تخمین زده شده است که دیابت بارداری در حدود 2 تا 10 درصد از بارداری‌ها در ایالات متحده آمریکا اتفاق می‌افتد. درصورت ابتلا به دیابت بارداری لازم است که سریعاً درمان مناسب را دریافت کنید؛ زیرا می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری هم برای مادر و هم برای جنین به جا بگذارد. از این رو پیشگیری از دیابت بارداری هم اگرچه قطعی نیست می‌تواند مفید باشد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- دیابت بارداری چیست؟
- چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند؟
- پیشگیری از دیابت بارداری چگونه انجام می‌گیرد؟
- علائم دیابت بارداری چیست؟
- تشخیص دیابت بارداری چگونه است؟
- درمان دیابت بارداری چگونه است؟
- تاثیر دیابت بارداری بر روی حاملگی من چیست؟
دیابت بارداری چیست؟
دیابت بارداری یک وضعیت موقتی است که تنها در دوره بارداری رخ می‌دهد و به معنای بالاتر بودن قند خون از سطح طبیعی آن در دوره بارداری است. علت وقوع دیابت بارداری هنوز به طور کامل مشخص نیست و نمی‌توان به صورت قطعی از وقوع آن پیشگیری کرد. با این حال با انجام برخی کارها می‌توانید احتمال وقوع آن را کاهش دهید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند؟
خطرات دیابت بارداری متعدد است؛ از جمله:
- سن بالای 25 سال
- اضافه وزن و چاقی
- ابتلای یکی از اقوام نزدیک به دیابت نوع 2
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا PCOS
- ابتلا به فشار خون بالا پیش از بارداری
- ابتلا به دیابت بارداری در حاملگی قبلی
- افزایش وزن محسوس در بارداری فعلی یا قبلی
- مصرف کورتون
- چندقلویی
چطور می‌توان از وقوع دیابت بارداری پیشگیری کرد؟
بهترین راه برای پیشگیری از دیابت بارداری، حفظ سلامتی و آماده کردن بدن برای بارداری است. درصورتی که اضافه وزن دارید، لازم است کارهای زیر را برای آماده شدن برای بارداری انجام دهید:
- یک رژیم غذایی سالم را پیش بگیرید
- بطور منظم ورزش کنید
- وزنتان را کم کنید
با پزشک غدد خود درباره بهترین راه کاهش وزن مشورت کنید؛ فراموش نکنید که حتا اندکی کاهش وزن می‌تواند تاثیر ویژه‌ای در کاهش ریسک ابتلا به دیابت داشته باشد. علاوه بر این فارغ از این که اضافه وزن دارید یا خیر، لازم است انجام ورزش را به بخشی از روتین زندگی‌تان تبدیل کنید.
خوب است حداقل 3 بار در هفته و هر بار به مدت حداقل 30 دقیقه ورزش کنید؛ علاوه بر این غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات را هم به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
برنامه‌های کاهش وزن را به محض بارداری تنها در صورت توصیه پزشک زنان ادامه دهید. درصورتی که در بارداری قبلی، دیابت بارداری داشته‌اید و قصد بارداری مجدد دارید، پزشکتان را مطلع کنید. او شما را برای یک بارداری کم‌خطر آماده خواهد کرد.
رژیم دیابت بارداری چه ویژگی هایی دارد؟
دیابت بارداری چه علائمی دارد؟
عموماً علائم دیابت قابل توجهی نیست. با این حال برخی زنان ممکن است علائم خفیفی را تجربه کنند:
- خستگی
- تشنگی بیش ازحد
- تکرر ادرار
- افزایش وزن
با این حال دیابت بارداری می‌تواند خطر مشکلات دیگری از قبیل افزایش فشار خون در دوره بارداری را بالا ببرد. همچنین دیابت بارداری می‌تواند باعث افزایش وزن بیش از حد جنین و درنهایت زایمان سزارین شود.
دیابت بارداری همچنین می‌تواند سبب افت قند خون نوزاد پس از تولد شود. در صورت عدم کنترل قند خون، خطر سقط جنین ناخواسته افزایش می‌یابد.
چگونه تشخیص داده می‌شود؟
از آن جایی که دیابت بارداری اغلب هیچگونه علائم محسوسی ایجاد نمی‌کند، با استفاده از آزمایش خون تشخیص داده می‌شود. غربالگری دیابت در سه هفته دوم بارداری انجام می‌شود. درصورتی که عوامل خطری داشته باشید، که ریسک ابتلایتان را به دیابت بارداری افزایش می‌دهند، پزشک ممکن است غربالگری را در سه ماهه نخست بارداری درخواست کند.
برای انجام غربالگری دو روش دردسترس است؛ در روش اول که به آن تست چالش گلوکز گفته می‌شود، لازم است یک محلول قندی بخورید و یک ساعت بعد سطح قند خونتان اندازه گرفته می‌شود؛ در این شیوه نیازی نیست که ناشتا باشید.
در روش دوم که به عنوان تست تحمل گلوکز شناخته می‌شود، ابتدا قند خون ناشتا اندازه گرفته می‌شود. در قدم بعدی یک محلول قندی نوشیده و سطح قند خون یک ساعت و دو ساعت بعد از آن اندازه گرفته می‌شود.
چگونه درمان می‌شود؟
در بسیاری از زنان مبتلا به دیابت بارداری، اصلاح سبک زندگی، انجام منظم ورزش و رعایت رژیم غذایی برای درمان دیابت بارداری کفایت می‌کند. علاوه بر این لازم است مراقب میزان کربوهیدرات دریافتی خود از غذا و اندازه هر وعده غذایی باشید. همچنین لازم است از مصرف برخی مواد از جمله الکل و غذاهای فراوری‌شده خودداری کنید.
همچنین پزشک شما را در رابطه با رژیم غذایی و ورزش مناسب بارداری راهنمایی خواهد کرد. از جمله ورزش‌هایی که در زمان بارداری توصیه می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یوگا
- پیلاتس
- شنا
- پیاده‌روی
- دویدن
برای پیشگیری و کنترل بیماری دیابت می‌توانید به سایت کلینیک دیابت و غدد مراجعه نمایید. همچنین لازم است که قند خونتان را به دقت و به صورت منظم اندازه‌گیری کنید تا مطمئن شوید که در محدوده هدف قرار دارد.
با این حال درصورتی که پزشک تشخیص دهد که رژیم غذایی و انجام ورزش به تنهایی برای کنترل دیابت کافی نیست، ممکن است برایتان انسولین شروع کند.
چه تاثیری بر روی حاملگی من خواهد گذاشت؟
در صورت ابتلا به دیابت بارداری، ممکن است لازم باشد در فواصل منظم سونوگرافی انجام دهید تا رشد جنین به دقت ارزیابی شود. همچنین ممکن است پزشک برایتان تست غیراسترسی برای ارزیابی ضربان قلب جنین در نظر بگیرد.
علاوه بر این در صورتی که وزن جنین زیاد باشد و حاملگی طبیعی پرخطر باشد، پزشک ممکن است توصیه به انجام زایمان سزارین کند.
نکته پایانی درباره دیابت بارداری
دیابت بارداری اغلب پس از زایمان و به صورت خودبخودی درمان می‌شود. پزشک ممکن است قند خون را 6 تا 12 هفته پس از بارداری چک کند تا مطمئن شود که دیابت برطرف شده است. درصورتی که قند خون همچنان بالا باشد، ممکن است به معنای ابتلا به دیابت نوع 2 باشد.
فراموش نکنید که حتی پس از برطرف شدن دیابت بارداری پس از زایمان، شما بیش از سایرین درمعرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستید. از این رو لازم است هر 3 سال یک بار آزمایش خون برای ارزیابی سطح قند خونتان انجام دهید.
فرزندی که از مادر مبتلا به دیابت بارداری به دنیا می‌آید، در آینده بیش از دیگران درمعرض اضافه وزن و دیابت نوع 2 می‌باشد. با انجام کارهای زیر می‌توانید این خطر را در فرزندتان کم کنید:
- دادن شیر مادر به فرزند
- عادت دادن فرزند به یک رژیم غذایی سالم از دوره کودکی
- تشویق کودک به انجام منظم ورزش در تمام طول زندگی
