سرطان پروستات یکی از متداول ترین انواع سرطان در مردان است که معمولاً به صورت آهسته رشد کرده و در ابتدا تنها به غده پروستات محدود می شود؛ اما در صورت پیشرفت، به دیگر اعضای بدن نیز گسترش می یابد. برای تکمیل توضیح اینکه سرطان پروستات چیست باید بگوییم که این عارضه معمولاً در سنین بالا دیده می شود و در صورت تشخیص به موقع و آغاز درمان مناسب، می توان به طور قابل توجهی در کنترل و مدیریت آن کمک کرد.
_____________________________________________________________________
حتما بخوانید: مشکلات جنسی مردان
_____________________________________________________________________
انواع سرطان پروستات
این سرطان به دو دسته اصلی سرطان خوش خیم و بد خیم تقسیم می شود. این دو دسته در مورد نوع رشد و شیوع، تفاوت های قابل توجهی دارند.
سرطان پروستات خوش خیم
سرطان خوش خیم یا محدود به پروستات، نوعی از این سرطان است که به طور معمول رشد آهسته ای دارد و به بافت های اطراف گسترش نمی یابد. این بیماری ممکن است در برخی از موارد هیچ علامت یا علائم قابل توجهی نداشته باشد. در این حالت تنها از طریق آزمایش های مربوطه مشاهده شده و یا به دلیل علائم غیر معمولی مانند مشکلات ادراری مشخص می‌گردد.
سرطان پروستات بد خیم
نوعی دیگر از سرطان است که به طور معمول با رشد سریع تر و گسترش به سایر مناطق بدن همراه است. این نوع سرطان می تواند به بافت های اطراف پروستات، سایر اعضای نزدیک مانند مثانه، بخصوص در مراحل پیشرفته تر و حتی به استخوان ها و غدد لنفاوی گسترش یابد. علائم این نوع سرطان می تواند شامل مشکلات ادراری شدید، درد در ناحیه لگن یا استخوان ها باشد. همچنین ضعف عمومی، افزایش وزن غیر قابل توضیح و سایر علائم ناشی از گسترش سرطان در سایر مناطق نیز از موارد دیگر هستند.
علائم سرطان پروستات چیست؟
برای اینکه بدانید نشانه های سرطان پروستات چیست به موارد زیر دقت کنید:
- اختلال در نعوظ
- انزال همراه با درد
- تکرر ادرار در شب
- از دست دادن کنترل مثانه
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- دفع ادرار همراه با سوزش یا درد
- کاهش جریان یا سرعت جریان ادرار
- وجود خون در مایع منی (هماتوسپرمی)
- مشکل در دفع ادرار، یا مشکل در شروع و توقف ادرار
عوارض سرطان پروستات
عوارض این سرطان متناسب با پیشرفت بیماری و نوع درمان متغیر است. این عوارض شامل مشکلات ادراری مثل ادرار با خون یا رنگ غیرطبیعی، سوزش و درد هنگام ادرار کردن و تکرار ادرار است. همچنین، مشکلات جنسی از قبیل اختلال نعوظ، درد یا ناراحتی در هنگام انزال و کاهش لذت جنسی، نیز از عوارض متداول آن می باشند. در مراحل پیشرفته، این بیماری ممکن است مشکلات روده ای مانند اسهال، کاهش اشتها و وزن، درد و ناراحتی در ناحیه شکمی ایجاد کند. همچنین، گسترش سرطان در استخوان ها می تواند منجر به درد، ضعف استخوانی، شکستگی های متعدد و ریسک بالای عفونت در استخوان ها گردد.
عوامل خطر سرطان پروستات
عوامل خطری که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهند، شامل سن، سابقه خانوادگی، ژنتیک، عوامل محیطی و عوامل رفتاری می شوند. افزایش سن یکی از عوامل اصلی برای ابتلا به این بیماری است و بیشتر در مردان بالا تر از ۵۰ سال دیده می شود. سابقه خانوادگی، تغییرات ژنتیکی، عوامل محیطی مانند تغذیه نا مناسب و مصرف مواد مخدر، سطوح بالای آهن در خون و آلودگی هوا نیز ممکن است در افزایش خطر ابتلا نقش داشته باشند.
شرایط احتمالی پیش سرطانی پروستات
چندین شرط احتمالی پیش از سرطان پروستات وجود دارد که برخی از مهم ترین آن‌ها عبارتند از:
- عدم تعادل هورمونی: تغییرات در سطوح هورمون های مرتبط با پروستات مانند تستوسترون و دی‌هیدروتستوسترون می تواند به افزایش خطر این عارضه منجر شود.
- التهاب پروستات: یک وضعیت التهابی در پروستات ممکن است باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان شود. این التهاب می تواند با علائمی مانند درد و ناراحتی در منطقه پروستات همراه باشد.
- نئوپلازی داخل اپیتلیال پروستات (PIN): یک وضعیت پیش سرطانی است که در آن سلول های پروستات تغییراتی از نظر شکل و ساختار نشان می دهند. این موضوع می تواند به دو نوع پایین درجه و بالا درجه تقسیم شود و نوع بالا درجه آن می تواند به سرطان تبدیل شود.
علت سرطان پروستات چیست؟
محققان هنوز دلیل قانع کننده ای در مورد علل ابتلا به سرطان پروستات ندارند. این بیماری زمانی ایجاد می شود که تغییرات خاصی در سلول های غده ای پروستات رخ می دهد. در صورتی که سلول های این غده به شکل غیر طبیعی تغییر کند، ممکن است پزشک این تغییرات را به عنوان نئوپلازی داخل اپیتلیال پروستات (PIN) در نظر بگیرد.
مراحل پیشرفت سرطان پروستات
این بیماری معمولاً در چند مرحله پیشرفت می کند. در ادامه توضیح می دهیم که مراحل پیشرفت سرطان پروستات چیست:
مرحله 1: در این مرحله، سرطان محدود به پروستات است و اغلب نمی توان آن را با آزمایش های تصویری یا بررسی های دیگر تشخیص داد. این مرحله گاهی به عنوان سرطان درجه پایین یا محدود به پروستات توصیف می شود.
مرحله 2: در این مرحله، سرطان به خارج از پروستات گسترش می یابد، اما هنوز به بافت های اطراف محدود است. ممکن است سرطان به غدد لنفاوی نزدیک پروستات یا به دیگر مناطق نزدیک گسترش یابد.
مرحله 3: در این مرحله، سرطان به بافت های دور تر از پروستات گسترش یافته است. ممکن است به دیواره مثانه یا مجاری ادراری نزدیک نفوذ کند. همچنین می تواند به غدد لنفاوی نزدیک یا به بافت های دورتر از پروستات نیز برسد.
مرحله 4: در این مرحله، سرطان می تواند به جای دور تر از پروستات مانند استخوان ها فشار بیاورد. مرحله 4، به سرطان پیشرفته معروف است.
روش های تشخیص سرطان پروستات
یکی از ابتدایی ترین راه های تشخیص سرطان پروستات، آزمایش خون است. برای درک بهتر این نوع آزمایش در ابتدا باید بدانیم که prostate specific antigen چیست. (PSA) یا آنتی ژن خاص پروستات، نوعی پروتئین است که توسط سلول های این قسمت از بدن تولید می شود. میزان این پروتئین ها در خون، نشان دهنده سلامت پروستات است. آزمایش خون در این عارضه به همین موضوع کمک می کند. علاوه بر این، آزمایش های تصویری مانند سونوگرافی و بیوپسی پروستات نیز می توانند برای مشخص کردن مرحله سرطان مورد استفاده قرار گیرند.
درمان سرطان پروستات چیست؟
روش درمان سرطان پروستات معمولاً بسته به مرحله بیماری، سن بیمار و ویژگی های دیگر افراد متفاوت است. در ادامه به بررسی برخی از این روش های درمانی خواهیم پرداخت.
جراحی
جراحی به خصوص در مراحل اولیه بیماری، یکی از روش های اصلی درمان است. در پروستاتکتومی رادیکالی که نوعی از جراحی است، پروستات و گاهی بافت های لنفاوی نیز برداشته می شوند. عوارض این روش می تواند شامل مشکلات ادراری و جنسی باشد که ممکن است بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارد. همچنین، روش های کم تهاجمی تری نیز مانند پروستاتکتومی روباتیکالی نیز با استفاده از ربات ها و دستگاه های پیشرفته جراحی، وجود دارد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی اغلب در مراحل پیشرفته تر بیماری استفاده می شود. این تکنیک ممکن است به عنوان درمان اولیه یا در ترکیب با سایر روش ها مانند جراحی یا رادیوتراپی به کار گرفته شود. این روش شامل مصرف دارو هایی است که به کمک مواد شیمیایی قادر به کاهش یا کنترل رشد سلول های سرطانی هستند.
رادیوتراپی
یکی از روش های مؤثر در درمان این سرطان، رادیوتراپی است که با استفاده از امواج پر انرژی یا پرتو های X و گاما سلول های سرطانی مورد هدف قرار داده و آن ها را از بین می برد. این فرایند معمولاً با استفاده از تجهیزات و دستگاه های خاصی صورت می گیرد که با دقت بالایی به سمت منطقه مورد نظر هدایت شده و به بافت های اطراف آسیبی نمی رسانند.
هورمون درمانی
این متد یکی دیگر از روش های مهم در درمان این بیماری است. هورمون درمانی بر پایه کاهش سطح هورمون های تستوسترون و دی‌هیدروتستوسترون عمل می کند. از این طریق به کنترل رشد سلول های سرطانی و کاهش حجم تومور کمک می شود. با کاهش سطح هورمون های مذکور، سلول های سرطانی که به این هورمون ها وابسته هستند، تضعیف شده و کمتر رشد می کنند.
ایمونوتراپی
ایمونوتراپی یکی از روش های نوین و فعال در درمان سرطان پروستات است که بر پایه تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول های سرطانی عمل می کند. این متد شامل استفاده از دارو ها یا ترکیباتی است که سلول های سرطانی را هدف قرار داده و باعث افزایش فعالیت سلول های ایمنی بدن می شوند.
تخریب بافت پروستات (Ablative therapy)
تخریب بافت پروستات یکی از تکنیک های جدید و کم تهاجمی در درمان است که به کمک انرژی حرارتی یا یخ زایی، بافت های سرطانی را تخریب می کند. این متد شامل استفاده از انرژی حرارتی مانند لیزر، امواج رادیو، یا کرایوتراپی (یخ‌زایی) است که به سلول های سرطانی آسیب می زند و باعث انهدام آن ها می شود.
پیشگیری از سرطان پروستات
برای پاسخ به این سوال که روش پیش گیری از سرطان پروستات چیست باید گفت که برای پیش گیری از این عارضه، انجام آزمایشات منظم جهت تشخیص زود هنگام، اولین و مهم ترین گام است. تغییر در شیوه زندگی مثل فعالیت ورزشی روزانه و رژیم غذایی سالم که شامل میوه ها، سبزیجات و مواد غنی از فیبر با حداقل چربی اشباع شده هستند، توصیه می شود.
سرطان پروستات و رابطه آن با یبوست
یبوست نیز می تواند به عنوان یک علامت همراه با این بیماری ظاهر شود. با توجه به یکسان بودن شبکه عصبی بین سیستم ادراری -تناسلی و همچنین سیستم گوارشی بروز یبوست یا اسهال در این بیماری دور از انتظار نیست و البته در موارد پیشرفته این عارضه، باافزایش فشار در ناحیه روده ها می تواند به تشدید علائم و یبوست منجر شود. علاوه بر این، برخی از درمان های مورد استفاده ممکن است دارای عوارض جانبی مانند تغییرات در عملکرد روده باشند که می تواند یبوست را تشدید کند.
سرطان پروستات کشنده است؟
این بیماری یکی از شایع ترین انواع سرطان در مردان است؛ اما اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد، می تواند به خوبی کنترل شود. در موارد پیشرفته تر و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می تواند به مشکلات جدی از جمله گسترش به اعضای دیگر بدن و تهدید جان بیمار منجر شود.
غربالگری سرطان پروستات در آقایان
غربالگری در آقایان به عنوان یکی از روش های مهم در پیش گیری و تشخیص زود رس این بیماری مورد توجه قرار می گیرد. معمولاً برای غربال گری از آزمایش آنتی ژن و معاینه دیجیتال رکتال (DRE) استفاده می شود. آزمایش آنتی ژن پروستات، خون را برای وجود مواد خاصی مانند آنتی ژن خاص پروستات (PSA) بررسی می کند که می تواند در شناسایی زود رس بیماری تاثیر گذار باشد.
نمره گلسیون برای درجه بندی سرطان پروستات
نمره گلیسون درجه بندی سرطان پروستات، بر اساس ارزیابی دو الگوی بافتی مختلف و تفاوت سلولی در نمونه های بیوپسی پروستات، از ۱ تا ۵ را مشخص می کند. امتیازات پایین تر بیانگر سلول هایی با شباهت زیاد به بافت های نرمال و خطر کمتر برای گسترش سرطان است، در حالی که امتیازات بالا تر نشان دهنده تغییرات بیشتر و خطر بالا تر برای پیشرفت سرطان هستند.
چه کسانی بیشتر در معرض سرطان پروستات هستند؟
عواملی مانند سیگار، سن، سابقه خانوادگی و نژاد می توانند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. معمولاً مردان بالای ۵۰ سال و با سابقه خانوادگی از ابتلا به این بیماری در خانواده شان مبتلا به ریسک بیشتری هستند. همچنین افرادی که دارای سابقه عفونت های پروستات یا سایر مشکلات پروستات هستند نیز ممکن است بیشتر در معرض این بیماری قرار گیرند.
برای سرطان پروستات چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
برای درمان به موقع این عارضه باید بدانید که سرطان پروستات چیست تا بتوانید با مشاهده علائم ابتدایی یا هر گونه ناراحتی مربوط به پروستات، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود رس و شروع درمان مناسب می تواند اثر بخشی در درمان را افزایش دهد. برای رفع هر گونه نگرانی و اطمینان از وضعیت سلامتی، می توانید از خدمات کلینیک های آنلاین استفاده کنید. یکی از کلینیک های شناخته شده و تخصصی، کلینیک آنلاین دیابت و غدد است که با تیمی از پزشکان متخصص و با تجربه در این زمینه، خدمات حرفه ای و مطمئن را به بیماران ارائه خود می دهد. این کلینیک می تواند امکان مشاوره با پزشکان متخصص خود را به صورت آنلاین فراهم کرده و به شما کمک کند تا به سریع ترین و بهترین راه حل برای مشکلات خود دست یابید.
