با آغاز همه‌گیری کرونا در جهان، انجام تست PCR بسیار بر سر زبان‌ها افتاده است. تست PCR یک تست قابل اطمینان و دردسترس برای تشخیص به موقع ابتلا به کرونا است. پاسخ منفی تست نشان می‌دهد که به احتمال زیاد به بیماری مبتلا نیستید و پاسخ مثبت نشان‌دهنده ابتلای احتمالی شما به بیماری کرونا است.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با تست PCR، کاربرد و نتایج آن آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
تست PCR چیست؟
- تست PCR کرونا چیست؟
- چه کسانی لازم است آزمایش PCR کرونا را انجام دهند؟
- تست PCR کرونا چگونه انجام می‌شود؟
- تفسیر نتایج آزمایش PCR کرونا
- آماده شدن جواب تست PCR چقدر زمان می‌برد؟
- تا چه مدت پس از ابتلا به ویروس کووید-19 پاسخ تست PCR مثبت می‌شود؟
- چه تفاوتی بین آزمایش PCR و آزمایش‌های آنتی‌ژنی کرونا وجود دارد؟
- کدام آزمایش کرونا دقیق‌تر است؟
- کجا آزمایش PCR بدهم؟
تست PCR چیست؟
PCR مخفف polymerase chain reaction یا واکنش زنجیره‌ای پلیمراز است. این تست برای شناسایی ماده ژنتیکی یک ارگانیسم خاص مثل ویروس انجام می‌شود. درصورتی که حین انجام تست، ویروس در بدن شما باشد، آزمایش PCR آن را شناسایی می‌کند. این آزمایش همچنین می‌تواند قطعات ویروس را حتا بعد از این که دیگر آلوده نیستید، شناسایی کند.
تست PCR کرونا چیست؟
تست PCR کووید- 19 آزمایشی است که ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی شما را برای یافتن ماده ژنتیکی SARS-CoV-2، ویروسی که باعث ابتلا به کووید-19 می‌شود، ارزیابی می‌کند. در حال حاضر آزمایش PCR به عنوان استاندارد طلایی تشخیصی ویروس کرونا در سراسر جهان شناخته می‌شود.
چه کسانی لازم است آزمایش PCR کرونا را انجام دهند؟
درصورتی که هر یک از علائم زیر را داشته باشید، پزشک ممکن است برای شما آزمایش PCR کووید-19 درخواست کند:
- تب و لرز
- سرفه
- تنگی نفس یا دشواری در نفس کشیدن
- خستگی
- درد بدن یا عضلات
- سردرد
- از دست دادن حس بویایی یا چشایی
- سرفه
- احتقان یا آبریزش بینی
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
همه افراد مبتلا به کرونا علامتدار نمی‌شوند و همه افراد علامتدار هم علائم بالا را از خود نشان نمی‌دهند. درصورتی که هرگونه نگرانی درباره ابتلای خود به کووید- 19 داشتید، لازم است با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
تست PCR کرونا چگونه انجام می‌شود؟
- نمونه‌گیری: در قدم اول فردی که قرار است از شما نمونه برای آزمایش PCR بگیرد، سواب را وارد بینی و حلق شما می‌کند. سواب یک وسیله انعطاف‌پذیر بلند با نوک نرم است که وارد بینی شما می‌شود. این سواب به گونه‌ای است که بتواند نمونه جهت تشخیص ویروس کووید-19 را از ترشحات حلق و بینی دریافت کند. پس از آن سواب درون لوله قرار گرفته و برای بررسی‌های نهایی به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
- استخراج: پس از این که نمونه به آزمایشگاه فرستاده می‌شود، لازم است ماده ژنتیکی از بقیه نمونه جدا شود.
- PCR: در مرحله PCR از آنزیم‌ها، مواد شیمیایی خاص و ماشین PCR به نام دستگاه حرارتی استفاده می‌شود. هر چرخه سرمایش و گرمایش باعث تقویت مقدار ماده ژنتیکی درون لوله آزمایش می‌شود. پس از چرخه‌های متمادی، میلیون‌ها کپی از ماده ژنتیکی ویروس کرونا بدست می‌آید. درصورتی که SARS-Cov-2 در لوله موجود باشد، یکی از مواد شیمیایی درون لوله نور فلوئورسنت تولید می‌کند. درصورتی که به اندازه کافی تقویت شده باشد، دستگاه PCR می‌تواند آن را شناسایی کرده و پاسخ تست مثبت عنوان می‌شود.
تفسیر نتایج آزمایش PCR کرونا
- پاسخ مثبت تست PCR کرونا به این معنی است که شما احتمالاً به ویروس کووید-19 آلوده شده اید؛ حتی اگر علائمی از خود نشان نداده باشید. اغلب افراد به کرونای خفیف مبتلا شده و بدون نیاز به دریافت داروهای تخصصی و یا بستری در بیمارستان می‌توانند این مرحله را پشت‌سر بگذارند. با این حال در صورتی که پس از مدتی علائمتان بدتر شد و یا هر گونه نگرانی درباره ابتلایتان به کرونا داشتید، لازم است که با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
- نتایج منفی تست PCR کرونا به این معنی است که احتمالاً در زمان نمونه‌گیری به ویروس کووید-19 آلوده نبوده‌اید. با این حال فراموش نکنید ممکن است شما به ویروس آلوده باشید، اما ویروس توسط تست شناسایی نشده باشد. پاسخ منفی تست به این معنا نیست که به کرونا مبتلا نمی‌شوید؛ شما پس از انجام تست PCR هم ممکن است با ویروس کووید-19 آلوده شده و آن را به دیگران منتقل کنید.
اگر جواب تست PCR مثبت شد، با پزشک خود مشورت کنید. در منزل بمانید و خود را از سایر افراد جدا کنید. اگر پاسخ تستتان منفی شد، همچنان لازم است که نکات لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری را رعایت کنید.
آماده شدن جواب تست PCR چقدر زمان می‌برد؟
آماده شدن جواب آزمایش PCR کرونا اغلب بیش از 24 ساعت زمان نمی‌برد. با این حال بسته به مدت زمانی که طول می‌کشد تا نمونه به آزمایشگاه برسد، این زمان ممکن است بیشتر شود.
تا چه مدت پس از ابتلا به ویروس کووید-19 پاسخ تست PCR مثبت می‌شود؟
آزمایش PCR آزمایش بسیار حساسی است؛ به این معنا که می‌تواند اجزای بسیار کوچک ویروس کووید-19 را هم شناسایی کند. این به این معنی است که ممکن است حتا پس از بهبودی از کووید-19 و زمانی که دیگر احتمال سرایت عفونت هم وجود ندارد، پاسخ تست PCR مثبت شود.
با این حال اگر پاسخ آزمایشتان مثبت شد، اما خودتان تصور می‌کنید که از ویروس کرونا بهبود یافته‌اید، لازم است که با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
چه تفاوتی بین آزمایش PCR و آزمایش‌های آنتی‌ژنی کرونا وجود دارد؟
دو نوع آزمایش برای بررسی کووید-19 وجود دارد: آزمایش PCR و آزمایش‌های آنتی‌ژنی.
- آزمایش PCR: این آزمایش ماده ژنتیکی ویروس کووید-19 یا قطعاتی از آن را شناسایی می‌کند. این تست در حال حاضر معتبرترین آزمایش برای ارزیابی ابتلا به ویروس کرونا است. آماده شدن نتایج آزمایش معمولاً چند ساعت زمان می‌برد، با این حال در برخی موارد سریع‌تر هم آماده می‌شود.
- آزمایش آنتی‌ژنی: این آزمایش قطعات پروتئینی روی سطح ویروس به نام آنتی‌ژن را شناسایی می‌کند. این آزمایش به طور معمول 15 الی 30 دقیقه زمان می‌برد. این تست که با نام آزمایش سریع یا rapid test شناخته می‌شود، زمانی معتبرتر است که در روزهای نخست شروع علائم انجام شود. ( زمانی که بیشترین مقدار ویروس در بدن وجود دارد.)
کدام آزمایش کرونا دقیق‌تر است؟
نتایج آزمایش آنتی‌ژنی کرونا اغلب سریع‌تر آماده می‌شود، اما دقت و حساسیت آن از آزمایش PCR کمتر است. از این رو درصورتی که پاسخ آن منفی شود، پزشک ممکن است برای تایید پاسخ منفی تست آزمایش PCR درخواست کند.
کجا آزمایش PCR بدهم؟
درصورتی که علائم کرونا داشته باشید و یا اخیراً تماسی با فرد مبتلا یا مشکوک داشته باشید، ممکن است بخواهید که آزمایش PCR انجام دهید. ابتدا لازم است با پزشک خود صحبت کرده و علائمتان را به او بگویید. در ادامه او ممکن است برایتان آزمایش PCRکرونا درخواست کرده و شما را درباره محل انجام آزمایش راهنمایی کند.
در حال حاضر بسیاری از آزمایشگاه‌های سطح کشور و نیز بیمارستان‌ها این آزمایش را انجام می‌دهند. علاوه بر این شما می‌توانید آزمایش را در منزل انجام داده( آزمایشگاه فردی را برای نمونه‌گیری به خانه شما می‌فرستد.) و نتایج آزمایش را به صورت آنلاین دریافت کنید. بدین ترتیب دیگر لازم نیست در مراحل ابتلا به بیماری از منزل خارج شوید.
آزمایشگاه آنلاین چیست و چه مزایایی دارد؟
نکته پایانی
انجام سریع آزمایش کلید پیشگیری از گسترش ویروس کووید-19 در سطح اجتماع است. درصورتی که علائم داشتید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید تا شما را برای انجام آزمایش راهنمایی کند. تا زمانی که جواب آزمایش آماده می‌شود، لازم است خود را قرنطینه کرده و از ماسک برای پیشگیری از گسترش ویروس استفاده کنید.
درصورت ابتلا به بیماری کرونا لازم است دائماً علائم خود را زیرنظر داشته و درصورت بروز هر یک از موارد زیر به صورت اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید:
- تنگی نفس
- درد یا فشار دائمی در قفسه سینه
- تیرگی شعور( confusion)
- عدم توانایی بیدار شدن یا بیدار ماندن
- آبی شدن لب‌ها یا صورت
