پوکی استخوان چیست؟علل،علائم و راه درمان پوکی استخوان

بیماری‌ها به دلایل مختلفی پدید می‌آیند. برای مثال بیماری های عامل پوکی استخوان می‌توانند عامل پیدایش آن شوند. درصورت ابتلا به بیماری پوکی استخوان، استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. به نحوی که یک استرس خفیف مثل افتادن روی زمین هم می‌تواند باعث شکستگی استخوان‌ها شود. برخی بیماری‌ها هستند که می‌توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در افراد افزایش بدهند. در این مقاله از کلینیک غدد و دیابت قصد داریم شما را با آن دسته از بیماری‌هایی که احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهند آشنا کنیم.
پوکی استخوان نوعی بیماری است که در آن استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و در معرض شکستگی‌های متعدد هستند. اگرچه همه افراد، چه زنان و چه مردان ممکن است به پوکی استخوان دچار شوند، اما شیوع این بیماری در زنان به ویژه در سنین بالا و پس از یائسگی به مراتب بیشتر است، همچنین بیماری های موجب پوکی استخوان وجود دارند که می‌توانند موجب پیدایش این بیماری شوند.
پوکی استخوان وضعیتی است که در آن استخوان‌ها نازک و شکننده شده و در معرض شکستگی‌های متعدد هستند. آزمایش تراکم استخوان درحقیقت به پزشکان کمک می‌کند تا با سنجش تراکم استخوان، احتمال ابتلا به پوکی استخوان را در افراد ارزیابی کنند.
پوکی استخوان زمانی رخ می‌دهد که سرعت تخریب استخوان‌ها از سرعت ساختن آن‌ها بیشتر باشد. این بیماری در زنان سنین یائسگی بیشتر دیده می‌شود.
پزشکان گاهی از پوکی استخوان به عنوان یک بیماری خاموش یاد می‌کنند؛ زیرا بسیاری از مبتلایان ممکن است تا زمانی که یکی از استخوان‌هایشان دچار شکستگی نشود، متوجه بیماری خود نشوند.
علی‌رغم اینکه استخوان‌ها بافت محکمی‌هستند؛ اما یک بافت زنده هستند که به طور دائم تجزیه شده و مجدد ساخته می‌شوند. تا دهه ۲۰ زندگی، بدن این توانایی را دارد که سریع‌تر از تجزیه بافت استخوانی کهنه، بافت استخوانی جدید را بسازد؛ اما با بالا رفتن سن، این پروسه آهسته‌تر می‌شود. هرچه سن بالاتر رود، تجزیه استخوان‌ها سریع‌تر از ساخته شدن آن‌ها اتفاق می‌افتد. این مسئله می‌تواند باعث شکننده شدن استخوان‌ها شده و در نهایت زمینه برای ابتلا به پوکی استخوان فراهم شود. پوکی استخوان نیز خود می‌تواند احتمال شکستگی استخوان‌ها را بالا ببرد.

قبل از پرداختن به موضوع باید و نبایدهای تغذیه در افراد مبتلا به پوکی استخوان، لازم است در مورد این بیماری، اطلاعات بیشتری داشته باشید. پوکی استخوان، یک اختلال استخوانی است که درنتیجه آن، استخوان‌ها نازک می‌شوند. این مسئله باعث می‌شود استخوان‌ها قدرت لازم خود را از دست بدهند و درنتیجه احتمال شکستن آن‌ها افزایش یابد. شکستگی استخوان‌ها حتی ممکن است در اثر حرکات روزمره مثل خم شدن یا سرفه کردن اتفاق بیفتد. شایع‌ترین شکستگی‌های پوکی استخوان در مچ دست، مفصل ران و ستون فقرات رخ می‌دهد.
پوکی استخوان می‌تواند رنج زیادی به همراه داشته باشد و باعث شود که استقلال کمتری در انجام کارهای خود داشته باشید. حتی ممکن است به مرگ منجر شود، به‌خصوص هنگامی‌که شکستگی مفصل ران اتفاق بیفتد. بهبود شکستگی‌های مفصل ران ممکن است دشوار باشد. آن‌ها توانایی حرکت شما را کاهش می‌دهند که این مسئله می‌تواند منجر به سایر عوارض شود. پوکی استخوان در زنان بسیار بیشتر از مردان است که دلیل آن تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی است. پوکی استخوان نوعی آرتروز نیست. بااین‌حال، می‌تواند باعث شکستگی‌هایی شود که درنهایت، منجر به آرتروز می‌شوند.

چه بیماری هایی می‌توانند منجر به پوکی استخوان شوند؟

 در صورت ابتلا به هر یک از بیماری‌های زیر بیشتر احتمال دارد که در آینده به پوکی استخوان مبتلا شوید:

دیابت شیرین

 دانشمندان هنوز علت دقیق اینکه مبتلایان به دیابت نوع ۱ تراکم استخوانی کمتری دارند را نمی‌دانند. این افراد بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند. از آنجایی که دیابت نوع ۱ اغلب در دوران کودکی ظهور می‌کند، یعنی زمانی که هنوز استخوان‌ها در حال ساخته شدن هستند، برخی مبتلایان به دیابت نوع ۱ ممکن است هرگز به حداکثر تراکم استخوانی دست پیدا نکنند. حتی اگر تراکم استخوانی در مبتلایان به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ کمتر از سایر افراد نباشد، اما همچنان خطر شکستگی در این افراد نسبت به دیگران بیشتر است.

 لوپوس و آرتریت‌روماتوئید

حدود سه میلیون نفر از بالغین در ایالات متحده آمریکا مبتلا به لوپوس یا آرتریت روماتوئید هستند. هر دو این گزینه‌ها بیماری‌های خود ایمنی هستند که به دنبال واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به سلول‌ها و بافت‌های سالم ایجاد رخ می‌دهند. این واکنش غیرطبیعی درنهایت می تواند منجر به التهاب شود.
هر بیماری التهابی مزمن خطر پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. علاوه بر این مبتلایان به لوپوس و آرتریت روماتوئید عموما برای یک مدت طولانی کورتیکواستروئید برای بهبود علائم بیماری مصرف می‌کنند. مصرف طولانی مدت استروئیدهایی مثل پردنیزولون خود نیز می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.
نکته دیگر این است که لوپوس اغلب در زنانی که در فاصله سنی ۱۵ تا ۴۵ سال هستند بروز می‌یابد. حداکثر ساخت بافت استخوانی در بدن حوالی سن ۳۰ سالگی است. هر آنچه که رشد بافت استخوانی را در این سنین درگیر بکند، خطر پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.

پرکاری تیروئید

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی را ترشح می‌کند. غده تیروئید یک غده کوچک یا پروانه‌ای شکل است که در قسمت جلوی گردن قرار گرفته است. از جمله علائم پرکاری تیروئید می‌توان به افزایش اشتها و کاهش وزن، کاهش سطح انرژی و افزایش تعداد ضربان قلب اشاره کرد که این بیماری را در دسته بیماری های موجب پوکی استخوان قرار می‌دهد.

بیماری سلیاک 

بیماری‌های گوارشی مختلفی از قبیل بیماری کرون هستند که می‌تواند زمینه‌ساز پوکی استخوان شوند. احتمالا شایع‌ترین بیماری گوارشی که با پوکی استخوان مرتبط خواهد بود، بیماری سلیاک است. این بیماری در حقیقت به دنبال حساسیت به نوعی پروتئین به نام گلوتن که در فراورده‌های حاصل از گندم یافت می‌شود، پدید می‌آید.
بیماری سلیاک در صورتی که درمان نشود، می‌تواند باعث تخریب دیواره‌ دستگاه گوارش و تداخل با جذب مواد مغذی از جمله کلسیم و ویتامین دی شود. این دو برای حفظ سلامت بافت استخوانی ضروری هستند. درصورت ابتلا به بیماری سلیاک  حتی در صورت دریافت کلسیم و ویتامین دی، به میزان کافی از رژیم غذایی در معرض کمبود این دو ماده غذایی و کاهش تراکم استخوان و در نتیجه پوکی استخوان هستید.

آسم

این بیماری خود به تنهایی خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش نمی‌دهد؛ بلکه داروهایی که برای درمان آن استفاده می‌شوند، می‌توانند منجر به افزایش احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان شوند. تخمین زده می‌شود که حدود ۲۰ میلیون نفر از ساکنان آمریکا آسم دارند که حدود ۹ میلیون نفر از آن‌ها کودکان زیر ۱۸ سال هستند.
بسیاری از مبتلایان به آسم از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی برای کنترل بیماری استفاده می‌کنند. عموما در طول حمله‌های آسم از داروهای مشابه پردنیزون برای مدت زمان کوتاهی استفاده می‌شود. این داروها برای بهبود تنگی‌نفس مرتبط با آسم بسیار مفید هستند اما در عین حال می‌توانند موجب کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال بیماری شوند که آسم را در دسته بیماری های موجب پوکی استخوان قرار می‌دهند.
در کنار همه این‌ها بسیاری از جوانانی که مبتلا به آسم هستند نمی‌توانند به اندازه کافی ورزش انجام دهند و در نتیجه فعالیت‌های تحمل وزن را که برای ساخت استخوان ضروری هستند، به اندازه کافی انجام نمی‌دهند. این موارد در کنار هم می‌توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند.
ام اس و ALS دو بیماری بسیار متفاوت هستند. اما دلایل مشابهی وجود دارد که هر دو این بیماری‌ها می‌توانند خطر ابتلا به بیماری پوکی استخوان را افزایش دهند. مشابه بیماران مبتلا به آسم، مبتلایان به ام اس هم داروهای استروئیدی برای کنترل علائم مصرف می‌کنند.
داروهای استروئیدی با خطر کاهش تراکم استخوان و افزایش ابتلا به پوکی استخوان مرتبط هستند. علاوه بر این بیماری ام اس حرکت بسیاری از مبتلایان را دچار مشکل می‌کند. به طور کلی هر آنچه که توانایی شما را برای راه رفتن مختل بکند با خطر کاهش تراکم استخوان همراهی دارد.

چگونه خطر ابتلا به پوکی استخوان را کم کنیم

بر اساس سن و وضعیت و شرایط عمومی شما پزشک ممکن است راه‌های زیر را برای کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان و عوارض آن پیشنهاد کند:

• انجام آزمایش تست تراکم استخوان
• مصرف کلسیم و ویتامین دی
• اندازه‌گیری سطح ویتامین دی
• انجام منظم ورزش

بیماری‌های مختلفی هستند که می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. این بیماری‌ها باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان‌ها می‌شود به نحوی که حتی یک استرس کوچک مثل افتادن روی زمین هم می‌تواند منجر به شکستگی در استخوان‌ها شود.
زنان در سنین بالا به ویژه پس از یائسگی بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در صورتی که نگران ابتلای خودتان و اطرافیانتان به بیماری پوکی استخوان هستید، پیشنهاد ما به شما این است که بهترین متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید. در این مقاله با بیماری های موجب پوکی استخوان آشنا شدید، پس در نظر داشته باشید در صورت ابتلا به هر کدام از این بیماری‌ها، اصول پیشگیرانه‌ را در برنامه خود قرار دهید.