عوارض مصرف مکمل های پروتئینی می‌تواند دلیل خوبی باشد تا برای شروع یا ادامه مصرف بی‌رویه آن‌ها تامل کنید. این مکمل‌ها می‌توانند به بدن در تامین نیاز روزمره‌اش به پروتئین‌ها کمک کنند. علاوه بر این، مصرف آن‌ها نیز ساده است. با این حال، از عوارض مصرف پروتئین زیاد نباید غافل شوید؛ چرا که مصرف پروتئین زیاد می‌تواند احتمال ابتلا به مشکلات سلامتی را تقویت کند. در این مقاله به بررسی اثرات جانبی مکمل‌های پروتئینی و تداخلات دارویی آن‌ها می‌پردازیم.
مصرف پروتئین چه عوارضی دارد؟
مکمل‌های پروتئینی یا مکمل پروتئین وی (Whey) از جمله پرطرفدارترین مکمل‌ها بین ورزشکاران هستند. علی‌رغم اینکه این محصولات دارای مزایایی برای فرد هستند؛ اما در موارد زیادی می‌توانند سلامت فرد را به خطر بیندازند. برخی متخصصان بر این باورند که مصرف بیش از اندازه پودر پروتئین می‌تواند به کبد و کلیه‌ها آسیب وارد کند و حتی در مواردی منجر به پوکی استخوان‌ها شود. در ادامه به بررسی اثرات مصرف زیاد پروتئین روی سلامت انسان می‌پردازیم.
ناراحتی های گوارشی
دو مورد از محبوب‌ترین مکمل‌های پروتئینی یعنی پروتئین وی و کازئین، از شیر گرفته شده‌اند. این فرآورده‌ها حاوی مقادیر بالایی لاکتوز هستند که نوعی قند طبیعی موجود در شیر است. به همین دلیل، افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، بهتر است از این مکمل‌ها استفاده نکنند. مصرف پودر پروتئین بیش از حد می‌تواند منجر به افزایش حرکات روده‌ای و حالت تهوع، نفخ و اسهال نیز بشود.
افزایش وزن غیرطبیعی
یکی از مهم‌ترین عوارض مصرف پروتئین که برخلاف هدف اصلی تولید این مکمل‌هاست، افزایش وزن است. زمانی که رژیم ورزشی با مصرف پروتئین متناسب نباشد، کالری‌های مصرف‌نشده تبدیل به چربی می‌شوند. این چربی‌ها روز به روز افزایش می‌یابند و منجر به افزایش وزن سریع می‌شوند.
کاهش غیرطبیعی فشار خون
مکمل‌های پروتئینی می‌توانند باعث افت بیش از حد فشار خون شوند. این مسئله به‌خصوص در افرادی که داروهایی جهت کنترل فشار خون بالا مصرف می‌کنند، باید مورد توجه قرار بگیرد.
عوارض مصرف پروتئین زیاد روی کلیه‌ها
وقتی پروتئین توسط بدن مصرف می‌شود، آمونیاک به‌عنوان محصول جانبی آن تولید می‌شود. این آمونیاک سپس تبدیل به اوره شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. اگر فرد مقادیر بالایی پروتئین دریافت کند، اوره بیش از اندازه در بدنش تولید می‌شود. در نتیجه، فشار زیادی به کلیه‌ها برای فیلتر کردن مقادیر زیاد اوره و کلسیم از بدن وارد می‌شود.
وقتی مقادیر بالای پروتئین در درازمدت به بدن وارد می‌شود، خطر ابتلا به اختلالات کلیوی از جمله نارسایی، سنگ کلیه و از دست دادن کلیه نیز افزایش می‌یابد.
اختلالات هورمونی
یکی دیگر از عوارض مصرف پروتئین در بدنسازی و ورزش، که بیشتر درباره مکمل‌های بر پایه سویا صدق می‌کند، اختلال هورمونی است. اگرچه سویا سرشار از آمینواسیدهای ضروری است؛ اما فیتواستروژن دارد که می‌تواند سیستم هورمونی بدن را مختل کند. لازم به ذکر است که بالغ بر ۹۵ درصد سویایی که در مکمل‌ها به کار رفته، اصلاح ژنتیکی شده است. سویای اصلاح‌شده حاوی ماده شیمیایی به نام گلی فسفات است که موجب عدم تعادل هورمونی، نازایی و حتی نقص‌های مادرزادی در نوزادان می‌شود. همچنین، مشکلاتی مثل عدم برانگیختگی، از دست دادن میل جنسی و افزایش اندازه سینه‌ها در مردان نیز به دلیل مصرف بی‌رویه پروتئین گزارش شده است.
آسیب کبدی
رژیم سرشار از مکمل پروتئینی بدون کربوهیدرات، بدن را مجبور به کتوزیس (مصرف چربی به‌عنوان منبع اصلی انرژی) می‌کند. این امر منجر به افزایش اسیدیته خون می‌شود. اسیدیته بالا در خون می‌تواند منجر به نارسایی در عملکرد کبد و بروز اختلال شدید در این ارگان شود. همچنین، مصرف مکمل بدون ورزش کردن نیز می‌تواند باعث التهاب کبد و افزایش خطر جراحات جدی کبدی شود.
برای درمان کبد چرب از این روشها استفاده کنید
اختلال‌های دارویی
افرادی که تحت درمان با داروهای پوکی استخوان هستند، نباید پروتئین وی مصرف کنند؛ چرا که این مکمل‌ها می‌توانند قدرت جذب دارو را از بین ببرند. همچنین، این مکمل با داروهای ضدانعقاد، ضد پلاکت و دسته داروهای NSAID تداخل دارند و می‌توانند منجر به افزایش خطر خونریزی شوند. علاوه بر این موارد، لیست بلندبالایی از اختلالات دارویی دیگر وجود دارد. به همین دلیل، مصرف این مکمل‌ها باید تحت نظارت متخصص انجام شود.
ریزش مو
موی انسان از کراتین که نوعی پروتئین است، ساخته شده است. بنابراین، شاید تصور شود که مصرف پروتئین بیشتر، باعث استحکام موها می‌شود! اما جالب است بدانید که پروتئین می‌تواند میزان تستسترون را نیز افزایش دهد که خود منجر به تولید ماده شیمیایی به نام DHT در خون می‌شود که نقش پررنگی را در ریزش مو ایفا می‌کند.
سخن پایانی در مورد عوارض مصرف پروتئین
مکمل پروتئین به بدن کمک می‌کند تا نیاز روزمره خود را به پروتئین‌ها رفع کند. پروتئین عنصر مهمی در زندگی ما و مسئول پیشبرد بسیاری از عملیات‌ها در بدن است. با این حال، عوارض مصرف پروتئین زیاد را نباید نادیده گرفت. مصرف بیش از حد می‌تواند باعث بروز مشکلات مختلفی از جمله افزایش تحرک روده‌ها، نفخ، اسهال و افزایش وزن شود. همچنین، کاهش بیش از حد فشار خون، آسیب کلیوی و تداخلات دارویی نیز از عوارض جانبی مصرف مکمل‌ها است. بنابراین، بهتر است این مکمل‌ها را در مقادیر محدود مصرف کنید تا از بروز واکنش در بدن پیشگیری کنید.
