چاقی کودکان از آن جهت دارای اهمیت است که می‌تواند زمینه‌ساز انواع بیماری‌های بزرگسالی از قبیل دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالای خون شود. چاقی کودکان همچنین می‌تواند باعث افسردگی شده و بر اعتماد به نفس کودک تاثیر منفی بگذارد.
در این مقاله از کلینیک آنلاین غدد و دیابت قصد داریم شما را با دلایل چاقی کودکان و عوارض آن آشنا کنیم.
چاقی کودکان چه علائمی دارد؟
همه کودکانی که وزن بالایی دارند، مبتلا به چاقی یا اضافه وزن نیستند. اسکلت‌بندی برخی کودکان درشت‌تر است. علاوه بر این کودکان در سنین مختلف میزان چربی متفاوتی را حمل می‌کنند. از این رو ممکن است در آغاز متوجه ابتلای کودک خود به چاقی نشوید.
شاخص توده بدنی یا BMI که ارتباط وزن با قد را تعیین می‌کند، شیوه مورد قبول برای تشخیص چاقی و اضافه وزن است. پزشک کودک شما ممکن است از BMI و نمودارهای رشد برای تشخیص چاقی و اضافه وزن استفاده کند.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نگران اضافه وزن کودک خود هستید، با پزشک او در این باره مشورت کنید. پزشک شرح‌حال کاملی از وضعیت رشد و تکامل کودک می‌گیرد و براساس آن مشخص می‌کند که وزن کودک شما در محدوده طبیعی هست یا خیر.
دلایل چاقی کودکان
مشکلات سبک زندگی از جمله کم‌تحرکی و رژیم غذایی پرکالری مهم‌ترین عواملی هستند که با چاقی سنین کودکی مرتبط هستند. اما عوامل ژنتیکی و هورمونی هم می‌توانند تاثیرگذار باشند.
چه عواملی احتمال ابتلای کودک به چاقی را افزایش می‌دهد؟
عوامل مختلفی هستند که احتمال ابتلای کودک به چاقی را افزایش می‌دهند؛ از جمله:
رژیم غذایی
مصرف مکرر غذاهایی که کالری بالایی دارند، مثل فست‌فود و غذاهای آماده کودک را مستعد اضافه وزن می‌کند. شیرینی‌جات نیز می‌تواند باعث افزایش احتمال چاقی در کودک شود.
ورزش نکردن
کودکانی که ورزش نمی‌کنند، بیشتر احتمال دارد که دچار چاقی شوند؛ چون کالری‌های بدنشان نمی‌سوزد. انجام زیاد فعالیت‌های نشستَنی مثل تماشای تلویزیون و انجام بازی‌های کامپیوتری هم باعث افزایش احتمال چاقی می‌شود.
عوامل خانوادگی
اگر کودک شما در خانوده‌ای به دنیا آمده باشد که در آن افرادی با سابقه چاقی یا اضافه وزن حضور دارند، بیشتر احتمال دارد که به چاقی دچار شود. به ویژه اگر کودک دائم در محیطی باشد که غذاهای پرکالری تهیه می‌شود و توصیه به انجام ورزش و فعالیت فیزیکی هم نمی‌شود.
عوامل روانشناختی
اضطراب در خانواده احتمال ابتلای کودک به چاقی را افزایش می‌دهد. برخی کودکان برای این که با مشکلات یا احساساتشان کنار بیایند، بیشتر غذا می‌خورند. والدین این کودکان ممکن است الگوی مشابهی داشته باشند.
برخی داروهای خاص
تجویز برخی داروهای خاص باعث افزایش احتمال ابتلای کودک به چاقی می‌شود. از جمله این داروها می‌توان به پردنیزون، لیتیوم، آمی‌تریپتیلین و پروپرانولول اشاره کرد.
چاقی کودکان چه عوارضی دارد؟
چاقی کودکان عوارض مختلفی دارد؛ از جمله:
عوارض جسمانی
از جمله عوارض جسمی چاقی کودکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دیابت نوع 2
دیابت نوعی بیماری مزمن است که باعث افزایش غیرطبیعی سطح قند خون می‌شود.
کلسترول و فشار بالای خون
رژیم غذایی نامناسب باعث افزایش احتمال ابتلای یکی یا هر دوی این عوارض می‌شود. این دو عارضه خود می‌توانند باعث ایجاد رسوب چربی در عروق خونی و افزایش احتمال حمله قلبی در آینده شوند.
درد مفاصل
وزن زیاد می‌تواند باعث افزایش فشار روی مفاصل لگن و زانو شود. چاقی کودکی می‌تواند باعث درد و در مواردی آسیب لگن، زانو و کمر شود.
مشکلات تنفسی
آسم در کودکان مبتلا به اضافه وزن به مراتب بیشتر است. علاوه بر این کودکان مبتلا به چاقی در معرض آپنه خواب هستند. آپنه خواب وضعیتی است که تنفس کودک در خواب به تناوب قطع و وصل می‌شود.
کبد چرب غیرالکلی
این بیماری اغلب بدون علامت است و باعث تجمع چربی در کبد می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث آسیب به کبد شود.
مشکلات روحی و اجتماعی
کودکان مبتلا به چاقی بیشتر درمعرض اضطراب و افسردگی هستند. علاوه بر این چاقی می‌تواند بر اعتماد به نفس کودک اثر مخرب بگذارد.
چگونه از چاقی کودکان پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از چاقی کودکان انجام موارد زیر را فراموش نکنید:
یک الگوی مناسب برای فرزند خود باشید
انجام منظم ورزش و رژیم غذایی سالم را به بخشی از روتین زندگی خانوادگی‌تان تبدیل کنید. همه افراد از این سبک زندگی سود می‌برند.
میان‌وعده‌های سالم تهیه کنید
میوه‌ها و سبزیجات تازه را به عنوان میان‌وعده امتحان کنید.
از غذاهای آماده استفاده نکنید
مصرف غذاهای آماده احتمال ابتلای کودک را به چاقی افزایش می‌دهد
مطمئن شوید که کودکتان به اندازه کافی می‌خوابد
برخی مطالعات نشان داده است که خواب کم در طول شبانه‌روز احتمال ابتلای کودک را به چاقی افزایش می‌دهد.
علاوه بر این سالی حداقل یک بار کودکتان را برای انجام چکاپ نزد پزشک ببرید. در طول ویزیت، پزشک با اندازه‌گیری وزن و قد کودک و محاسبه BMI می‌تواند چاقی را در کودک شما تشخیص دهد.
چاقی کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر نگران ابتلای کودک خود به چاقی هستید، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک به شما در تشخیص چاقی کودکتان کمک می‌کند. درصورتی که پزشک تشخیص دهد که کودک شما مبتلا به چاقی است، برای او یک برنامه درمانی کاهش وزن را آغاز می‌کند. علاوه بر این ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه برای دریافت یک رژیم غذایی مناسب ارجاع دهد.
چاقی کودکان چگونه درمان می‌شود؟
انجام منظم فعالیت فیزیکی و رعایت یک رژیم غذایی کم‌کالری به درمان چاقی کودک شما کمک می‌کند. موفقیت درمان بستگی به این دارد که کودکتان چقدر توصیه‌های درمانی پزشک معالج را به دقت دنبال کند.
نکته پایانی در مورد چاقی کودکان
چاقی کودکان عوارض بلندمدت و کوتاه‌مدت متعددی دارد که بهتر است از آغاز زیر نظر بهترین متخصص غدد قرار بگیرند؛ چاقی در کودکان علاوه بر تاثیر مخربی که می‌تواند بر اعتماد به نفس آن‌ها بگذارد، می‌تواند منجر به افزایش احتمال ابتلای کودک به بسیاری از بیماری‌ها در آینده از جمله دیابت و فشار خون بالا شود. از این رو اگر شما هم کودکی مبتلا به چاقی دارید، نباید آن را به حال خود رها کنید و برای دریافت درمان مناسب لازم است که به پزشک مراجعه کنید.
