شاید شما هم با چالش تفسیر آزمایش هورمونی خود روبه‌رو شده باشید و ندانید که چه راهکاری برای آن انتخاب کنید. سیستم غدد درون‌ریز بدن از مجموعه متنوعی از غدد و هورمون‌ها ساخته شده است. این سیستم در کنار دستگاه عصبی بدن یکی از مهم‌ترین عوامل هماهنگی عملکردهای مختلف بدن است. حفظ سطح هورمون‌های بدن در وضعیت طبیعی و در طول زمان برای ادامه حیات و حفظ سلامتی ضروری است. آزمایش های هورمونی به تشخیص اختلالات هورمونی در بدن و ارزیابی سطح آن‌ها در خون کمک میکنند.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با آزمایش های هورمونی و تفسیر آن‌ها آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- منظور از هورمون و آزمایش های هورمونی چیست؟
- چه هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شوند؟
- تفسیر آزمایش هورمونی
- اختلالات هورمونی چه علائمی دارند؟
__________________________________________________________________________
بیشتر بخوانید: تفاوت دیابت بی مزه و ملیتوس
__________________________________________________________________________
منظور از هورمون و آزمایش های هورمونی چیست؟
هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی در بدن هستند. این مواد پیغام‌های مختلف را بین سلول‌ها از طریق جریان خون منتقل میکنند. عموما هورمون‌ها یک سلول هدف دارند که از طریق گیرنده‌های مخصوص تنها روی آن اثر می‌گذارند. این هورمون‌ها درون غدد درون‌ریز بدن ساخته شده و از آنجا به درون جریان خون ترشح یافته و خودشان را به بافت‌ها و ارگان‌های هدف می‌رسانند.
هر هورمون یک پیام اختصاصی دارد و هدف مشخصی را دنبال میکند. برای مثال، غده پینه‌آل تولید و ترشح هورمون ملاتونین را کنترل میکند. ترشح این هورمون در خون به معنای این است که زمان خوابیدن فرا رسیده است.
از سوی دیگر، هورمون‌هایی که در بدن ترشح می‌شوند برای کنترل و حفظ هماهنگی عملکردهای تک‌تک سیستم‌های اصلی بدن ضرورت دارند. هورمون‌ها بر روی رشد و تکامل، خلق‌وخو، کنترل اضطراب و مصرف انرژی اثر می‌گذارند.
آزمایش هورمونی بهترین راه برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها در خون و ارزیابی کلی وضعیت هورمون‌ها است. درصورتی که علائمی داشته باشید که پزشک به یک بیماری هورمونی در شما شک بکند، بهترین راه ارزیابی وضعیت هورمونی انجام یک آزمایش خون است که در آن سطح هورمون‌ها اندازه‌گیری شود.
چه هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شوند؟
غدد درون‌ریز در سراسر بدن پراکنده‌اند. این غدد هورمون‌های مختلفی را ترشح میکنند. از جمله غدد درون‌ریز بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هیپوتالاموس: هیپوتالاموس درون مغز قرار گرفته و در تنظیم عوامل مختلفی از قبیل احساس گرسنگی، تشنگی، خواب، تمایل جنسی، خلق‌وخو، دمای بدن و نیز هماهنگی ترشح سایر هورمون‌های بدن دخالت دارد.
- پاراتیروئید: این غده در تنظیم کلسیم خون دخالت دارد.
- پانکراس: نام دیگر این غده لوزالمعده است که دو بخش درون‌ریز و برون‌ریز دارد. بخش برون‌ریز وظیفه ترشح آنزیم‌های گوارشی را برعهده دارد؛ در حالی که بخش درون‌ریز هورمون‌هایی را ترشح میکند که در تنظیم بیماری قند خون دخالت دارند.
- تیروئید: این غده با ترشح هورمون‌هایی به تنظیم سوخت و ساز و ضربان قلب بدن کمک میکند.
- فوق کلیه: این غده در کنترل اضطراب و میل جنسی نقش دارد.
- پینه‌آل: این غده در تنظیم ریتم خواب و بیداری نقش دارد.
- تخمدان‌ها در زنان: در کنترل ترشح هورمون‌های زنانه دخالت دارد.
- بیضه‌ها در مردان: در کنترل ترشح هورمون‌های مردانه دخالت دارد.
انواع مختلف هورمون در بدن وجود دارد. وقتی تعادل هورمون‌ها به هم می‌خورد، ممکن است یک یا تعداد بیشتری از غدد درون‌ریز بدن دچار اختلال شوند. علائم بیماری بستگی به این دارد که سطح کدام هورمون در بدن به هم ریخته باشد. برخی از هورمون‌های اصلی در بدن به شرح زیر است:
- استروژن: این هورمون به کنترل میل جنسی در هر دو جنس و نیز تنظیم چرخه‌های قاعدگی در زنان کمک میکند.
- پروژسترون: این هورمون تغییرات بدن در زمان بارداری را تنظیم میکند.
- تستوسترون: این هورمون به کنترل میل جنسی در هر دو جنس کمک میکند.
- کورتیزول: این هورمون به کنترل اضطراب کمک میکند.
- ملاتونین: این هورمون در تنظیم ریتم خواب و بیداری دخالت دارد.
- هورمون رشد: این هورمون به تحریک رشد و بازتولید سلول‌ها کمک میکند.
- انسولین: این هورمون در تنظیم قند خون دخالت دارد.
درصورتی که تعادل هورمون‌ها به هم بخورد، سلامتی بدن به خطر می‌افتد و لازم است که اقدامات لازم برای برطرف کردن آن انجام شود. در این موارد، توصیه ما به شما این است که به بهترین متخصصان غدد مراجعه کنید.
تفسیر آزمایش هورمونی
راه‌های مختلفی وجود دارد که پزشک با استفاده از آن‌ها می‌تواند عدم تعادل هورمونی را در شما تشخیص دهد. پزشک ابتدا برحسب علائم‌تان ممکن است به یک اختلال هورمونی در شما شک بکند. بنابراین، لازم است که پزشک‌تان را به‌طور کامل در جریان همه علائم‌تان قرار دهید تا او بتواند آزمایش درست را برای شما درخواست بدهد.
آزمایش خون یکی از رایج‌ترین راه‌ها برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها در خون است. هورمون‌های مختلفی هستند که از طریق آزمایش خون قابل اندازه‌گیری هستند؛ از جمله هورمون پرولاکتین، تیروئید، کورتیزول، استروژن و تستوسترون. فراموش نکنید سطح طبیعی هورمون‌های جنسی در دو جنس با یکدیگر متفاوت است.
درصورتی که پزشک نگران عملکرد یک غده خاص در بدن باشد، ممکن است برای شما سونوگرافی یا سایر شیوه‌های عکسبرداری از قبیل اشعه ایکس یا MRI را درخواست کند. برحسب نتایج به دست آمده پزشک ممکن است آزمایشات تکمیلی از قبیل بیوپسی یا همان نمونه‌برداری را درخواست کند.
بنابراین، درصورتی که هرگونه شک یا نگرانی درباره علائم‌تان داشتید، قدم اولی که به شما کمک میکند انجام یک آزمایش هورمونی است. توصیه ما به شما این است که به یک متخصص غدد مراجعه کنید.
همه هورمون‌ها محدوده نرمال دارند. درصورتی که سطح این هورمون‌ها از تعادل خارج شود، آزمایش خون آن را نشان می‌دهد. در صورتی که در آزمایش خون سطح هورمون از محدوده طبیعی کمتر یا بیشتر باشد، غیرطبیعی بوده و براساس نوع هورمون لازم است که درمان اختصاصی را دریافت کنید.
اختلالات هورمونی چه علائمی دارند؟
اختلالات هورمونی برحسب این که چه غده‌ای درگیر شده است، علائم مختلفی را از خود نشان می‌دهند. از جمله علائم شایع اختلالات هورمونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خستگی
- کاهش یا افزایش وزن غیرطبیعی
- تغییر در اجابت مزاج
- حساسیت بیش از حد به گرما یا سرما
- افزایش یا کاهش تعداد ضربان قلب
- ضعف، خستگی، درد یا خشکی عضلات
- درد یا خشکی مفاصل
- خشکی پوست
- افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری
- تعریق بدون علت
- تغییر در ضربان قلب
- سردرد
- پف کردن صورت
فراموش نکنید که هیچ‌یک از علائم نامبرده اختصاصی نیستند و می‌توانند نشان‌دهنده بیماری‌های مختلفی باشند. بنابراین، تشخیص بیماری‌های هورمونی تنها با اتکا به یک علامت امکان‌پذیر نیست و لازم است که پزشک با کنار هم قرار دادن علائم مختلف به یک تشخیص صحیح نزدیک شود.
درصورتی که هرگونه علامتی داشتید که شما را نگران ابتلا به یک بیماری هورمونی کرد، توصیه ما به شما این است که به بهترین متخصصان غدد مراجعه کنید. این متخصصان در صورت لزوم برای‌تان آزمایش هورمونی درخواست میکند.
نتایج آزمایشات رایج هورمونی، مقادیر و معنای آن‌ها برای تفسیر آزمایش هورمونی
ارائه مقادیر استاندارد برا تفسیر آزمایش هورمونی
هورمون رشد که به عنوان هورمون رشد انسانی نیز شناخته میشود، توسط غده هیپوفیز در مغز تولید شده و مسئول رشد و نمو طبیعی است. اگر سطح هورمون رشد خیلی بالا یا خیلی کم باشد، می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در استخوان‌ها و توده عضلانی شما شود. هورمون رشد بسیار کم می تواند توده عضلانی شما را کاهش دهد و تراکم استخوان را کاهش دهد.
هورمون رشد بیش از حد در بزرگسالان می تواند باعث بیماری نادری به نام آکرومگالی شود که در آن استخوان‌ها شروع به ضخیم شدن میکنند. تومورهای هیپوفیز همچنین می‌توانند باعث مشکلات هورمون رشد در بزرگسالان و کودکان شوند. مهم است که به یاد داشته باشید که عدم تعادل هورمون رشد و شرایطی که باعث آن میشود، نادر است.
در کودکان، هورمون‌های رشد ممکن است برای بررسی اینکه آیا کمبود هورمون رشد باعث تاخیر در رشد یا بلوغ میشود، آزمایش انجام بگیرد. وضعیتی به نام غول‌پیکری می‌تواند ناشی از هورمون رشد بیش از حد در کودکان باشد.
دو آزمایش رایج هورمون رشد عبارتند از:
| محدوده مرجع (محدوده نرمال) | بررسی اجمالی | نام آزمایش |
| مردان بالغ – 0.4 تا 10 نانوگرم در میلی‌لیتر زنان بالغ – 1 تا 14 نانوگرم در میلی‌لیتر کودکان – 10 تا 50 نانوگرم در میلی‌لیتر تست فرونشانی – زیر 0.3 نانوگرم در میلی‌لیتر تست تحریک – بالای 5 نانوگرم در میلی‌لیتر در کودکان. تست تحریک – بالای 4 نانوگرم در میلی‌لیتر در بزرگسالان. | از آنجایی که هورمون رشد در نبض‌ها ترشح میشود، سطوح آن می‌تواند در زمان‌های مختلف روز بسیار متفاوت باشد. بنابراین، نتایج آزمایش به ندرت به تنهایی می‌تواند مفید باشد. اغلب یک آزمایش فرونشانی یا تحریک برای دریافت مفیدترین نتایج انجام می شود. | هورمون رشد انسان |
| IGF-1 در هر سن‌وسال و جنس بیمار متفاوت است. بنابراین دامنه نتایج برای هر سال از زندگی شما فرق میکند. اگر در مورد نتایج آزمایش IGF-1 خود نگرانی دارید، لطفا با پزشک خود مشورت کنید. لیست کامل محدوده‌ها را می‌توانید در جدول پایین مشاهده کنید. | فاکتور رشد شبیه انسولین اغلب همزمان با آزمایش هورمون رشد تجویز میشود. IGF-1 ثابت می‌ماند و نوسان ندارد. یک نمونه برای ثبت هر دو نتیجه مورد نیاز است. برای غربالگری از هورمون رشد و IGF-1 استفاده میشود. اگر پزشک فکر میکند که شما بیش از حد یا خیلی کم این فاکتور را تولید می‌کنید، ممکن است آزمایش‌های فرونشانی و تحریک تجویز شود. | فاکتور رشد شبیه انسولین (IGF-1) |
| Age (years) | Female (nmol/L) | Male (nmol/L) |
| 0 – 2 | 2.2 – 12.8 | 1.6 – 12.5 |
| 3 – 5 | 5.7 – 24.2 | 3.5 – 17.6 |
| 6 – 9 | 10.6 – 40.0 | 8.2 – 30.8 |
| 10 | 14.7 – 52.1 | 11.2 – 44.9 |
| 11 | 16.1 – 55.9 | 12.3 – 51.4 |
| 12 | 17.3 – 59.1 | 13.2 – 56.9 |
| 13 | 18.3 – 61.3 | 14.1 – 61.2 |
| 14 | 19.1 – 62.9 | 15.1 – 64.1 |
| 15 | 19.8 – 63.5 | 15.7 – 65.6 |
| 16 | 20.2 – 63.5 | 16.4 – 65.9 |
| 17 | 20.4 – 62.7 | 16.9 – 64.8 |
| 18 | 20.4 – 61.0 | 17.3 – 62.4 |
| 19 | 20.3 – 58.8 | 17.6 – 59 .0 |
| 20 | 19.9 – 56.2 | 17.8 – 55.2 |
| 21 – 25 | 18.1 – 49.1 | 17.8 – 45.6 |
| 26 – 30 | 15.5 – 39.7 | 16.4 – 35.5 |
| 31 – 35 | 13.6 – 33.4 | 14.9 – 32.4 |
| 36 – 40 | 12.4 – 30.3 | 13.5 – 30.7 |
| 41 – 45 | 11.3 – 29.1 | 12.1 – 29.0 |
| 46 – 50 | 10.3 – 28.6 | 10.8 – 27.4 |
| 51 – 55 | 9.4 – 27.5 | 9.5 – 26.2 |
| 56 – 60 | 8.5 – 25.4 | 8.3 – 25.3 |
| 61 – 65 | 7.6 – 23.1 | 7.7 – 24.6 |
| 66 – 70 | 7.1 – 21.5 | 7.3 – 24.2 |
| 71 and | 7.0 – 21.0 | 6.9 – 24.1 |
پنل استروئید آنابولیک
یک پنل تست استروئید آنابولیک ممکن است به عنوان یک صفحه نمایش اولیه برای تعیین اینکه آیا درمان ضد پیری با جایگزینی هورمون زیستی همسان مورد نیاز است و برای نظارت بر ایمنی در طول درمان مداوم سفارش داده شود.
| محدوده مرجع (محدوده نرمال) | بررسی اجمالی | نام آزمایش |
| مردان 30 -85 نانوگرم در دسی لیتر ماده ها 4-22 نانوگرم در دسی لیتر این عدد برای کودکان در سنین مختلف متفاوت است. | آزمایش دی هیدروتستوسترون برای نظارت بر بیمارانی که شیمی درمانی یا درمان با مهارکننده 5 آلفا ردوکتاز دریافت میکنند، استفاده میشود. همچنین می‌توان از آن برای ارزیابی بیماران مبتلا به کمبود آلفا ردوکتاز 5 (شرایطی که بر رشد جنسی مردان قبل از تولد و در دوران بلوغ تأثیر می‌گذارد) استفاده کرد. | دی هیدروتستوسترون |
| لیست کامل این آزمایش بسیار طولانی بوده و در این مقاله نمی‌گنجد | CBC حجم سلول‌های خونی را که خون شما را تشکیل می‌دهند اندازه‌گیری میکند و مسائلی مانند عفونت، خونریزی، بیماری‌های خاص یا مشکلات لخته شدن را نشان می‌دهد. چندین آزمون فرعی مختلف در یک CBC وجود دارد. | شمارش کامل خون (CBC) |
| لیست کامل این آزمایش بسیار طولانی بوده و در این مقاله نمی‌گنجد | یک پانل متابولیک جامع که به عنوان پانل شیمی نیز شناخته میشود، سطح گلوکز، تعادل مایعات و الکترولیت ها، عملکرد کبد و عملکرد کلیه را اندازه گیری میکند. | نمایه متابولیک جامع |
| سطح نرمال PSA هنوز مورد بحث بوده و بیان یک «محدوده مرجع طبیعی» دشوار است. با این حال، سطوح PSA 4.0 نانوگرم در میلی‌لیتر یا کمتر معمولا نرمال در نظر گرفته میشود. | PSA پروتئینی است که توسط غده پروستات تولید میشود. اگر افزایش یابد، ممکن است نشانه پروستاتیت (التهاب پروستات، هیپرپلازی خوش خیم پروستات (بزرگ شدن پروستات) یا سرطان پروستات باشد. | آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) |
| مردان 10-40 pg/mL زنان: قبل از یائسگی 15-350 pg/mL پس از یائسگی <10 pg/mL | استرادیول نوعی استروژن است که هم در زنان و هم در مردان یافت میشود. در زنان با رشد اندام‌های جنسی، متابولیسم استخوان، متابولیسم کلسترول، جنبه‌های بارداری، وزن بدن، حساسیت به انسولین و متابولیسم گلوکز درگیر است. اگرچه استرادیول در مردان کمتر است، اما نقش مهمی در عملکرد جنسی دارد. | استرادیول |
| مردان حداقل 300 نانوگرم در دسی‌لیتر زنان بالای 19 سال 8 تا 60 نانوگرم در دسی‌لیتر | تستوسترون که در زنان و مردان یافت میشود، هورمون مهمی است که سطح انرژی، توده عضلانی، میل جنسی، رفتار (پرخاشگری و رقابت) و تولید اسپرم را کنترل می کند. | تستوسترون |
| لیست کامل این آزمایش بسیار طولانی بوده و در این مقاله نمی‌گنجد | یک پانل لیپیدی انواع مختلف‌تری گلیسیرید و کلسترول (چربی) خون را اندازه گیری میکند. | پانل لیپید |
| بخش هورمون رشد را در بالا ببینید. | بخش هورمون رشد را در بالا ببینید. | فاکتور رشد انسولین (IGF-1) |
| مرد کمتر از 50 سال 15-64 نانومول در لیتر مرد > 50 سال 14-78 نانومول در لیتر ماده کمتر از 50 سال 19-145 نانومول در لیتر زن > 50 سال 14-136 نانومول در لیتر | SHBG پروتئینی است که در کبد تولید شده و با تستوسترون، استرادیول یا دی هیدروتستوسترون ترکیب میشود تا آن‌ها را به سراسر بدن منتقل کند. اگر سطح تستوسترون، استرادیول یا دی هیدروتستوسترون نرمال باشد، اما علائم عدم تعادل تجربه شود، ممکن است این آزمایش برای کمک به ارزیابی مشکل تجویز شود. | گلوبولین اتصال به هورمون جنسی (SHBG) |
نتایج سایر آزمایشات هورمونی
طیف وسیعی از آزمایش های هورمونی موجود است و در زیر برخی از آن‌ها وجود دارد که قبلاً مورد بحث قرار نگرفته‌اند.
| محدوده مرجع (محدوده نرمال) | بررسی اجمالی | نام آزمایش |
| بزرگسالان: 8 صبح تا 12 بعد از ظهر: 5-25 میکروگرم در دسی لیتر 8 بعد از ظهر تا 8 صبح: 0-10 میکروگرم در دسی لیتر مسن: 8 صبح: 5-23 میکروگرم در دسی لیتر 4 بعد از ظهر: 3-13 میکروگرم در دسی لیتر کودکان: 1-16 سال: 8 صبح: 3-21 میکروگرم در دسی لیتر 4 بعد از ظهر: 3-10 میکروگرم در دسی لیتر نوزادان: 1-24 میکروگرم در دسی لیتر | کورتیزول هورمونی است که در غدد فوق کلیوی تولید میشود و به شما در مدیریت استرس، تنظیم قند خون، تنظیم متابولیسم، مبارزه با عفونت و حفظ فشار خون کمک میکند. اختلال در غدد فوق کلیوی شما می‌تواند سطح آن را خیلی بالا یا خیلی پایین بیاورد. | کورتیزول |
| مذکر: قبل از بلوغ – 0 تا 5.0 mIU/mL در دوران بلوغ – 0.3 تا 10.0 mIU/mL بزرگسالان – 1.5 تا 12.4 mIU/mL زن: قبل از بلوغ – 0 تا 4.0 mIU/mL در دوران بلوغ – 0.3 تا 10.0 mIU/mL هنوز قاعدگی – 4.7 تا 21.5 mIU/mL پس از یائسگی – 25.8 تا 134.8 mIU/mL | غده هیپوفیز FSH تولید میکند که به زنان کمک می‌رساند تا تخمک‌ها را آزاد کنند و به مردان برای تولید اسپرم یاری می‌رساند. عدم تعادل با FSH می‌تواند باعث مشکلات ناباروری شود و باردار شدن را دشوار کند. همچنین می‌تواند بر بلوغ، قاعدگی و میل جنسی تأثیر بگذارد. | هورمون محرک فولیکول (FSH) |
| مرد: 1.24 تا 7.8 IU/L فاز فولیکولی زن در چرخه قاعدگی: 1.68 تا 15 IU/L اوج چرخه میانی زن: 21.9 تا 56.6 IU/L فاز لوتئال ماده: 0.61 تا 16.3 IU/L زنان پس از یائسگی: 14.2 تا 52.3 IU/L دختران 1 تا 10 ساله: 0.03 تا 3.9 IU/L | LH عملکرد بیضه‌ها را در مردان و تخمدان‌ها را در زنان تنظیم میکند. عدم تعادل در LH می‌تواند منجر به مشکلات باروری شود. | هورمون لوتئینه کننده (LH) |
| زنان: قبل از تخمک گذاری < 0.89 نانوگرم در میلی لیتر تخمک گذاری < 12 نانوگرم در میلی لیتر پس از تخمک گذاری 1.8-24 نانوگرم در میلی لیتر سه ماهه اول بارداری 11-44 نانوگرم در میلی لیتر سه ماهه دوم بارداری 25-83 نانوگرم در میلی لیتر مردان: 0.13-0.97 میلی گرم در میلی لیتر | در زنان، پروژسترون به آماده‌سازی رحم شما برای بارداری کمک میکند، بخشی از رشد سینه و بخشی از شیردهی است. پروژسترون پایین می‌تواند باعث مشکلاتی مانند نوسانات خلقی، سردرد، چرخه قاعدگی نامنظم و افزایش وزن شود. در مردان، پروژسترون با رشد اسپرم مرتبط است. | پروژسترون |
| مردان: < 25 نانوگرم در میلی لیتر زنان باردار: 34 تا 386 نانوگرم در میلی لیتر زنان غیر باردار: < 25 نانوگرم در میلی لیتر | پرولاکتین هم در مردان و هم در زنان وجود دارد و می‌تواند در رضایت جنسی نقش داشته باشد. در زنان به تولید شیر بعد از زایمان کمک میکند. پرولاکتین نقش مهمی در سلامت باروری برای مردان و زنان دارد. | پرولاکتین |
| هورمون‌های تیروئید به بدن شما کمک میکنند تا چربی‌ها را تجزیه کند و انرژی را تنظیم و مصرف کند. | تیروئید |
تفسیر آزمایش هورمونی برای آگاهی از عدم تعادل هورمون‌ها
با توجه به اینکه هورمون‌ها بسیاری از فرآیندهای مختلف را در بدن کنترل میکنند، در صورت عدم تعادل ممکن است مشکلات زیادی ایجاد شود. مشکلاتی مانند دیابت، افزایش یا کاهش وزن، ناباروری، اختلال عملکرد جنسی، ضعف عضلانی، خستگی، ریزش مو، بی‌خوابی، مشکلات رشد، نوسانات خلقی و کاهش میل جنسی تنها چند علامتی هستند که ممکن است در صورت عدم تعادل هورمونی تجربه کنید.
هورمون‌های شما ممکن است به دلایل مختلفی دچار عدم تعادل شوند. گاهی اوقات یک فرآیند پیری اتفاق می‌افتد و گاهی اوقات ممکن است نتیجه یک بیماری باشد یا غدد درون ریز شما به درستی کار نمی‌کنند. حتی استرس می‌تواند بر هورمون‌های شما تاثیر بگذارد. مردان، زنان و کودکان همگی امکان دارد دچار عدم تعادل هورمونی شوند، اگرچه علائم می‌تواند بین جنس و سن متفاوت باشد.
برخی از بیماری‌ها هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهند، مانند:
- دیابت
- پرکاری یا کم کاری تیروئید
- تومورها
- عوارض جانبی داروها
- تروما
- نارسایی آدرنال
زنان همچنین امکان دارد به دلیل یائسگی، بارداری، شیردهی، عوارض جانبی کنترل بارداری، سندرم تخمدان پلی کیستیک و نارسایی اولیه تخمدان دچار عدم تعادل هورمونی شوند. مردان امکان دارد مشکلات پروستات و هیپوگنادیسم (تستوسترون پایین) را تجربه کنند که هر دو می‌توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند.
از آنجایی که زنان و مردان به طور متفاوتی عدم تعادل هورمونی را تجربه میکنند، مهم است که علائم عدم تعادل را بشناسید تا بتوانید مطابق با آن با پزشک خود کار کنید. آزمایش هورمونی روشی سریع و موثر برای تعیین دقیق عدم تعادل هورمون‌ها است تا پزشک شما بتواند یک برنامه درمانی فردی برای شما ایجاد کند.
با این حال، با چنین طیف وسیعی از هورمون‌ها و آزمایش‌ها، نتایج می‌تواند گیج کننده باشد. برای اینکه درک بهتری از معنی نتایج آزمایش هورمونی به شما بدهیم، در اینجا اطلاعاتی در مورد متداول‌ترین آزمایش‌های هورمونی وجود دارد.
آشنایی با مخفف‌‌ها برای تفسیر آزمایش هورمونی؟
| مخفف اختصارات رایج | معنی | ترجمه |
| cmm | Cells per cubic milliliter | سانتی‌متر |
| fL (femtoliter) | Fraction of one-millionth of a liter | کسری از یک میلیونم لیتر |
| g/dL | Grams per deciliter | گرم در دسی لیتر |
| IU/L | International units per liter | واحدهای بین المللی در لیتر |
| mcg/dL | Micrograms per decilitre | میکروگرم در دسی لیتر |
| mEq/L | Milliequivalent per liter | میلی اکی والان در لیتر |
| mIU/mL | milli-international units per milliliter | میلی واحد بین المللی در هر میلی لیتر |
| mg/dL | Milligrams per deciliter | میلی گرم در دسی لیتر |
| mL | Milliliter | میلی لیتر |
| mmol/L | Millimoles per liter | میلی مول در لیتر |
| ng/mL | Nanograms per milliliter | نانوگرم در میلی لیتر |
| ng/dL | Nanograms per decilitre | نانوگرم در دسی لیتر |
| pg (picogram) | One-trillionth of a gram | یک تریلیونم گرم |
| pg/mL | Picograms per milliliter | پیکوگرم در میلی لیتر |
| mcL | Microliter | میکرولیتر |
محدوده مرجع برای تفسیر آزمایش هورمونی چیست؟
محدوده مرجع نیز به عنوان مقادیر نرمال شناخته میشود و با بررسی نتایج آزمایش نرمال گروهی از افراد سالم تعیین شده است. اکثر افراد معمولی در این محدوده مرجع قرار دارند. با این حال همه «معمولی» نیستند. حتی اگر نتایج شما در محدوده طبیعی باشد، باز هم ممکن است علائم را تجربه کنید. اگر کاملاً سالم هستید، امکان دارد نتایج شما خارج از محدوده مرجع قرار گیرد. اگر هر یک از این سناریوها رخ دهد، به بررسی‌های بیشتری نیاز خواهید داشت.
نکات مثبت و منفی کاذب
در تفسیر آزمایش هورمونی باید دقت کنید، چراکه ممکن است برای شرایطی که ندارید مثبت یا برای شرایطی که دارید منفی شوید، اما این موارد نادر است. این شرایط شاید در صورتی اتفاق بیفتد که آزمایش به درستی انجام شده باشد، در زمان نامناسبی انجام شود یا مشکلاتی در تجهیزات وجود داشته باشد. درک این نکته مهم است که چنین شرایطی شاید اتفاق بیفتد، اما رایج نیست.
دقت به تفاوت در محدوده مرجع در آزمایشگاه‌های مختلف برای تفسیر آزمایش هورمونی
محدوده مرجع می‌تواند بین آزمایشگاه‌ها به دلیل شرایط عملیاتی متفاوت، معیارهای متفاوتی برای انتخاب افراد سالم و جمعیت‌های مختلف داشته باشد. نتایج آزمایش می‌تواند گیج‌کننده باشد، بنابراین اگر چیزی وجود دارد که نمی‌فهمید یا نگران آن هستید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید.
کلام نهایی درباره تفسیر آزمایش هورمونی
آزمایش هورمونی به تشخیص یا رد بیماری‌های هورمونی کمک میکند. اما همین موضوع به‌تنهایی کافی نبوده و در قدم اول لازم است که شما پزشک‌تان را به‌طور کامل درجریان علائم و مشکلاتی که دارید قرار دهید. بدین ترتیب، او قادر خواهد بود که بهترین آزمایش و روش‌های تشخیصی را برای شما درخواست کند. هورمون‌های نامتعادل باعث ایجاد طیفی از علائم می‌شوند که می‌تواند تاثیر منفی بر زندگی روزمره شما بگذارد، اما نیازی به رنج بردن به تنهایی نیست.
از طریق آزمایش جامع هورمونی می‌توانید با بهترین متخصص غدد در کلینیک دیابت و غدد برای تعیین دقیق عدم تعادل صحبت کنید. با تفسیر آزمایش هورمونی می‌توانید در مراقبت‌های بهداشتی خود فعال باشید. با این حال، حتی با درک خوب از نتایج آزمایش هورمونی هم می‌توانید گمراه شوید. پزشک شما آنجاست تا نتایج را توضیح دهد و در صورت داشتن هرگونه نگرانی یا سوال از شما پشتیبانی کند.
