دیابت و فشار خون | روشهای کاهش فشار خون در بیماران دیابتی

در مقاله ” دیابت و فشار خون ” از مجله سلامت؛ نکات طلایی در موردکنترل فشار خون بیماران دیابتی را توضیح خواهیم داد. فشار خون نیرویی است که خون به دیواره رگ های خونی وارد می کند. وجود فشار خون در بدن برای به گردش در آوردن خون در رگ ها، لازم است و بدون آن نمی توان زندگی کرد. حداکثر فشار خون شما زمانی است که قلب منقبض می شود و خون را به همه نقاط بدن می فرستد و به آن فشار خون سیستول (حداكثر) می گویند. هنگامی که قلب در فاصله بین دو ضربان استراحت می کند، فشار خون به حداقل خود می رسد که فشار خون دیاستول (حداقل) نام دارد. در واقع فشار خون را با دو عدد می شناسیم: عدد اول فشار سیستولی و عدد دوم فشار دیاستولی است میزان طبیعی فشار خون کمتر یا مساوی ۱۲۰/ ۸۰ می باشد.

فشار خون بالا یعنی چه؟

بیماری فشار خون بالا را به نام قاتل بی سر و صدا می شناسیم، چرا که کاملا بی سر و صدا و همچون موریانه اعضاء اصلی بدن را نابود می کند در حالی که بیمار احساس سلامتی می کند و هیچ اطلاعی از وجود بیماری خود ندارد. زمانی که فشار خون بالاتر از حد طبیعی باشد، قلب برای رساندن خون به همه نقاط بدن مجبور است بیش تر و سخت تر کار کند و اگر این عارضه درمان نشود ممکن است فرد اندام های حیاتی نظیر ۔ قلب، کلیه، چشم و مغز خود را از دست بدهد.

طبقه بندی محدوده های فشار خون

محدوده	سیستول	دیاستول
طبیعی	کمتر از 120	کمتر از 80
طبیعی بالا	120-139	80-89
بالا	140 یا بالاتر	90 یا بالاتر

نکاتی که باید درباره فشار خون بالا بدانید

• فشار خون بالا باعث کاهش طول عمر می شود.
• چاقی، زندگی بدون تحرک، تنش های عصبی، استعمال سیگار، مصرف الکل و نمک بیش از حد باعث بروز فشار خون بالا می شوند.
• مصرف پتاسیم، کلسیم و منیزیم برای مهار فشار خون بالا مفيد است. این مواد معدنی در موز، گلابی، زردآلو، شلیل، پرتقال، کاهو، گل کلم، کدو، سیب زمینی، سویا، گوجه فرنگی، انبه، هلو و آناناس وجود دارند.
• مصرف سیر و پیاز به کاهش فشار خون کمک می کند.
• این کشنده بی سر و صدا می تواند سبب بروز نارسایی کلیه ها، سکته مغزی، نارسایی قلبی و … شود. در صورتی که فشار خون بالا درمان نشود، بی سر و صدا شخص مبتلا را به مرگ نزدیک می کند.

رابطه دیابت و فشار خون

در بیماران دیابتی به خصوص دیابت نوع ۲، فشار خون بالا بسیار شایع است چنان که بیش از نیمی از بیماران دیابتی نوع ۲ به بیماری فشار خون بالا نیز مبتلا هستند. ابتلا به بیماری دیابت و فشار خون بالا به طور هم زمان مشکلات بیمار را دوچندان می کند. چنین بیمارانی به مراتب بیش تر از سایرین در معرض بروز بیماری های قلب و عروق، اختلالات کلیوی و سکته های مغزی هستند. حفظ فشار خون یک بیمار دیابتی در محدوده ۱۲۰/ ۸۰ میلیمتر جیوه باعث می شود خطر بروز بیماریها و حملات قلبی ۵۰ درصد و خطر بروز صدمات کلیوی، چشمی و عصبی ۳۳ درصد کاهش یابد.

به عنوان یک قانون فشار خون بیماران مبتلا به دیابت باید کم تر از افراد دیگر باشد.

علل فشار خون بالا

در اغلب موارد، علت فشار خون بالا مشخص نیست، اما عواملی وجود دارند که فرد را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می دهند. این عوامل خطرساز به دو دسته تقسیم می شوند:

الف) عوامل خطرساز غیر قابل کنترل

عواملی وجود دارند که در بروز فشار خون بالا مؤثر هستند و نمی توان آنها را تغییر داد یا کنترل کرد. این عوامل عبارتند از:

• سن: هر قدر که سن فرد افزایش یابد، خطر ابتلا به فشار خون بالا بیش تر می شود.
• جنس: در سنین میان سالی مردان بیش تر از زنان به فشار خون بالا مبتلا می شوند اما پس از سن یائسگی زنان اندکی بیش از مردان در معرض خطر هستند.
• وراثت: فشار خون بالا از بیماری هایی است که به ارث می رسد، افرادی که پدر و مادر و بستگان نزدیکشان به فشار خون بالا مبتلا هستند بیش تر در معرض خطر هستند.
• نژاد: آمار نشان می دهد که سیاه پوستان بیش از سفیدپوستان در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند.

ب) عوامل خطرساز قابل کنترل عوامل دیگری هم هستند که خطر ابتلا به فشار خون بالا را زیاد می کنند اما قابل رفع هستند این عوامل عبارتند از :

• چاقی
• بی تحرکی
• استعمال دخانیات
• مصرف الکل
• مصرف زیاد نمک
• تنش های روحی
• دیابت

علایم فشار خون بالا

فشار خون بالا معمولا تا مراحل انتهایی بدون علامت است. گاهی اوقات هنگامی که فشار خون فرد به طور بحرانی، بالا می رود علایم زیر دیده می شوند:

• سردرد
• خواب آلودگی
• گیجی
• کرختی و مور مور شدن دستها و پاها
• خونریزی از بینی
• تنگی نفس شدید.

بسیاری از عوامل افزایش دهنده فشار خون قابل اصلاح هستند.

تشخیص فشار خون بالا

تشخیص فشار خون بالا با استفاده از فشارسنج طبی، انجام سایر معاینات بالینی و بررسی سوابق بیمار به سادگی صورت می گیرد. تشخیص این بیماری اولین و اساسی ترین قدم در مهار آن است. راه های بسیار ساده ای جهت کنترل فشار خون بالا و کاهش احتمال بروز بیماری های قلبی وجود دارند که پس از تشخیص بیماری می توانید به آنها عمل کنید. در ادامه مقاله دیابت و فشار خون ؛ نکاتی درباره تسهیل درمان فشار خون مطرح می شود.

شش گام جهت تسهیل درمان فشار خون بالا

افزایش مصرف میوه و سبزیجات تازه

رژیم غذایی پیشنهادی برای کاهش فشار خون عبارت است از:

• مصرف میوه و سبزیجات تا 4 سهم در روز (۲ وعده همراه غذا و 2 میان وعده)
• مصرف لبنیات بدون چربی یا کم چرب
• جایگزین کردن گوشت سفید (مرغ و ماهی) به جای گوشت قرمز و فراورده های آن
• مصرف روغن های گیاهی مثل روغن زیتون همراه غذا و سالاد.
• با رعایت برخی نکات ساده میتوان احتمال افزایش فشار خون را کم کرد.

1. محدودیت مصرف نمک

به موارد زیر توجه کنید:

• سدیم، یکی از مواد تشکیل دهنده نمک طعام است، برچسب های روی مواد غذایی، میزان سدیم موجود در آن را به شما نشان می دهند. حداکثر میزان سدیمی که می توانید مصرف کنید روزانه 2400 میلی گرم ( معادل ۱ قاشق چای خوری ) است.
• از مصرف غذاهای کنسرو شده، چیپس، پفک، سوسیس و کالباس و سایر فراورده های شور و پرنمک بپرهیزید.
• صرف غذا در رستوران ها را کمتر کنید، تا مجبور نباشید غذاهای پرنمک میل کنید.
• از آوردن نمک دان سر سفره خودداری کنید.
• به جای نمک از سایر ادویه ها و یا آب لیمو استفاده کنید.

انجام فعالیت های فیزیکی و ورزش های سبک .

• به طور کلی انجام حرکات ورزشی و فعالیت های فیزیکی فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را تا ۱۰ میلیمتر جیوه کاهش می دهند.
• جالب است بدانید که برای کاهش فشار خون، لازم نیست سال ها ورزش کنید تا اثرات مثبت آن را ببینید بلکه با گذشت 3 تا 4 هفته متوجه تأثیرات ورزش بر روی فشار خون خود خواهید شد. انتظار می رود به مدت ۳ روز در هفته و هر روز حد اقل 25 دقیقه فعالیت بدنی سبک داشته باشید. پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری، ورزش های ایروبیک، باغبانی و… فعالیت های مناسبی هستند.
• در صورت وجود سابقه مشکلات قلبی، حتما قبل از شروع حرکات ورزشی با پزشک خود مشورت نمایید تا نوع و میزان فعالیت شما را تعیین کند.
• توصیه می شود ورزش و فعالیت خود را به صورت مرتب ادامه دهید چرا که به محض قطع ورزش و فعالیت های بدنی مجددا فشار خونتان افزایش می یابد.

کاهش وزن و رسیدن به وزن مطلوب

در صورتی که اضافه وزن دارید تلاش کنید تا با رعایت رژیم غذایی و انجام حرکات ورزشی و البته مشورت با یک کارشناس تغذیه وزن خود را کاهش دهید. انتظار می رود حدود نیم کیلو در هفته وزن کم کنید تا نهایتا به وزن مطلوب برسید. با رسیدن به وزن متعادل، احساس بهتری خواهید داشت و فشار کمتری روی قلب خود احساس می کنید، در ضمن فشار خونتان نیز کاهش می یابد.

عدم استعمال سیگار و مواد مخدر

در صورتی که سیگار می کشید تلاش کنید آن را ترک کنید. هر بار که سیگار می کشید قلب شما سریع تر کار می کند و فشار خونتان بالا می رود. حتی از حضور در جمع افراد سیگاری بپرهیزید.

عدم مصرف مشروبات الکلی

نوشیدن مشروبات الکلی سبب افزایش فشار خون می شود.

در صورتی که فشار خون بالا و مهارنشده دارید ضمن مشورت با پزشک، برداشتن 6 گام مذکور اقدام مهمی در جهت تسهیل درمان بیماری است. در ادامه مقاله دیابت و فشار خون ؛ نکاتی درباره درمان دارویی فشار خون مطرح می شود.

درمان دارویی فشار خون بالا

در صورت عدم مهار فشار خون بالا با رعایت شش اصل گفته شده، پزشک به شما داروی پایین آورنده فشار خون تجویز خواهد کرد. زمان شروع درمان دارویی طبق صلاح دید پزشک معالج شما و با توجه به میزان فشار خون و شرایط دیگر تعیین خواهد شد. در صورت مصرف این داروها به نکات زیر توجه کنید:

• حتما طبق دستور پزشک عمل کنید و داروهایتان را به موقع و مرتب مصرف نمایید تا بهترین نتیجه به دست آید.
• در صورتی که پس از مصرف دارو، متوجه شدید که فشار خون طبیعی دارید، به هیچ وجه دارو را قطع نکنید. فشار خون طبیعی پس از مصرف دارو به معنای کارآمد بودن دارو است نه بی نیازی از مصرف آن.
• اگر از داروی بدون نسخه (مثلا مسکن ها یا فراورده های ویتامینی) استفاده می کنید، پزشک را در جریان قرار دهید، چون ممکن است با داروهای فشار خون تداخل عمل داشته باشند. .
• در صورت مشاهده علایمی شبیه سرگیجه، تهوع و… پس از مصرف دارو پزشکتان را در جریان بگذارید.
• برای این که زمان مصرف داروهایتان را به خاطر بسپارید، داروها را هر روز در یک زمان معین مصرف نمایید.
• مرتبا فشار خونتان را کنترل کنید تا مطمئن شوید داروهایتان مؤثر بوده اند.

عوارض فشار خون بالا

افزایش فشار خون به رگ های شما آسیب می رساند و در اثر آسیب رگ های بدن خطر نارسایی کلیوی، نارسایی قلبی، سکته قلبی و سکته مغزی بالا می رود. سکته مغزی، حمله قلبی، نارسایی قلب، ورم ریه، نارسایی کلیه، آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشار خون بالا هستند. باید دانست که هرچه فشار خون بالاتر باشد، طول عمر فرد کم تر خواهد بود. در افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، میزان ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی بیش تر است. اگر فشار خون بالا به مدت طولانی بدون درمان باقی بماند، ممکن است نارسایی کلیوی رخ دهد و یا به بینایی آسیب وارد شود.

در ضمن امکان دارد که قلب به طور غیر طبیعی بزرگ شده و کارایی آن کم شود که چنین وضعیتی می تواند به بروز نارسایی قلبی و اختلال در تلمبه کردن خون توسط قلب منجر شود. اگر فشار خون بالا درمان شود خطر بروز حملات قلبی کم خواهد شد فشار خون بالا از مهم ترین عوامل خطرساز برای بروز بیماری های قلبی و سکته مغزی است. طبق آمارهای جهانی، از هر ۵ مورد نارسایی قلبی در زنان، ۳ مورد به دلیل پرفشاری خون ایجاد می شود. افرادی که علاوه بر پرفشاری خون به بیماری دیابت هم مبتلا هستند به مراتب بیش تر از سایرین به نارسایی کلیوی و سکته مغزی دچار می شوند.

در ادامه مقاله دیابت و فشار خون ؛ نکاتی درباره اندازه گیری فشار خون مطرح می شود.

نکاتی مهم درباره اندازه گیری فشار خون

 اندازه گیری فشار خون روشی آسان، بدون درد و کم هزینه برای پی بردن به فشار خون بالاست.

• در شرایط عادی حداقل هر 6 ماه یکبار فشار خونتان را کنترل نمایید.
• در صورتی که فشار خون بالا دارید دفعات کنترل فشار خون باید بیش تر شوند.
• می توانید فشار خونتان را در مطب پزشک، درمانگاه و یا حتی در منزلتان اندازه بگیرید.
• در صورت ابتلا به دیابت، در مراجعات منظم به پزشک، از او بخواهید که فشار خون شما را اندازه گیری کند.

قبل از اندازه گیری فشار خون نکات زیر را رعایت نمایید

• قبل از اندازه گیری فشار خون مثانه خود را خالی کنید. مثانه پر فشار خون را افزایش می دهد.
• قبل از اندازه گیری فشار خون حداقل نیم ساعت از استعمال سیگار و مصرف مشروبات الکلی و فراورده های حاوی کافئین چای، قهوه و شکلات خودداری نمایید.
• فعالیت و تحرک، فشار خون را افزایش می دهد پس سعی کنید نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون، راه نروید.
• سعی کنید آرام بوده و اضطراب نداشته باشید. صحبت کردن حين اندازه گیری فشار خون، موجب بروز فشار خون بالای کاذب می گردد، پس هنگام اندازه گیری ساکت و آرام باشید.
• هنگام اندازه گیری فشار خون، در وضعیت راحت روی صندلی بنشینید.
• دست خود را در وضعیت افقی روی میز بگذارید.
• لباس گشاد و راحت بپوشید.
• از نیم ساعت مانده به اندازه گیری فشار خون، فعالیت بدنی نداشته باشید.

کتواسیدوز دیابتی چیست؟