ممکن است این سؤال در ذهن شما به وجود آمده باشد که کبد چرب بارداری (AFLP) چیست؟ هنگامی‌که چربی زیادی در کبد مادر تجمع پیدا کند و این عضو نتواند خود را پاکسازی نماید، این عارضه به وجود می‌آید. درواقع چربی‌هایی مانند تری گلیسیرید و اسیدهای چرب که در حالت عادی در کبد تجزیه می‌شوند، در این عارضه تجمع پیدا می‌کنند. کبد چرب بارداری یکی از بیماری‌های بسیار خطرناک در دوره حاملگی است.
به‌طورمعمول این عارضه در سه‌ماهه پایانی بارداری و یا بلافاصله پس از زایمان بروز پیدا می‌کند. توجه کنید که این بیماری شایع نیست و بسیار نادر است؛ به‌طوری‌که از هر صد هزار نفر، حدود 5 نفر به این عارضه دچار می‌شوند. بااینکه کبد چرب حاملگی بیماری نادری است، اما بسیار جدی است. این بیماری موجب می‌شود تا زایمان زودتر از موعد انجام شود. این بیماری در مواردی به نارسایی کبد منجر شده و آن‌قدر خطرناک است که می‌تواند موجب مرگ شخص شود. این عارضه نه‌تنها جان مادر، بلکه سلامت جان جنین را نیز تهدید می‌کند.
_____________________________________________________________________
حتما بخوانید: ماموگرافی چیست ؟
_____________________________________________________________________
علائم کبد چرب بارداری
کبد چرب در دوره حاملگی نیز همچون دیگر بیماری‌ها علائمی را با خود به همراه دارد. در حقیقت علائم یک بیماری هشدارهای بدن به شما است تا بتوانید سریعاً برای درمان اقدام کنید. علائم بالینی کبد چرب بارداری شامل موارد گوناگونی می‌شود که برخی از آن‌ها تهوع و استفراغ، درد شکم (مخصوصاً در سمت راست بالا)، احساس ناخوشی، سردرد، خستگی و گیجی است. همچنین پوست، چشم و غشاهای مخاطی از رنگ طبیعی خود خارج شده و زردرنگ می‌شوند. چنانچه در سه‌ماهه آخر بارداری خود این علائم را مشاهده کردید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
علت کبد چرب بارداری
هنوز علت کبد چرب حاد بارداری یا همان عارضه AFLP مشخص نشده است. محققین متوجه شده‌اند که ممکن است این عارضه به دلیل اختلال در عملکرد میتوکندری (اندامکی با ساختار دو غشایی است که وظیفه اکسایش سلولی دارد) بروز پیدا کند. این اختلال موجب بروز مشکل در اکسیداسیون (اکسایش یا تجزیه) اسیدهای چرب کبد می‌شود. میتوکندری برای تجزیه چربی‌ها به یک آنزیم خاص نیاز دارد، کمبود این آنزیم سبب عدم تجزیه چربی شده و کبد را چرب می‌کند.
عوامل خطر کبد چرب بارداری
بروز این بیماری بیشتر به دلیل ژنتیک و جهش‌های ژنتیکی است؛ اما برخی از عوامل دیگر نیز وجود دارند که می‌توانند احتمال ابتلا به کبد چرب بارداری را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند :
- لاغری و وزن پایین می‌تواند زمینه‌ساز این بیماری شود.
- چند قلو باردارشدن ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
- اگر جنین شما پسر باشد بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال خواهید بود.
- چاقی و اضافه‌وزن از عوامل مهمی است که خطر ابتلا به این عارضه را ایجاد می‌کند.
- اختلال اکسیداسیون اسیدهای چرب می‌تواند احتمال بروز این بیماری را افزایش دهد.
- اختلالات متابولیک زمینه‌ای همچون بیماری دیابت نیز موجب افزایش احتمال بروز این بیماری می‌شوند.
- حامله شدن برای اولین بار نیز ممکن است تغییرات زیادی ازجمله این بیماری را در بدن شما ایجاد کند.
یکی از مواردی که باید به آن اشاره شود این است که چنانچه شما در بارداری اول درگیر این عارضه شوید، هیچ تضمینی وجود ندارد که در بارداری دوم به آن دچار نشوید.
عوارض کبد چرب بارداری
چنانچه پاکسازی کبد چرب بارداری انجام نشود و این عارضه درمان نگردد، عوارض جدی را به همراه دارد. این عوارض ممکن است آسیب‌های بسیار جدی به مادر و جنین برسانند. نارسایی کبد، خونریزی شدید، نارسایی کلیه و همچنین عفونت شدید ازجمله عوارضی هستند که این بیماری با خود به همراه دارد. خوشبختانه تشخیص و درمان سریع این بیماری موجب می‌شود تا بیماری شما بهبود پیدا کرده و سلامت خود را بازگردانید.
تفاوت کبد چرب بارداری با سندرم هلپ
در برخی مواقع به دلیل شباهت علائم کبد چرب بارداری با بیماری سندرم هِلپ و پره‌اکلامپسی، این بیماری‌ها اشتباه گرفته شوند، به‌طوری‌که گاهی تشخیص آن برای پزشک نیز دشوار می‌شود. این بیماری با سندرم هلپ تفاوت‌هایی دارد که از طریق آزمایش خون مشخص می‌شود. انعقاد خون و میزان پلاکت خون دو تفاوت اصلی میان این بیماری‌ها است. به‌طورمعمول انعقاد خون افرادی که در زمان حاملگی دچار کبد چرب می‌شوند با مشکلاتی غیرطبیعی همراه است. درحالی‌که سندرم هلپ با کاهش بسیاری در تعداد پلاکت‌ها همراه است.
تغذیه برای کبد چرب در بارداری
تغذیه در دوران حاملگی برای جلوگیری از بروز کبد چرب و بهبود آن بسیار مؤثر است. ازاین‌رو بهتر است بیشتر به تغذیه خود اهمیت دهید. مصرف میوه و سبزیجات در هر وعده‌غذایی پیشنهاد می‌شود. همچنین توصیه می‌شود از مصرف غذاهای چرب و فست‌فودها بپرهیزید. حبوبات و غلات نیز ازجمله مواد غذایی هستند که باید در رژیم غذایی خود جای دهید. مصرف قهوه، سویا، ماهی، جو دوسر، گردو، روغن‌زیتون، چای سبز، انواع توت، انگور و مغزی‌جات نیز می‌تواند به بهبود شما کمک کند.
تشخیص کبد چرب بارداری
نحوه تشخیص کبد چرب بارداری در اکثر مواقع از طریق آزمایش انجام می‌شود؛ اما استفاده از روش‌های نمونه‌برداری، سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن نیز در تشخیص کمک‌کننده است. ازاین‌رو پزشک تست‌های موردنیاز را انجام می‌دهد تا بتواند به تشخیص درست دست پیدا کند.
درمان کبد چرب در بارداری
مادری که به این بیماری دچار است، معمولاً برای زایمان سریع به‌صورت سزارین آماده می‌شود. این فرایند پس از بررسی شرایط و وضعیت ثابت مادر انجام می‌شود. پس از زایمان چند روز تا چند هفته زمان نیاز است تا مادر دوره نقاهت را بگذراند و بهبود پیدا کند.
پیشگیری از کبد چرب در دوران بارداری
این بیماری قابل پیش‌بینی و پیشگیری نیست؛ زیرا بیشترین دلیل ایجاد آن عوامل ژنتیکی است. بهترین کار این است که به علائم این بیماری توجه کنید و تغذیه سالم داشته باشید.
آیا کبد چرب بارداری بر کودک تأثیر می‌گذارد؟
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این بیماری نه‌تنها بر سلامت مادر بلکه بر سلامت جنین نیز اثر می‌گذارد. ازاین‌رو لازم است تا پیش از زایمان، ضربان قلب جنین به‌طور مداوم موردبررسی قرار بگیرد.
مراقبت های لازم حین زایمان در صورت ابتلا به کبد چرب حاملگی
پس از بستری شدن مادر جهت زایمان، مراقبت‌هایی از او و جنین صورت می‌گیرد. برای خانم‌هایی که پره اکلامپسی در آن‌ها تشخیص داده شده، جهت پیشگیری از انفوزیون سولفات منیزیم استفاده می‌کنند. همچنین جهت تثبیت وضعیت مادر و آمادگی او برای زایمان با متخصص بیهوشی مشاوره صورت می‌گیرد. چنانچه بیمار به انسفالوپاتیک دچار باشد، باید مورد محافظت از راه هوایی قرار گیرد که در این صورت به لوله‌گذاری داخل تراشه نیاز است.
برای تشخیص و درمان کبد چرب به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
جهت تشخیص و درمان کبد چرب بارداری می‌توانید به کلینیک دیابت و غدد مراجعه کنید. این مرکز به‌عنوان اولین کلینیک آنلاین دیابت و غدد در ایران شناخته می‌شود. متخصصان برجسته‌ای با این مجموعه همکاری می‌کنند تا خدمات کاملی را به شما عزیزان ارائه کنند. علاوه بر ویزیت حضوری در مطب، انجام ویزیت و آزمایش به‌طور آنلاین و ارسال دارو به سراسر تهران، ازجمله ویژگی‌های خاص این کلینیک به شمار می‌آیند.
