌کنند. همچنین، آن‌ها ممکن است به خاطر عوارض بیماری، نگرانی‌های زیادی در مورد سلامت خود داشته باشند و زمان قابل‌توجهی را به مدیریت سلامت خود اختصاص دهند. همه این عوامل می‌توانند میل جنسی را در زنان و مردان مبتلا به دیابت کاهش دهند.
استفاده از پمپ انسولین
برخی از افراد مبتلا به دیابت برای تامین انسولین خود از یک دستگاه پمپ کوچک استفاده می‌کنند. این دستگاه به فرد مبتلا به دیابت کمک می‌کند که سطح قند خون خود را در حد طبیعی حفظ کند و ممکن است باعث شود که بتواند از رابطه جنسی بیشتر لذت ببرد. بااین‌حال، او ممکن است در حین رابطه جنسی در مورد استفاده از پمپ احساس دستپاچگی کند و نگران جدا شدن دستگاه باشد.
بر طبق یکی از منابع، جدا کردن پمپ در هنگام رابطه جنسی تا یک ساعت ایمن است و خطری ندارد. بااین‌حال، فرد باید به یاد داشته باشد که آن را بعد از 45 دقیقه تا یک ساعت دوباره وصل کند. اگر فرد به همسر خود هرچه زودتر در مورد بیماری‌اش توضیح بدهد این امر می‌تواند منجر به درک و تعامل بهتر شود و خجالت هر دو طرف را کاهش دهد.
تاثیرات روانشناختی
برخی تاثیرات روانشناختی می‌توانند رابطه جنسی را دشوارتر کنند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- تغییر در خودانگاره
- اضطراب
- نگرانی در مورد افزایش وزن
- افسردگی
- انزوا
- تنهایی
- از دست دادن عزت‌نفس
پزشک می‌تواند برای رفع این مشکلات به فرد کمک کند.
داروها
برخی داروها به بهبود مشکلات روانشناختی ناشی از بیماری دیابت کمک می‌کنند که این داروها به‌عنوان مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRI) شناخته می‌شوند و شامل پروزاک و زولوفت می‌شوند. این داروها می‌توانند به کاهش میزان افسردگی کمک کنند اما ممکن است منجر به کاهش میل جنسی نیز بشوند.
درمان مشکلات جنسی ناشی از دیابت
همانطور که مطرح شد آسیب به اعصاب بدن، یکی از دلایل مشکلات جنسی در افراد مبتلا به دیابت است اما حفظ سطح سالم قند خون می‌تواند این آسیب را کاهش دهد. روش‌های کنترل سطح قند خون شامل استفاده از انسولین، مصرف داروها و چک کردن مرتب سطح گلوکز خون است.
گزینه‌های درمانی برای مردان
تجویز دارو برای برخی مردان می‌تواند جریان خون آن‌ها را افزایش دهد و توانایی حفظ نعوظ را بهبود ببخشد. داروهای متعددی وجود دارد که پزشک می‌تواند آن‌ها را برای افزایش جریان خون و بهبود حفظ نعوظ تجویز کند. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
- سیلدنافیل (ویاگرا)
- تادالافیل (سیالیس)
- واردنافیل (لویترا)
- آوانافیل (استندرا)
بااین‌حال، این داروها ممکن است برای همه مردان مناسب نباشد، به‌خصوص اگر فرد مبتلا به فشارخون بالا یا بیماری قلبی باشد. در این شرایط، استفاده از روش‌های مکانیکی بهبود جریان خون مانند دستگاه وکیوم آلت یا تزریق به آلت جنسی می‌تواند کمک‌کننده باشد. روش‌های جراحی مانند پروتز آلت تناسلی نیز می‌توانند در برخی موارد موثر باشند.
گزینه‌های درمانی برای زنان
زنان می‌توانند قبل از شروع رابطه جنسی از روان‌کننده واژن استفاده کنند تا بتوانند درد رابطه را کاهش دهند. لازم است روان‌کننده مورداستفاده بر پایه آب باشد.
هورمون‌درمانی جایگزینی
هورمون‌درمانی جایگزینی می‌تواند به بهبود میل جنسی در زنان و مردان کمک کند. بااین‌حال، این روش درمانی می‌تواند عوارض نیز داشته باشد؛ بنابراین، مهم است قبل از شروع هر نوع دارویی، با پزشک مشورت شود.
بهبود سبک زندگی برای کاهش مشکلات جنسی ناشی از دیابت
داشتن سبک زندگی سالم، یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت سلامت کلی و همچنین سلامت جنسی در مردان و زنان است. این امر شامل موارد زیر است:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- ورزش منظم
- حفظ وزن سالم
این روش‌ها سلامت کلی را بهبود می‌بخشند و می‌توانند عزت‌نفس فرد را تقویت کنند.
تقویت عضلات کف لگن
تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش تقویت عضلات کف لگن که به آن ورزش کگل نیز گفته می‌شود می‌تواند واکنش جنسی زنان را بعد از یائسگی بهبود ببخشد. برای شناخت عضلات کف لگن و تقویت آن‌ها دستورالعمل‌های ساده زیر را دنبال کنید:
- عضلات کف لگن را با نشستن روی توالت و تلاش برای جلوگیری از جریان ادرار شناسایی کنید یا انگشتتان را وارد واژن خود کنید و عضلات واژن اطراف انگشت را فشار دهید. این‌ها عضلات هدف در تمرینات کگل هستند.
- ماهیچه‌های خود را سفت کنید و نگهدارید. با نگهداشتن عضلات به مدت سه ثانیه و سپس آزاد کردن آن‌ها به مدت سه ثانیه شروع کنید. در صورت امکان، این کار را 10 مرتبه پشت سر هم تکرار کنید.
- این تمرینات را حداقل روزی دو بار انجام دهید و مدت انقباض عضلات را از سه ثانیه به پنج ثانیه افزایش دهید.
انجام این تمرینات توسط مردان نیز می‌تواند کنترل آن‌ها بر انزال را بهبود ببخشد و همچنین موارد بی‌اختیاری را کاهش دهد.
کاهش استرس
استفاده از روش‌های کاهش استرس نیز می‌تواند به بهبود مشکلات جنسی در زنان و مردان مبتلا به دیابت کمک کند. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- مراقبه
- کتاب خواندن
- ورزش کردن
- گوش دادن به موسیقی
حتی کمی استفاده از این روش‌ها در طول روز می‌تواند به کاهش استرس در افراد مبتلا به دیابت کمک کند.
مراجعه به پزشک برای مشکلات جنسی ناشی از دیابت
بر طبق مطالعات، تنها 19 درصد از زنان و 47 درصد از مردان مبتلا به دیابت در مورد سلامت جنسی خود با پزشک صحبت می‌کنند. بااین‌حال، مشکلات جنسی ناشی از دیابت، اجتناب‌ناپذیر نیست. مهم است که افراد مبتلا به دیابت، نگرانی‌ها یا سوالات خود در مورد سلامت جنسی را با پزشک در میان بگذارند. نمونه سوالاتی که می‌توان در این شرایط از پزشک پرسید عبارت‌اند از:
- چه کارهایی باید انجام دهم که بتوانم دیابتم را بهتر مدیریت کنم؟
- به چه مشکلات دیگری دچار هستم که می‌تواند بر سلامت جنسی‌ام تاثیر بگذارد؟
- کدام‌یک از داروهایی که مصرف می‌کنم می‌تواند بر سلامت جنسی‌ام تاثیر بگذارد؟
همچنین پزشک ممکن است برای بهبود عزت‌نفس و سلامت روان فرد، مراجعه به روانشناس را توصیه کند. در این شرایط، زوج‌درمانی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.
درنهایت، داشتن زندگی جنسی سالم و فعال، برای بهبود کیفیت زندگی اهمیت بسیار زیادی دارد. بیماری دیابت می‌تواند فعالیت جنسی را دشوار کند اما به این معنی نیست که افراد باید از برقراری رابطه جنسی دست بکشند. وقتی درمان دیابت موفقیت‌آمیز باشد مسائل جنسی اغلب خودبه‌خود حل می‌شوند. در این شرایط، مراجعه به پزشک و مشورت با او در مورداستفاده از روش‌های درمانی برای مشکلات جنسی می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
