کورتون ها (Corton) مواد شیمیایی ساخت انسان هستند که مشابه با هورمون‌های طبیعی بدن انسان عمل می‌کنند. این مواد شیمیایی به منظور شبیه‌سازی عملکرد این هورمون‌ها و کاهش التهاب، طراحی شده‌اند. نکته مهم این است که کورتون‌ها بیماری را درمان نمی‌کنند؛ بلکه فقط به کاهش التهاب و تسکین علائمی مثل درد، خشکی و تورم کمک می‌کنند. در این مطلب به پاسخ این سوال که: «کورتون تراپی چیست» و به بررسی روش‌های درمان با آن می‌پردازیم.
در این مقاله می‌خوانید:
- کورتون چیست؟
- انواع داروهای دارای کورتون
- نحوه مصرف کورتون‌ها چگونه است؟
- عوارض کورتون چیست؟
- عوارض تزریق کورتون
- پالس تراپی کورتون چیست؟
- کورتون برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟
کورتون چیست؟
التهاب در بدن معمولاً واکنشی طبیعی به باکتری یا عفونت است. سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت‌ها و باکتری‌ها، مایع اضافی تولید می‌کند که منجر به تورم، قرمزی و گرما در آن ناحیه می‌شود. در برخی بیماری‌ها مثل رماتوئید آرتریت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه در مفاصل و برخی نقاط دیگر بدن، التهاب ایجاد می‌کند که در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به آسیب دائمی شود. کورتون ها در این موارد برای کاهش واکنش سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند.
انواع داروهای دارای کورتون
کورتون به شیوه‌های مختلف و در انواع مخلتف دارویی مصرف می‌شود که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
شربت و قرص کورتون
کورتون درمانی ممکن است در قالب شربت یا قرص انجام شود. این شکل دارویی می‌تواند التهاب را در تمام بدن کم کند. این داروها در درمان بیماری‌هایی مثل رماتوئید آرتریت، لوپوس، نقرس و سایر انواع بیماری‌های خودایمنی و التهابی کاربرد دارند. از جمله نام‌های رایج این داروها می‌توان به پردنیزولون، بتامتازون و دگزامتازون اشاره کرد.
انواع آمپول‌‌های کورتون
آمپول‌ها شکل تزریقی کورتون هستند که از طریق عضلانی، رگ یا ستون فقرات وارد بدن می‌شوند. این آمپول‌ها می‌توانند التهاب را در ناحیه تحت تزریق کاهش دهند. از این آمپول نیز در درمان رماتوئید آرتریت، لوپوس، نقرس و سایر انواع بیماری‌های التهابی و خودایمنی استفاده می‌شود. از جمله نام‌های رایج این داروها می‌توان به متیل پردنیزولون، تریامسینولون و هیدروکورتیزون اشاره کرد.
قطره چشمی کورتون
این قطره‌ها می‌توانند التهاب را در چشم‌ها کاهش دهند. موارد مصرف این قطره در التهابات چشمی است.
کورتون موضعی
این دارو در اشکال کرم یا ژل تولید می‌شوند و می‌توانند التهاب‌های پوستی را کاهش دهد. این داروها در درمان آرتریت پسوریاتیک و پسوریازیس کاربرد دارند. از جمله نام‌های این داروها می‌توان به هیدرکورتیزون، بتامتازون، مومتازون و کلوبتازول اشاره کرد.
کورتون‌ها معمولاً برای کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند تا به سرعت شرایط خاص بیمار و التهاب را برطرف کنند. بسته به شرایط بیمار و دوز تجویزشده برای او، در عرض چند روز بهبود در علائم مشاهده خواهد شد.
نحوه مصرف کورتون‌ها چگونه است؟
کورتون‌ها از راه‌های مختلفی وارد بدن می‌شوند و دوز مصرفی آن‌ها نیز بسته به شرایط بیمار متفاوت خواهد بود.
نحوه مصرف کورتون‌های خوراکی
- معمولاً یک بار در روز
- ترجیحاً صبح‌ها
- همراه با غذا یا پس از غذا به منظور جلوگیری از بروز مشکل معده
نحوه مصرف کورتون موضعی
- معمولاً 1 یا 2 بار در روز به مدت چند هفته (ممکن است پزشک مصرف مقدار کمتر را برای زمان طولانی‌تر تجویز کند)
- تنها باید در ناحیه مدنظر پوست مصرف شود.
نحوه مصرف کورتون چشمی
- ممکن است نیاز به مصرف مرتب در طول روز وجود داشته باشد.
- معمولاً 1 قطره در هر چشم در هر بار استفاده ریخته می‌شود.
پزشک به بیمار کمترین دوز ممکن را برای کمترین زمان ممکن توصیه می‌کند تا احتمال بروز عوارض جانبی را کاهش دهد. دوز تجویزی به تدریج و با بهبود علائم کاهش می‌یابند. نکته مهم این است که مصرف کورتون نباید بدون صحبت با پزشک قطع شود؛ چرا که قطع مصرف دارو با کاهش علائم و به صورت ناگهانی می‌تواند علائم ناخوشایند ترک را در بیمار ایجاد کند. همچنین پزشک حداقل دوزی را به عنوان دوز نگهدارنده تجویز می‌کند تا مطمئن شود علائم دیگر بازنمی‌گردند.
عوارض کورتون چیست؟
علی‌رغم مزایای کورتون، این دارو هم مانند سایر داروها، در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد می‌کند. به‌خصوص اگر دوز مصرفی بالا باشد یا برای مدت طولانی تجویز شده باشد، احتمال بروز عوارض بیشتر است. پزشک متخصص هنگام درمان بیمار خود مطمئن می‌شود حداقل دوز ممکن تجویز شده باشد تا از بروز عوارض کورتون پیشگیری کند. برخی از عوارض مصرف Corton در ادامه آمده است.
عوارض مصرف کورتون خوراکی:
- افزایش وزن و اشتها
- درد شکم، سوءهاضمه و سوزش سردل
- مشکلات خواب
- تغییرات خلقی
- ایجاد کبودی به سادگی
- شل شدن پوست
- ترک‌های پوستی
عوارض مصرف کرم‌ها و ژل‌های کورتونی:
- احساس سوزش و گزیدگی
- تغییر رنگ پوست
- شل شدن پوست
- ترک پوستی
- افزایش رشد مو در ناحیه
عوارض مصرف قطره‌های چشمی کورتونی:
- سوزش چشم
- احساس طعم بد در دهان پس از ریختن قطره‌ها
عوارض تزریق کورتون
تزریق کورتون در نقاط مختلفی از بدن مثل شانه، پوست سر، کمر، پا و …انجام می‌شود. تزریق درون مفاصل، عضلات، رگ و تزریق اپیدورال از جمله انواع تزریق کورتون هستند.
عوارض مصرف Corton در زنان می‌تواند شدیدتر باشد. از آنجا که این داروها می‌توانند در میزان هورمون‌های بدن اختلال ایجاد کنند، اختلال در چرخه قاعدگی یکی از عوارض شایع این دارو در خانم‌ها است. همچنین، اختلالات خلقی و تشدید علائم PMS، رشد موی زاید، گرگرفتگی صورت و اختلال در شیردهی نیز از جمله سایر عوارض این داروها در خانم‌ها است.
مصرف کورتون چه عوارضی برای زنان دارد؟
از مهم‌ترین عوارض رایج کورتون‌های تزریقی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع
- سردرد
- سرگیجه
- بیهوش شدن به دلیل اضطراب و افت ناگهانی ضربان قلب و فشار خون
- برافروختگی صورت (قرمزی و احساس گرما)
- ورم و درد در ناحیه تزریق
- افزایش قند خون
- آسیب به غضروف‌ها
- از دست رفتن استخوان‌های کناری
- عفونت مفصلی
- آسیب دیدن اعصاب
- گرگرفتن موقتی صورت
- درد و التهاب موقت در مفاصل
- افزایش موقتی قند خون
- ضعیف یا قطع شدن تاندون
- پوکی استخوان‌های کناری
- نازک شدن پوست و بافت نرم اطراف محل تزریق
- سفید یا کمرنگ شدن پوست اطراف ناحیه تزریق
درمان با کورتون می‌تواند تغییرات زیادی را در خلق ایجاد کند و باعث بالا یا پایین رفتن خلق شود. این عارضه به‌خصوص در افرادی که قبلاً سابقه ابتلا به نوسانات خلقی را داشته‌اند، شایع‌تر است. به همین دلیل، اگر درباره این مشکل نگران هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف داروی خوراکی Corton به مدت طولانی، می‌تواند باعث ایجاد عفونت شود. اگر پس از مصرف دارو دچار احساس ناخوشی شدید و علائم جدیدی پیدا کردید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
پالس تراپی کورتون چیست؟
پالس تراپی به درمان با داروی کورتون تزریقی متیل پردنیزولون گفته می‌شود که هنگام حمله حاد بیماران ام اس استفاده می‌شود. دوره پالس تراپی به مدت 3 الی 5 روز انجام می‌شود و تزریق به صورت وریدی است. در پالس تراپی، فعالیت سیستم ایمنی بدن و التهاب کم می‌شود و بهبود علائم سریع‌تر انجام می‌شود. تزریق این دارو باید تحت نظارت پزشک و با مانیتورینگ ضربن قلب و فشار خون و به‌صورت آهسته انجام شود.
کورتون برای درمان چه بیماری‌هایی تجویز می‌شود؟
از جمله موارد مصرف Corton می‌توان به درمان بیماری‌های زیر اشاره کرد:
- آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- تب یونجه
- کهیر
- اگزما
- درد مفاصل و عضلات (آرتروز، شانه یخ‌زده و …)
- بیماری روده تحریک‌پذیر (مثل بیماری کرون)
- لوپوس
- بیماری ام اس
- کمردرد
- نقرس
- آرتروز
سخن پایانی در مورد بایدها و نبایدهای کورتون
در این مقاله به بررسی کورتون تراپی پرداختیم. کورتون‌ها داروهایی هستند که می‌توانند التهاب و درد را در نقاط مختلف بدن کاهش دهند. همچنین مکانیسم اثر این داروها به گونه‌ای است که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کنند و از واکنش این سیستم به ارگان‌های سالم بدن پیشگیری می‌کنند. به همین دلیل، در درمان بیماری‌های عضلانی و مفصلی و برای کاهش درد و همچنین بیماری‌های خودایمنی از این داروها استفاده می‌شود. داروهای کورتونی به اشکال مختلف مانند قرص، شربت، آمپول، اسپری، قطره، کرم یا ژل مصرف می‌شوند. اگرچه این داروها دارای عوارض مختلفی از قبیل افزایش قند خون، افزایش فشار خون، سردرد، اختلالات خلقی، نوسان در چرخه قاعدگی و … هستند؛ اما مزایای آن‌ها برای بیماران بیشتر است. قطع یا ادامه مصرف داروهای کورتونی باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود.
