هورمون‌ها تاثیر گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف بدن می‌گذارند و حتی می‌توانند موجب چاقی هورمونی در زنان شوند. در حقیقت، بدون حضور این مواد شیمیایی در بدن، حیات امکان‌پذیر نیست. سطح هورمون‌ها در بدن زنان و در مقاطع مختلف اعم از بلوغ و یائسگی نوسان می‌کند. این تغییرات هورمونی فارغ از این که باعث علائم و ویژگی‌های اختصاصی این دو دوره می‌شوند، می‌توانند بر روی چاقی یا اضافه‌وزن هم اثرگذار باشند.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با دلایل چاقی هورمونی زنان در دو دوره یائسگی و بلوغ آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- یائسگی و چاقی
- چرا یائسگی منجر به چاقی می‌شود؟
- آیا چاقی در دوره یائسگی خطرناک است؟
- چگونه از چاقی در دوره یائسگی پیشگیری کنیم؟
- چاقی در زمان بلوغ دختران
- چطور از چاقی دردوره بلوغ دختران پیشگیری کنیم؟
یائسگی و چاقی
هرچه سن‌تان بالاتر می‌رود، حفظ وزن در محدوده طبیعی دشوارتر می‌شود. در حقیقت، اغلب زنان حوالی یائسگی دچار افزایش وزن می‌شوند. اضافه‌وزن زمان یائسگی قابل اجتناب نیست؛ اما می‌توانید با داشتن یک سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب آن را بهبود ببخشید.
چرا یائسگی منجر به چاقی هورمونی در زنان می‌شود؟
تغییرات هورمونی‌ای که در زمان یائسگی رخ می‌دهد، ممکن است سبب تحریک تجمع چربی، به‌ویژه در نواحی شکم شده و موجب چاقی هورمونی در زنان شود. اما تغییرات هورمونی تنها علت افزایش وزن در زمان یائسگی نیست. در حقیقت، چاقی با دلایل مختلفی از قبیل افزایش سن، سبک زندگی و عوامل ژنتیکی مرتبط است.
برای مثال، با بالا رفتن سن توده عضلانی بدن تحلیل می‌رود؛ در حالی که به حجم چربی بدن افزوده می‌شود. این تغییرات حفظ وزن در محدوده طبیعی را دشوارتر می‌کند. در این شرایط، درصورتی که رژیم غذایی‌تان را بهبود نبخشید و فعالیت‌تان را بیشتر نکنید، بیش از پیش در معرض اضافه‌وزن و چاقی خواهید بود.
در کنار موارد نامبرده، عوامل ژنتیکی نیز تاثیر ویژه‌ای در اضافه‌وزن زمان یائسگی دارند. درصورتی که والدین یا افراد نزدیک خانواده سابقه چاقی شکمی داشته باشند، بیشتر احتمال دارد که شما هم دچار چاقی شوید.
سایر عوامل از قبیل عدم تحرک، رژیم غذایی ناسالم و خواب ناکافی ممکن است با چاقی دوران یائسگی مرتبط باشند.
آیا چاقی در دوره یائسگی خطرناک است؟
چاقی یائسگی می‌تواند عوارض خطرناکی برای سلامتی ایجاد کند. افزایش وزن، به‌ویژه در دوره میانسالی، خطر بسیاری از مشکلات را افزایش می‌دهد؛ از جمله:
- مشکلات تنفسی
- بیماری‌های قلب و عروق
- دیابت نوع 2
علاوه بر موارد نامبرده، چاقی می‌تواند خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها از جمله سرطان پستان، رحم و روده را افزایش دهد.
چگونه از چاقی هورمونی در زنان در دوره یائسگی پیشگیری کنیم؟
هیچ روش قطعی‌ای برای پیشگیری از چاقی در زمان یائسگی وجود ندارد؛ اما با انجام کارهای زیر به‌سادگی می‌توانید وزن‌تان را کنترل کنید:
ورزش کنید
انجام منظم فعالیت فیزیکی، از جمله ورزش‌های هوازی و تمرین‌های استقامت به کاهش وزن اضافی و داشتن یک وزن ایده‌آل کمک می‌کند. هرچه عضلات‌تان را تقویت کنید، بدن کالری بیشتری سوزانده و کنترل وزن راحت‌تر می‌شود. برای اغلب افراد بالغ توصیه می‌شود که حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط مثل پیاده‌روی در هفته انجام دهند. علاوه بر این، توصیه شده است که تمرین‌های استقامت حداقل دو نوبت در هفته انجام شود. اگر قصد کاهش وزن دارید، ممکن است لازم باشد که بیشتر ورزش کنید.
کمتر بخورید
برای داشتن یک وزن طبیعی در دهه 50 زندگی لازم است روزانه 200 کالری کمتر از دهه 30 و 40 دریافت کنید. برای کاهش کالری دریافتی بدون کاهش ارزش غذایی لازم است به آنچه می‌خورید و می‌نوشید بیش از پیش توجه کنید. میوه‌ها و سبزیجات، به ویژه آن‌هایی را که فیبر بیشتری دارند، در رژیم غذایی خود در اولویت قرار دهید. مصرف گوشت قرمز یا مرغ را به حداقل برسانید. روغن‌های حیوانی را با روغن‌های گیاهی جایگزین کنید.
مراقب قند دریافتی باشید
قندهای افزودنی حدود 300 کالری روزانه به رژیم غذایی اضافه می‌کند. اغلب این قندها از طریق نوشیدنی‌های قندی مثل نوشابه به دست می‌آیند. مصرف بیش از حد شیرینی و مواد قندی می‌تواند احتمال بروز چاقی را در درازمدت بالا ببرد.
الکل نخورید
نوشیدنی‌های الکلی کالری زیادی را به رژیم غذایی اضافه کرده و باعث افزایش احتمال چاقی و اضافه‌وزن می‌شوند.
چاقی در زمان بلوغ دختران
افزایش وزن سریع در دوره بلوغ دختران طبیعی است. بلوغ دختران اغلب در فاصله سنی 8 تا 13 سال رخ می‌دهد و حداقل 2 تا 4 سال طول می‌کشد. در طول این زمان، حجم چربی، عضلات و استخوان‌ها طوری به‌سرعت تغییر می‌کند که یک دختر آماده ورود به دوره بزرگسالی شود؛ بنابراین، افزایش وزن در این دوره طبیعی است.
اصلی‌ترین تغییرات بدنی در دختران طی دوره بلوغ رخ می‌دهد. بلوغ اغلب زمانی رخ می‌دهد که مغز باعث تحریک ترشح هورمون زنانه یا استروژن از تخمدان‌ها شود. این هورمون به همراه برخی دیگر از هورمون‌ها بدن دختر را برای رشد و تغییر شکل آماده می‌کنند.
افزایش وزن در دوره بلوغ دختران طبیعی بوده و برای رشد و تکامل مناسب ضروری است. همزمان با بلوغ یک دختر، بدن چربی بیشتر می‌سازد تا ران‌ها، سینه‌ها و شکم پرتر شوند. اگرچه برخی دختران ممکن است به‌خاطر افزایش وزن در زمان بلوغ خحالت بکشند یا حس خوبی نداشته باشند؛ اما نباید جلوی آن گرفته شود.
چطور از چاقی در دوره بلوغ دختران پیشگیری کنیم؟
داشتن یک رژیم غذایی سالم شامل میوه، سبزیجات و گوشت سفید و محدودیت مصرف غذاهای آماده و فست‌فودی می‌تواند از افزایش وزن غیرضروری و چاقی در دوره بلوغ پیشگیری کند. همچنین، انجام منظم ورزش نیز در این دوره می‌تواند به پیشگیری از چاقی کمک کند. انجام ورزش همچنین به تقویت اعتمادبه‌نفس، بهبود روحیه و داشتن اندام متناسب کمک می‌کند.
نکته پایانی درباره چاقی هورمونی در زنان
به دنبال تغییرات هورمونی که در زمان بلوغ و یائسگی در زنان رخ می‌دهد، افزایش وزن و چاقی هورمونی در زنان هم محتمل است. این تغییرات اغلب اجتناب‌ناپذیر بوده و بخشی از فرایند طبیعی یائسگی یا بلوغ محسوب می‌شوند. اما این همه ماجرا نیست. عوامل بسیار دیگری نیز از قبیل ژنتیک و سبک زندگی می‌توانند بر روی چاقی در این دوره‌ها تاثیر بگذارند. با داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم ورزش می‌توانید از افزایش بیش از اندازه وزن و چاقی جلوگیری کنید. درصورتی که هرگونه نگرانی درباره بلوغ و یائسگی و تغییرات این دوره داشتید، خوب است که به بهترین متخصص غدد مراجعه کنید.
