آیا می دانید علت بروز دیابت چیست؟ دیابت ملیتوس یا دیابت شیرین یا در اصطلاح عمومی مرض قند، به مجموعه‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که در آن مصرف قند خون توسط بدن دچار اختلال می‌شود. گلوکز یک عنصر حیاتی در بدن است که برای مصرف انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بیماری دیابت، گلوکز نمی‌تواند به طور موثری وارد سلول‌ها شود و درنتیجه در خون تجمع می‌یابد.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با علت بروز دیابت آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- انواع مختلف دیابت
- دیابت چه علائمی دارد؟
- علت بروز دیابت چیست؟
- چگونه از ابتلا به دیابت پیشگیری کنیم؟
انواع مختلف دیابت
انواع مزمن بیماری دیابت شامل دیابت نوع 1، دیابت نوع 2، مثل دیابت بیمزه،mody ، lada و … است. دیابت نوع 1 نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های سازنده انسولین در پانکراس فعال می‌شود. انسولین هورمونی است که برای ورود گلوکز به درون سلول‌ها و تامین انرژی از آن ضروری است. در صورتی که این هورمون کم شود یا نتواند به‌درستی فعالیت کند، سطح قند خون بالا می‌رود.
در دیابت نوع 2 علی‌رغم ترشح انسولین، سلول‌ها نسبت به دریافت آن مقاومت می‌کنند و درنتیجه انسولین نمی‌تواند به‌درستی فعالیت کند.
برخی از زنان در طول بارداری دچار افزایش قند خون می‌شوند که به آن دیابت بارداری گفته می‌شود. این زنان بیش از سایرین در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده هستند.
پره‌دیابت یا پیش دیابت وضعیتی است که در آن قند خون بالا است؛ اما نه آن‌قدر بالا که به آن دیابت اطلاق شود. پیش دیابت زمینه را برای ابتلا به دیابت فراهم می‌کند.
فرقی نمی‌کند که علت بروز دیابت چه باشد؛ در هر صورت، قند خون به طرز غیرعادی افزایش می‌یابد. افزایش غیرطبیعی قند خون می‌تواند باعث ایجاد عوارض گوناگونی برای بدن شود.
دیابت چه علائمی دارد؟
دیابت در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامتی از خود نشان ندهد یا صرفاً طی بررسی‌های روتین و با انجام آزمایش خون تشخیص داده شود. با این حال، از جمله علائم شایع بیماری دیابت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش حس تشنگی و تکرر ادرار
- افزایش حس گرسنگی
- خستگی
- تاری دید
- گزگز یا بی‌حسی در نوک انگشتان دست‌ها و پاها
- زخم‌هایی که بهبود نمی‌یابند
- کاهش وزن ناخواسته
علائم دیابت نوع 1 ممکن است به‌سرعت و طی چند هفته پیشرفت کنند. این درحالی است که دیابت نوع 2 اغلب به‌آهستگی پیشرفت کند و ممکن است تا سال‌ها متوجه هیچ علامتی در خود نشوید. بسیاری از افراد تا زمان بروز عوارض بیماری از قبیل تاری دید یا مشکلات قلبی متوجه ابتلای‌شان به بیماری دیابت نمی‌شوند.
علت بروز دیابت چیست؟
بروز انواع مختلف دیابت علل مختلفی دارند. در ادامه دلایل بروز هر یک از انواع دیابت را به تفکیک شرح خواهیم داد:
دیابت نوع 1
دیابت نوع 1 نوعی بیماری خودایمنی است. در این حالت، سیستم ایمنی که در حالت عادی علیه سلول‌های بیگانه فعال می‌شود، به‌اشتباه علیه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس فعال می‌شود. با این که علت دقیق بروز این مسئله مشخص نیست؛ اما محققان احتمال می‌دهند که عوامل ژنتیکی، برخی عوامل محیطی از قبیل ابتلا به برخی بیماری‌های ویروسی در کودکی مثل سرخک می‌توانند در بروز این بیماری دخیل باشند.
دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 شایع‌ترین نوع دیابت است که عوامل مختلفی در بروز آن نقش دارند. از سبک زندگی گرفته تا عوامل ژنتیکی. ازجمله عوامل مختلف بروز دیابت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.چاقی، اضافهوزن و عدم انجام فعالیت فیزیکی
این سه مورد احتمال ابتلای شما را به دیابت نوع 2 افزایش می‌دهند. وزن اضافه می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شود که در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 دیده می‌شود. همچنین، محل تجمع چربی هم مهم است. چربی اضافه شکمی با دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، بیماری‌های قلبی و عروق محیطی بیشتر همراهی دارد. برای این که بهتر بفهمید اضافهوزن دارید یا خیر، لازم است که شاخص توده بدنی یا BMI خود را اندازه بگیرید.
2. مقاومت به انسولین
دیابت نوع 2 اغلب با مقاومت به انسولین آغاز می‌شود؛ حالتی که در آن عضلات، کبد و سلول‌های چربی در برابر استفاده از انسولین مقاومت می‌کنند. از این رو، بدن به انسولین بیشتری برای ورود گلوکز به درون سلول‌ها احتیاج پیدا می‌کند. در مراحل ابتدایی، پانکراس مقدار بیشتری انسولین تولید می‌کند؛ اما در ادامه پانکراس نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بدن به قند خون باشد و درنتیجه دیابت ایجاد می‌شود.
3. سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی
مشابه دیابت نوع 1، برخی ژن‌های خاص در افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 هم نقش دارند. علاوه بر این ژن‌ها، چاقی یا اضافهوزن می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهند. از این رو، در صورتی که در خانواده فردی مبتلا به دیابت نوع 2 داشته باشید، احتمال ابتلای شما به دیابت نوع 2 در آینده بیشتر است.
دیابت بارداری
عوامل هورمونی، محیطی و ژنتیکی در بروز دیابت بارداری نقش دارند؛ ازجمله:
1.مقاومت به انسولین
هورمونی که از جفت ترشح می‌شود می‌تواند باعث مقاومت به انسولین در ماه‌های آخر بارداری شود. اغلب زنان باردار می‌توانند به مقدار کافی هورمون انسولین برای غلبه بر مقاومت به انسولین تولید کنند؛ اما برخی دیگر نمی‌توانند و در نتیجه دیابت بارداری ایجاد می‌شود.
مشابه دیابت نوع 2، اضافهوزن هم یک عامل موثر در افزایش احتمال ابتلا به دیابت بارداری است. افزایش بیش از حد وزن در دوران بارداری یا اضافهوزن و چاقی پیش از بارداری می‌تواند شانس ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد.
2.عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی
داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت، احتمال ابتلای یک زن باردار را به دیابت بارداری افزایش می‌دهد. از این رو، به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیکی هم در بروز این بیماری دخیل هستند.
عوامل دیگری هم مثل مصرف کورتون ، ابتلا به بیماری‌های مزمن و ابتلا به کوشینگ در ابتلا به دیابت موثرند. در ادامه مقاله ” علت بروز دیابت چیست ” با ما همراه باشید تا با روش های پیشگیری از ابتلا به دیابت آشنا شوید.
بارداری و دیابت | نکاتی مهم درباره بارداری در زنان دیابتی
چگونه از ابتلا به دیابت پیشگیری کنیم؟
دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست؛ چون به دلایل خودایمنی ایجاد می‌شود. از سوی دیگر، برخی عوامل مربوط به دیابت نوع 2 از قبیل سن یا ژنتیک هم قابل پیشگیری نیستند. اما همچنان کارهایی هستند که می‌توانید با انجام آنها احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را تا حد زیادی کاهش دهید. اصلاح سبک زندگی تاثیر زیادی در پیشگیری از دیابت یا پیشرفت آن دارد.
درصورتی که اخیراً برای‌تان تشخیص پره دیابت یا پیش دیابت انجام شده، با انجام کارهای زیر می‌توانید از پیشرفت آن به سمت دیابت جلوگیری کنید:
- حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته انجام دهید؛ ورزش‌هایی از قبیل پیاده‌روی یا شنا.
- چربی‌های ترانس و اشباع را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
- میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- وعده‌های غذایی کوچک را به جای وعده‌های غذایی بزرگ انتخاب کنید.
- درصورت ابتلا به اضافهوزن یا چاقی تلاش کنید حداقل 7 درصد از وزن‌تان را کم کنید.
نکته پایانی در مورد علت بروز دیابت
برخی انواع دیابت از قبیل دیابت نوع 1 به دلایلی رخ می‌دهند که قابل کنترل نیستند؛ اما برخی دیگر مثل دیابت نوع 2 با رعایت برخی نکات و اصلاح سبک زندگی از قبیل رژیم غذایی سالم و انجام منظم ورزش قابل پیشگیری هستند.
درصورتی که نگران ابتلا به دیابت هستید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است برای‌تان آزمایش خون درخواست کند تا احتمال ابتلا به دیابت را در شما بررسی کند.
