تزریق کورتون به منظور کم کردن درد و التهاب در نقاط خاصی از بدن انجام می‌شود. معمولاً کورتون در مفاصلی همچون زانو، بازو، پاشنه، مچ دست، شانه و … تزریق می‌شود. حتی در کوچک‌ترین مفاصل دست و پا نیز با تزریق کورتون درد بهبود می‌یابد. این آمپول‌ها معمولاً حاوی داروی کورتیکواستروئید و یک بی‌حس کننده موضعی هستند. از آنجا که عوارض تزریق کورتون را نمی‌توان نادیده گرفت، تعداد تزریق‌های مجاز معمولاً محدود است. در این مطلب به بررسی بیشتر عوارض این دارو می‌پردازیم. در این مقاله می‌خوانید:
- علت تزریق کورتون چیست؟
- آیا تزریق کورتون خطرناک است؟
- عوارض تزریق کورتون در زنان و مردان چیست؟
- عوارض تزریق کورتون در نقاط مختلف بدن چیست؟
علت تزریق کورتون چیست؟
کورتون های تزریقی معمولاً خواص ضدالتهابی دارند. این داروها بیش از هر داروی دیگری در درمان آرتریت التهابی از جمله رماتوئید آرتریت موثر هستند. همچنین، از داروی کورتون تزریقی برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:
- کمردرد
- بورسیت (التهاب کیسه بورس)
- نقرس
- آرتروز
- آرتریت پسوریاتیک
- آرتریت واکنشی
- تاندونیت (التهاب تاندون)
آیا تزریق کورتون خطرناک است؟
عوارض تزریق کورتون در درازمدت و با افزایش دوز می‌تواند آشکارتر شود. از جمله عوارض جانبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسیب به غضروف‌ها
- از دست رفتن استخوان‌های کناری
- عفونت مفصلی
- آسیب دیدن اعصاب
- گرگرفتن موقتی صورت
- درد و التهاب موقت در مفاصل
- افزایش موقتی قند خون
- ضعیف یا قطع شدن تاندون
- پوکی استخوان‌های کناری
- نازک شدن پوست و بافت نرم اطراف محل تزریق
- سفید یا کمرنگ شدن پوست اطراف ناحیه تزریق
عوارض تزریق کورتون در زنان و مردان چیست؟
تزریق کورتون نوعی درمان است که وقتی سایر درمان‌ها موثر واقع نمی‌شوند، تجویز می‌شود. اگرچه تزریق کورتون ساده است و ریسک آن نسبت به سودی که برای بیمار دارد اندک خواهد بود؛ اما مشاهده عوارض جانبی شدید پس از تزریق دور از انتظار نیست. از جمله عوارض مصرف کورتون در مردان و زنان می‌توان به گرگرفتگی پس از تزریق، تغییرات رنگ پوست، آتروفی عضلانی، عفونت، واکنش آلرژیک و برافروختگی صورت، آسیب تاندون و افزایش قند خون اشاره کرد.
با این حال، عوارض مصرف کورتون در زنان ممکن است شدیدتر ظاهر شود. این عوارض در خانم‌ها معمولاً‌به صورت بی‌نظمی در قاعدگی آشکار می‌شوند. از جمله عوارض تزریق در زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
قاعدگی نامنظم
مطالعات زیادی ثابت کرده است که بی‌نظمی در چرخه قاعدگی خانم‌ها می‌تواند به عنوان یکی از عوارض تزریق کورتون معرفی شود. این عارضه ناشی از تداخلی است که تزریق در هورمون‌های لوتئینی و پروژسترون ایجاد می‌کند. در یک مطالعه، مشخص شد ۵۱ درصد از خانم‌هایی که حداقل ۲۴ میلی‌گرم دوز کورتون تزریق کرده‌اند، دچار اختلال در چرخه قاعدگی شده‌اند. این اختلال در زمان پریود، الگوی خونریزی و بازه زمانی خونریزی به وجود می‌آید.
برافروختگی صورت
برافروختگی بعد از تزریق کورتون در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد. این عارضه که بین حداقل ۱۵ درصد از بیماران رایج است، ممکن است طی چند ساعت پس از تزریق ایجاد شود. با این حال، این عوارض بیش از ۳ یا ۴ روز طول نمی‌کشند.
اختلال در شیرآوری
مطالعات حیوانی نشان داده است که تزریق دوز بالای کورتون می‌تواند منجر به قطع شیرآوری خانم‌ها شود.
رشد موی زاید بدن
طبق مطالعه‌ای که در هلند انجام شده است، ایجاد الگوی رشد مو مشابه مردان (موی ضخیم و زاید) در خانم‌ها پس از تزریق کورتون رایج است.
مصرف کورتون چه عوارضی برای زنان دارد؟
عوارض تزریق کورتون در نقاط مختلف بدن چیست؟
تزریق کورتون توسط پزشک در کلینیک یا بیمارستان انجام می‌شود. این دارو ممکن است از راه‌های مختلفی تزریق شود؛ از جمله:
- درون مفصل
- اپیدورال
- درون عضله
- درون خون
داروی تزریقی ممکن است چند روز طول بکشد تا اثر کند. با این حال، برخی از داروها نیز طی چند ساعت اثر خود را نشان می‌دهند. این تاثیر معمولاً چند ماه باقی می‌ماند. معمولاً این داروها حاوی بی‌حس‌کننده‌های موضعی نیز هستند که درد را تا چند ساعت تسکین می‌دهند. پس از تزریق، فرد می‌تواند به خانه برود. لازم است ناحیه تزریق چند روز استراحت داده شود.
در ادامه، عوارض تزریق این دارو را در نقاط مختلف بدن بررسی می‌کنیم.
عوارض تزریق کورتون در شانه
نرمش دادن شانه بهترین و موثرترین راه برای تسکین درد شانه است. با این حال، گاهی درد شانه آن‌قدر شدید است که حتی نرمش دادن آن نیز به راحتی امکان‌پذیر نیست. در این مواقع، تزریق کورتون در قسمتی از شانه که درد می‌کند می‌تواند درد را کاهش دهد و توانایی نرمش دادن مفصل را به فرد بازگرداند.
تزریق کورتون در شانه در نقاط مختلفی انجام می‌شود. از جمله:
- تزریق در کیسه Bursa؛ که کیسه بالای تاندون شانه را هدف قرار می‌دهد. این تزریق دردهای ناشی از تاندون شانه و عضلات گرداننده آن را تسکین می‌دهد.
- تزریق در مفاصل گوی و کاسه‌ای شانه؛ که برای درمان بیماری شانه یخ‌زده و آرتریت مفصل شانه کاربرد دارد.
- تزریق در مفصل AC؛ که برای ضعف مفصل سرشانه‌ای ترقوه‌ای کاربرد دارد. این بیماری باعث بروز درد در قسمت بالای شانه می‌شود.
- تزریق در سر دراز عضله دوسر بازو؛ که برای درمان التهاب تاندون دو سربازو کاربرد دارد. این التهاب منجر به بروز درد در قسمت جلوی شانه می‌شود.
- مسدودکننده اعصاب فوق کتفی برای درمان آرتریت شانه و عضلات گرداننده استفاده می‌شود که قابل جراحی نیستند.
کورتیزون داروی قدرتمندی است و معمولاً 1 الی 2 دوز از آن برای درمان شانه درد تجویز می‌شود. معمولاً تزریق کورتون در شانه قابل تحمل است و عوارض شدیدی ندارد. با این حال، بهتر است به عوارض جانبی شایع تزریق کورتون؛ که پیش از این به آن‌ها اشاره شد، واقف باشید.
از جمله عوارض رایج می‌توان به حساسیت به کورتون، خونریزی داخل مفصلی و افزایش موقتی قند خون در بیماران دیابتی اشاره کرد. همچنین، توصیه می‌شود از تزریق کورتون در یک ناحیه خاص اجتناب کرد. چرا که این امر می‌توان منجر به تضعیف ساختار تاندون شود.
عوارض تزریق کورتون به کمر
عوارض تزریق اپیدورال کورتون معمولاً زیاد جدی نیستند. برخی از عوارض این تزریق شامل (و نه محدود به) موارد زیر است:
- حالت تهوع
- سردرد
- سرگیجه
- بیهوش شدن به دلیل اضطراب و افت ناگهانی ضربان قلب و فشار خون
- برافروختگی صورت (قرمزی و احساس گرما)
- ورم و درد در ناحیه تزریق
این عوارض معمولاً با استراحت کردن بهبود پیدا می‌کنند. تورم یا درد در ناحیه تزریق نیز با کمپرس سرد و قرار دادن یخ روی محل از بین می‌رود.
عوارض تزریق کورتون در پوست سر
برخی از انواع ریزش مو به دلیل بیماری‌های خودایمنی به وجود آمده‌اند و به شیوه‌ای متفاوت از روش‌های درمان هورمونی، درمان می‌شوند. در بیماری‌های خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به ارگان‌ها و بافت‌های سالم از جمله پوست حمله می‌کند و گاهی این واکنش منجر به تخریب فولیکول‌های سالم مو می‌شود. داروهای کورتونی برای درمان ریزش موی ناشی از چنین بیماری‌هایی می‌توانند مفید واقع شوند. این داروها سیستم ایمنی را سرکوب و تاثیر بیماری را خنثی می‌کنند. در نتیجه، موها دوباره مثل قبل رشد می‌کنند.
داروهای تزریق پوستی کورتون نیز مانند سایر انواع این دارو دارای عوارضی هستند. از جمله این عوراض می‌توان به ناراحتی فرق سر و قرمزی، نازک شدن پوست فرق سر و قرمزی یا باد کردن پوست اشاره کرد.
این داروها ممکن است هر 4 الی 6هفته تزریق شوند و رشد مجدد موها پس از یک الی دو ماه اتفاق می‌افتد. در صورت عدم رشد مجدد مو یا تحمل نداشتن بیمار برای تزریق داخل پوست، پزشک کورتون خوراکی را تجویز می‌کند. البته داروی خوراکی ممکن است قابلیت سیستم ایمنی را در مبارزه با باکتری‌ها و عفونت‌های ویروسی کاهش دهد.
عوارض تزریق کورتون در زانو
اگرچه تزریق کورتون می‌تواند تاثیر قابل توجهی در کاهش دردهای زانو داشته باشد؛ اما عوارضی نیز برای بیمار به همراه دارد. به‌خصوص اگر به‌صورت مکرر استفاده شود، این عوارض بیشتر هستند. از جمله عوارض تزریق کورتون به مفصل زانو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد در ناحیه تزریق: احساس ناراحتی در ناحیه تزریق می‌تواند زانودرد را تا ۲۴ الی ۴۸ ساعت بعد از تزریق افزایش دهد. کمپرس سرد محل تزریق می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- افزایش قند خون: در صورتی که بیمار دیابتی باشد، باید قبل از تزریق کورتون با پزشک مشورت کند. چرا که تزریق می‌تواند باعث افزایش قند خون شود.
- از دست دادن بافت چربی: دوز بالای کورتون می‌تواند باعث فرورفتگی پوست یا نازک شدن بافت چرب در ناحیه تزریق شود.
- تغییر رنگ پوست: از دست دادن رنگدانه پوستی در اثر تزریق کورتون یک عارضه شایع است و می‌تواند دائمی باشد.
عوارض تزریق کورتون در پاشنه
اگرچه بسیاری از دردهای پاشنه بدون اقدامات پزشکی گران‌قیمت و در خانه قابل درمان هستند؛ اما این نسخه‌ای نیست که برای همه افراد بتوان پیچید. تزریق کورتون در پاشنه یکی از راه‌های درمان درد و التهاب پاشنه به‌خصوص در دردهای مزمن است. در صورتی که درد پاشنه به درمان‌های معمول تا ۶ الی ۹ ماه پاسخ ندهد، تزریق کورتون می‌تواند راه موثری برای درمان آن باشد.
از جمله عوارض احتمالی تزریق کورتون در پاشنه می‌توان به مواد زیر اشاره کرد:
- درد فزاینده در روزهای اول پس از تزریق؛ که برای حدود ۳۰ درصد از بیماران اتفاق می‌افتد. این درد بعد از ۷۲ ساعت از بین می‌رود.
- از دست دادن رنگ پوست در ناحیه تزریق.
عوارض تزریق کورتون به مچ دست
آرتروز دست و مچ دست یکی از بیماری‌های رایجی است که با تزریق کورتون درمان می‌شود. اولین علائم این بیماری با احساس درد شدید پس از یک روز کاری یا ورزش کردن نمایان می‌شود. با پیشرفت بیماری، فعالیت‌های ساده مثل باز کردن در یا تایپ کردن هم دردناک می‌شوند. کورتون به عنوان یک داروی قدرتمند برای کاهش التهاب و درد ناشی از آرتروز به کار می‌رود. با این حال، بهتر است بیماران از عوارض تزریق این دارو در مچ دست آگاه باشند. معمولاً بهتر است تزریق همزمان با تصویربرداری انجام شود تا دقت آن بالا برود و عوارض جانبی مثل تغییر رنگ پوست و آسیب به تاندون‌ها کمتر شوند.
