هرکسی ممکن است به میگرن دچار شود؛ با این حال شیوع آن در زنان به مراتب بیشتر از مردان است. در مقایسه با مردان زنان ۳ تا ۴ برابر بیشتر احتمال دارد که دچار میگرن شوند. علت اینکه میگرن در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است، چندان مشخص نیست. با این حال برخی محققین بر این عقیده‌اند که نوسانات هورمونی زنان در طول چرخه قاعدگی بر این مسئله تاثیرگذار است. با این حال میگرن پدیده پیچیده‌ای است و یک علت واحد ندارد. تغییرات هورمونی تنها یکی از عوامل مرتبط با اپیزودهای میگرن هستند.
در این مقاله رو قصد داریم شما را با میگرن در زنان، علائم و درمان آن آشنا کنیم.
میگرن چیست؟
میگرن یک وضعیت پیچیده عصبی است که منجر به اپیزودهای مکرر سردرد می‌شود. این اپیزودها با علائم دیگری از قبیل تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا همراه می‌شوند. حدود ۲۰ درصد از مبتلایان به میگرن «اورا» را نیز تجربه می‌کنند. منظور از اورا اختلالات حسی موقتی است که پیش از شروع سردرد رخ می‌دهد.
چرا شیوع میگرن در زنان نسبت به مردان بیشتر است؟
یک دلیل واحد برای میگرن وجود ندارد. دانشمندان عقیده دارند که میگرن با مسائل ژنتیکی مرتبط است. از این رو افرادی که در خانواده فردی مبتلا به میگرن دارند، بیشتر احتمال دارد که خودشان هم به میگرن دچار شوند.
برخی شواهد نیز وجود دارد که نشان می‌دهد برخی مواد شیمیایی در مغز با وقوع میگرن مرتبط هستند. این عوامل می‌توانند هرکسی را فارغ از جنسیت درگیر کنند.
با این حال مطالعات نشان داده است که سلامت زنان ۳ تا ۴ برابر بیشتر از مردان به دلیل پیدایش میگرن می‌تواند در خطر باشد. این مسئله تنها بعد از بلوغ صادق است. پیش از بلوغ شیوع میگرن در هر دو جنسیت برابر است. از برخی دلایلی که این تفاوت را توجیه می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
هورمون‌ها
پس از بلوغ، چرخه‌های قاعدگی در اکثر زنان شروع می‌شود؛ این چرخه‌ها با نوسانات هورمون‌های زنانه یعنی پروژسترون و استروژن تنظیم می‌شوند. این هورمون‌ها ممکن است با تاثیر روی دستگاه عصبی و مغز احتمال ابتلا به میگرن را افزایش دهند.
اضطراب
اضطراب یکی از محرک‌های میگرن است که می‌تواند یکی از دلایل اصلی شیوع بیشتر میگرن در زنان نسبت به مردان باشد.
ژنتیک
تاکنون محققین ۳۸ ژن مختلف را پیدا کرده‌اند که مرتبط با وقوع میگرن هستند؛ برخی شواهد گویای این است که تاثیر این ژن‌ها در زنان و مردان با یکدیگر متفاوت است.
چه ارتباطی بین میگرن و هورمون‌های زنانه وجود دارد؟
دانشمندان به طور قطع نمی‌دانند که هورمون‌های جنسی و میگرن چه ارتباطی با یکدیگر دارند. برخی مطالعات نشان داده است که سطوح بالای استروژن در بدن ممکن است احتمال ابتلا به میگرن همراه با اورا را بالا ببرد؛ به همین علت است که قرص‌های پیشگیری از بارداری ممکن است شدت میگرن را در مبتلایان به میگرن همراه با اورا افزایش دهند.
علاوه بر این استروژن ممکن است با تاثیر روی برخی اعصاب آن‌ها را نسبت به محرک‌های میگرن حساس‌تر کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داده است علیرغم اینکه هورمون مردانه‌ی تستوسترون بر میگرن اثر محافظتی دارد، استروژن بالعکس با افزایش حساسیت عصب‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به میگرن را بالا ببرد.
یک نظریه قدیمی‌تر هم بیان می‌کند که افت سطح استروژن به دنبال تخمک‌گذاری، ممکن است مسئول افزایش اپیزودهای میگرن پیش از قاعدگی باشد. با این حال همه محققین با این فرضیه موافق نیستند.
چه عوامل دیگری محرک سردردهای میگرنی در زنان هستند؟
علیرغم اینکه تغییرات هورمونی می‌توانند میگرن را تحریک کنند، عوامل متعدد دیگری هم هستند که با وقوع میگرن مرتبط اند. از جمله:
استرس
حدود ۷۰ درصد از مبتلایان به میگرن، استرس را به عنوان محرک شروع سردرد گزارش می‌کنند. درصورتی که فرد برای شروع اپیزود بعدی سردرد اضطراب داشته باشد، این می‌تواند یک چرخه معیوب اضطراب و سردرد را ایجاد کند.
خواب
درصورتی که فرد برنامه منظمی برای خوابیدن نداشته باشد، بیشتر مستعد ابتلا به سردرد است. با این حال حدود ۵۰ درصد از اپیزودهای سردرد میگرنی بین ساعت ۴ تا ۹ صبح اتفاق می‌افتند که باعث می‌شود مبتلایان به میگرن بیشتر در معرض اختلالات و بی‌نظمی خواب قرار بگیرند. شکستن این چرخه معیوب با استفاده از دارو یا سایر روش‌ها کمک‌کننده است.
مواد الکل یا کافئین‌دار
فردی که زیاد کافئین مصرف می‌کند، بیشتر در معرض اپیزودهای سردرد است. با این حال برخی افراد ادعا می‌کنند که قهوه برعکس باعث بهبود علائم‌شان می‌شود. مصرف‌کنندگان الکل نیز بیشتر در معرض حمله‌های میگرنی هستند.
آب و هوا
تغییرات آب‌وهوایی مثل سرما یا گرمای شدید هم می‌تواند باعث تحریک اپیزودهای سردرد در برخی افراد بشود.
رژیم غذایی
مصرف برخی مواد غذایی خاص مثل شکلات، پنیر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی می‌تواند باعث تحریک بروز سردرد شود.
کم‌آبی
از هر ۳ نفر ۱ نفر کم‌آبی یا دهیدراتاسیون را به عنوان محرکی برای سردرد ذکر می‌کنند. کم‌آبی عوارض زیادی برای بدن دارد و می‌تواند باعث سرگیجه و سبکی سر در کنار سایر علائم میگرن بشود.
انواع بو
برخی بوهای خاص با تحریک گیرنده‌های بینی می‌توانند باعث شروع یا بدتر شدن میگرن شوند.
میگرن در زنان چگونه درمان می‌شود؟
درمان میگرن در زنان و مردان با یکدیگر تفاوتی ندارد. داروهای ضدالتهاب بدون نسخه مثل ایبوبروفن رایج‌ترین درمان اولیه میگرن هستند. درصورتی که این مسکن‌ها کار نکنند، پزشک ممکن است داروهای میگرن مثل تریپتان‌ها را تجویز کند.
با این حال برخی درمان‌های اختصاصی برای زنانی که میگرن‌شان مرتبط با چرخه‌های قاعدگی است، وجود دارد:
داروهای ضدبارداری ترکیبی
این داروها از دو جز استروژنی و پروژسترونی ساخته شده‌اند و در برخی افراد می‌تواند باعث کاهش اپیزودهای سردرد شود. با این حال لازم به ذکر است که مبتلایان به میگرن همراه با اورا نباید استروژن مصرف کنند.
داروهای پروژسترونی
این داروها جایگزین داروهای ترکیبی هستند و با توقف تخمک‌گذاری اثر می‌گذارند. این داروها فاقد جز استروژنی هستند.
منیزیوم
برخی افراد از مکمل منیزیوم به عنوان یک درمان پیشگیری استفاده می‌کنند. منیزیوم را می‌توان از روز ۱۵ چرخه قاعدگی و تا پریود بعدی مصرف کرد.
نکته پایانی درباره میگرن در زنان
فراموش نکنید در صورت پیدایش میگرن در زنان لازم است برای دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنند. پزشکان اغلب پیش از استفاده از روش‌های هورمونی از درمان‌های دیگری استفاده می‌کنند که خطرات و عوارض کمتری دارند.
