در این مقاله از مجله سلامتی لیستی از داروهای کاهش قند خون معرفی می‌شود. دیابت یک بیماری است که باعث افزایش سطح گلوکز (قند) در خون می‌شود. این مسئله زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما نتواند انسولین را آن‌طور که باید تولید کند یا از آن استفاده کند. انسولین ماده‌ای است که به بدن شما کمک می‌کند از قند موجود در غذا استفاده کنید. با این مقاله از کلینیک غدد تهران همراه باشید تا هرآنچه که می بایست از دیابت بدانید را برای شما توضیح دهیم.
دیابت دو نوع است: دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2. افراد مبتلا به هر دو نوع دیابت برای اینکه سطح قند خون خود را در حالت طبیعی نگه دارند به داروهایی نیاز دارند و انتخاب نوع دارو به نوع دیابت بستگی دارد. در ادامه مقاله ” داروهای کاهش قند خون ” به معرفی داروهای کاهنده قند خون برای هر دو نوع دیابت خواهیم پرداخت.
اهمیت چکاپ دوره ای بیماران دیابتی
داروهای کاهش قند خون: دیابت نوع 1
درمان دیابت نوع 1 همیشه شامل استفاده از انسولین است اما انسولین انواع مختلفی دارد که پزشک به شما توصیه می‌کند از کدام‌یک از انواع انسولین استفاده کنید. از سوی دیگر، داروهای کاهش قند خون دیگری نیز برای درمان دیابت نوع 1 مورداستفاده قرار می‌گیرند که در ادامه با آن‌ها نیز آشنا می‌شوید.
انسولین
انسولین رایج‌ترین نوع دارویی است که در درمان دیابت نوع 1 استفاده می‌شود. اگر به دیابت نوع 1 مبتلا باشید بدنتان نمی‌تواند خودش انسولین را بسازد؛ بنابراین، هدف از درمان در این بیماری این است که انسولینی که بدن نمی‌تواند آن را بسازد با داروی انسولین جایگزین شود. انسولین در درمان دیابت نوع 2 نیز استفاده می‌شود. این دارو با تزریق وارد بدن می‌گردد و انواع مختلفی نیز دارد. انتخاب نوع انسولین به این موضوع بستگی دارد که کمبود انسولین شما چقدر شدید است. انواع انسولین‌ها عبارت‌اند از:
انسولین کوتاه اثر
- انسولین رگولار (هومولین و نوولین)
انسولین سریع اثر
- انسولین آسپارت (فیاسپ، فلکس پن و نوولوگ)
- انسولین گلولیزین (اپیدرا)
- انسولین لیسپرو (هومالوگ)
انسولین متوسط اثر
- انسولین ایزوفان (هومولین N، نوولین N)
انسولین‌های طولانی اثر
- انسولین دگلودک (ترزیبا)
- انسولین دتمیر (لومیر)
- انسولین گلارژین (لانتوس)
- انسولین گلارژین (توجئو)
انسولین های ترکیبی
- NovoLog Mix 70/30 (انسولین آسپارت پروتامین/ انسولین آسپارت)
- Humalog Mix 75/25 (انسولین لیزپرو پروتامین- انسولین لیسپرو)
- Humalog Mix 50/50 (انسولین لیزپرو پروتامین- انسولین لیسپرو)
- Humulin 70/30 (انسولین انسانی NPH- انسولین انسانی رگولار)
- Novolin 70/30 (انسولین انسانی NPH- انسولین انسانی رگولار)
- انسولین رایزودگ (انسولین دگلودک- انسولین آسپارت)
داروی آمیلینومیمتیک
پراملینتید یک داروی آمیلینومیمتیک است که قبل از غذا تزریق می‌شود. این دارو زمان لازم برای تخلیه معده را به تاخیر می‌اندازد و از سوی دیگر، ترشح گلوکاگون را بعد از غذا کاهش می‌دهد که درنهایت موجب کاهش قند خون می‌شود. این دارو، همچنین از طریق مکانیسم مرکزی، اشتها را کاهش می‌دهد.
داروهای کاهش قند خون: دیابت نوع 2
اگر مبتلا به دیابت نوع 2 باشید، بدن انسولین را می‌سازد اما نمی‌تواند از آن به‌خوبی استفاده کند. در این شرایط، بدن شما برای اینکه بتواند سطح قند خون طبیعی داشته باشد نمی‌تواند به اندازه کافی انسولین ایجاد کند. هدف از درمان در این شرایط، کمک به بدن برای استفاده بهتر از انسولین یا رفع قند اضافی در خون است. بیشتر داروهای دیابت نوع 2 داروهای خوراکی هستند. بااین‌حال، تعداد معدودی از آن‌ها نیز به‌صورت تزریقی دریافت می‌شوند. همچنین، برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است نیاز به مصرف انسولین داشته باشند.
مهارکننده‌های آلفا گلوکوزیداز
این داروها به بدن شما کمک می‌کنند تا غذاهای نشاسته‌ای و قند سفید را تجزیه کند. برای اینکه بهترین نتیجه از مصرف دارو به دست بیاید لازم است این داروها قبل از غذا مصرف شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آکاربوز (پرکوز)
- میگلیتول (گلایست)
بیگوآنیدها
بیگوآنیدها میزان قندی که کبد شما تولید می‌کند را کاهش می‌دهند. آن‌ها میزان قندی که روده‌های شما جذب می‌کنند را کاهش می‌دهند، بدنتان را نسبت به انسولین حساس‌تر می‌کنند و به عضلات شما کمک می‌کنند که گلوکز را جذب کنند. متداول‌ترین داروی بیگوآنید، متفورمین (گلوکوفاژ، متفورمین هیدروکلراید طولانی اثر، گلومتزا، ریومت، فورتامت) است. متفورمین همچنین می‌تواند با سایر داروها برای درمان دیابت نوع 2 ترکیب شود. متفورمین، یکی از اجزاء تشکیل‌دهنده داروهای زیر است:
- متفورمین- آلوگلیپتین (کازانو)
- متفورمین- کاناگلیفلوزین (اینووکامت)
- متفورمین- داپاگلیفلوزین (Xigduo XR)
- متفورمین- امپاگلیفلوزین (سینجاردی)
- متفورمین- گلیپیزاید
- متفورمین- گلیبورید (گلوکوونس)
- متفورمین- لیناگلیپتین (Jentadueto)
- متفورمین- پیوگلیتازون (اکتوپلاس)
- متفورمین- رپاگلینید (PrandiMet)
- متفورمین- روزیگلیتازون (آواندمت)
- متفورمین- ساکساگلیپتین (Kombiglyze XR)
- متفورمین- سیتاگلیپتین (Janumet)
آگونیست دوپامین
بروموکریپتین (سیکلوزت) یک آگونیست دوپامین است. دقیقا مشخص نیست که این دارو چگونه بر درمان دیابت نوع 2 تاثیر می‌گذارد. ممکن است این دارو بر ریتم‌های بدن تاثیر بگذارد و از مقاومت به انسولین پیشگیری کند.
در ادامه مقاله با سایر داروهای کاهش قند خون آشنا خواهید شد.
بازدارنده‌های دی‌پپتیدیل پپتیداز -4 (DPP-4)
بازدارنده‌های DPP-4 به بدن در ادامه ساخت انسولین کمک می‌کنند. اثرگذاری آن‌ها از طریق کاهش قند خون صورت می‌گیرد اما باعث افت قند خون نمی‌شوند. این داروها همچنین می‌توانند به لوزالمعده در تولید انسولین بیشتر کمک کنند. بازدارنده‌های DPP-4 شامل موارد زیر هستند:
- آلوگلیپتین (نسینا)
- آلوگلیپتین- متفورمین (کازانو)
- آلوگلیپتین- پیوگلیتازون (اوسنی)
- لیناگلیپتین (تراجنتا)
- لیناگلیپتین- امپاگلیفلوزین (گلیکسامبی)
- لیناگلیپتین- متفورمین (Jentadueto)
- ساکساگلیپتین (اونگلیزا)
- ساکساگلیپتین- متفورمین (Kombiglyze XR)
- سیتاگلیپتین (ژانوویا)
- سیتاگلیپتین- متفورمین (جانومت و جانومت XR)
- سیتاگلیپتین و سیمواستاتین (Juvisync)
آگونیست‌های گیرنده پپتید-1 گلوکاگون (آگونیست‌های گیرنده GLP-1)
این داروها مشابه یک هورمون طبیعی به نام اینکرتین هستند. آن‌ها با افزایش رشد سلول B میزان استفاده بدن از انسولین را افزایش می‌دهند. همچنین، آن‌ها اشتها و میزان استفاده بدن از گلوکاگون را کاهش می‌دهند و تخلیه معده را کند می‌کنند. همه این موارد برای فرد مبتلا به دیابت، اهمیت بسیار زیادی دارند.
در برخی افراد، ممکن است بیماری آترواسکلروتیک عروق کرونر، نارسایی قلبی یا بیماری مزمن کلیه بر دیابت آن‌ها غالب باشد. در این موارد، انجمن دیابت آمریکا (ADA) مصرف برخی از آگونیست های گیرنده‌های GLP-1 را به‌عنوان بخشی از رژیم درمانی ضدهیپرگلیسیمی توصیه می‌کند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آلبیگلوتید (تانزئوم)
- دولاگلوتاید (ترولیسیتی)
- اگزناتید (بایتا)
- اگزناتاید پیوسته رهش (بایدوریان)
- لیراگلوتاید (ویکتوزا)
- سماگلوتید (اوزمپیک)
کاهش قند خون با مگلیتینایدها
این داروها به آزاد شدن انسولین توسط بدن کمک می‌کنند. اگرچه ممکن است در برخی موارد قند خون را بیش‌ازحد کاهش دهند. این داروها برای همه مناسب نیستند و عبارت‌اند از:
- ناتگلینید (استارلیکس)
- رپاگلیناید (پرانید)
- رپاگلینید- متفورمین (پراندیمت)
مهارکننده‌های حمل‌ونقل سدیم گلوکز 2
مهارکننده‌های حمل‌ونقل سدیم گلوکز 2 مانع جذب مجدد گلوکز در کلیه می‌شوند و در عوض باعث می‌شوند بدن از طریق ادرار، گلوکز را دفع کند. در مواردی که بیماری آترواسکلروتیک عروق کرونر، نارسایی قلبی یا بیماری مزمن کلیه بر دیابت غالب باشد، ADA مهارکننده‌های SGLT2 را به‌عنوان گزینه درمانی احتمالی توصیه می‌کند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- داپاگلیفلوزین (فارکسیگا)
- داپاگلیفلوزین- متفورمین (Xigduo XR)
- کاناگلیفلوزین (اینووکانا)
- کاناگلیفلوزین- متفورمین (اینووکامت)
- امپاگلیفلوزین (جاردیانس)
- امپاگلیفلوزین- لیناگلیپتین (گلیکسامبی)
- امپاگلیفلوزین- متفورمین (سینجاردی)
- ارتوگلیفلوزین (استگلاترو)
داروهای سولفونیل‌اوره
داروهای سولفونیل‌اوره از قدیمی‌ترین داروهای دیابت هستند که امروزه هنوز هم استفاده می‌شوند. آن‌ها به کمک سلول‌های بتا، پانکراس را تحریک می‌کنند و این باعث می‌شود انسولین بیشتری در بدن تولید شود. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- گلیمپیرید (آماریل)
- گلیمپیراید-پیوگلیتازون (Duetact)
- گلیمپیرید-روزیگلیتازون (آونداریل)
- گلیکازید
- گلیپیزاید (گلوکوترول)
- گلیپیزاید-متفورمین (متاگلیپ)
- گلیبورید (DiaBeta، Glynase، Micronase)
- گلیبورید-متفورمین (گلوکوونس)
- کلرپروپامید (دیابینیز)
- تولازامید (تولیناز)
- تولبوتامید (اوریناز، Tol-Tab)
تیازولیدین دیونزها
تیازولیدین دیونزها با کاهش گلوکز در کبد اثر می‌کنند. آن‌ها همچنین به سلول‌های چربی کمک می‌کنند تا از انسولین، بهتر استفاده کنند. این داروها با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی همراه هستند. به همین دلیل اگر پزشک یکی از این داروها را برای شما تجویز کند، عملکرد قلب شما را نیز تحت نظارت خواهد داشت. این داروها عبارت‌اند از:
- روزیگلیتازون (آوندیا)
- روزیگلیتازون-گلیمپیرید (آونداریل)
- روزیگلیتازون-متفورمین (Amaryl M)
- پیوگلیتازون (اکتوز)
- پیوگلیتازون-آلوگلیپتین (اوسنی)
- پیوگلیتازون-گلیمپیرید (Duetact)
- پیوگلیتازون-متفورمین (اکتوپلاس مت، اکتوپلاس مت XR)
سایر داروهای کاهش قند خون
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و 2 اغلب برای درمان شرایطی که میان این دو بیماری مشترک است به مصرف برخی داروها نیاز دارند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- آسپرین برای سلامت قلب
- داروهایی برای کلسترول بالا
- داروهایی برای فشارخون بالا
درنهایت، داروهای زیادی برای درمان دیابت نوع 1 و 2 وجود دارند که هرکدام به روش‌های مختلفی به کنترل قند خون شما کمک می‌کنند. در مورد انتخاب بهترین داروهای کاهنده قند خون لازم است با پزشک مشورت کنید. او بر اساس نوع دیابت، وضعیت سلامت شما و سایر عوامل، بهترین گزینه را برای شما تجویز خواهد کرد.
