آیا قرص تیروئید باعث کاهش اشتها و لاغری می‌شود؟

یکی از داروهایی که پزشک برای کم‌کاری تیروئید در افراد تجویز می‌کند قرص لووتیروکسین (levothyroxine) است. این دارو حاوی هورمون تیروئید مصنوعی است که می‌تواند کمبود هورمون را اصلاح کرده و علائم فرد را بهبود ببخشد. ازآنجایی‌که این دارو سوخت و ساز را تقویت می‌کند و انرژی را افزایش می‌دهد برخی از افرادی که دچار اضافه‌وزن هستند و می‌خواهند لاغر شوند تصمیم می‌گیرند از قرص تیروئید برای لاغری استفاده کنند.

افرادی که تصمیم می‌گیرند قرص تیروئید برای لاغری استفاده کنند نمی‌دانند که مصرف این دارو چه عوارض جانبی‌ای می‌تواند داشته باشد. بنابراین، اگر شما هم به دنبال لاغری هستید لازم است قبل از هرگونه تصمیم‌گیری برای مصرف قرص تیروئید برای لاغری، اطلاعات بیشتری در مورد این دارو کسب کنید. در ادامه با جزئیات بیشتری به این موضوع پرداخته‌ایم.

ارتباط میان غده تیروئید و وزن

قبل از پرداختن به موضوع قرص تیروئید برای لاغری لازم است بدانید ارتباط میان غده تیروئید و وزن چیست. غده تیروئید زیر پوست شما درست زیر سیب آدم قرار دارد. این غده دارای دو لوب است که در وسط به یکدیگر متصل شده‌اند و بنابراین این غده تقریبا مانند یک پاپیون است. غده تیروئید به عنوان استاد سوخت و ساز شناخته می‌شود و اگر هورمون زیادی تولید کند متابولیسم بدن شما را به‌شدت افزایش می‌دهد. به همین دلیل افراد مبتلا به پرکاری تیروئید، اغلب وزنشان کاهش پیدا می‌کند اما درعین‌حال، اشتهای آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. بنابراین، درنهایت ممکن است وزن فرد افزایش یابد.

از سوی دیگر، این مسئله می‌تواند مشکلات دیگری نیز به همراه داشته باشد، ازجمله: اضطراب، اسهال، خستگی، عدم تحمل گرما و لرزش دست‌ها. وقتی غده کم‌کار باشد، متابولیسم کند می‌شود. علائم کم‌کاری تیروئید شامل افسردگی، خشکی پوست، خستگی، حساسیت به هوای سرد و افزایش وزن بین 5/1 تا 5/4 کیلوگرم است اما حتی غده تیروئید بسیار کم‌کار نیز نمی‌تواند دلیل افزایش وزن بیش از 5/4 کیلوگرم باشد، زیرا سطح پایین تیروئید اشتها را نیز کاهش می‌دهد.

موارد تجویز قرص تیروئید

غده تیروئید دو هورمون ترشح می‌کند، در درجه اول تیروکسین (T4) و مقداری تری‌یدوتیرونین (T3). در بیماران مبتلا به کم‌کاری غده تیروئید، هدف اصلی متعادل کردن میزان ترشح هورمون T4 است. برای این منظور، پزشکان معمولا لووتیروکسین سدیم، نوعی فرم مصنوعی از این هورمون را تجویز می‌کنند. این هورمون مصنوعی تیروئید نه‌تنها کم‌کاری مادرزادی تیروئید، بلکه کم‌کاری تیروئید مربوط به سن را که بیشتر در زنان بالای 60 سال دیده می‌شود درمان می‌کند.

لووتیروکسین همچنین می‌تواند به مدیریت علائم مرتبط با سرطان تیروئید یا بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) کمک کند. زمانی که تیروئید نمی‌تواند به اندازه کافی هورمون تولید کند یا زمانی که تیروئید از طریق جراحی خارج شده است لووتیروکسین جایگزین هورمون تیروئید در بدن می‌شود.

پیشگیری از اثرات مخرب ید رادیواکتیو با تجویز یدید پتاسیم

عوارض جانبی قرص تیروئید برای لاغری

افرادی که حتی قرص تیروئید را با تجویز پزشک مصرف می‌کنند در معرض عوارض جانبی خاصی قرار می‌گیرند. اگر این عوارض تحت نظارت و درمان قرار نگیرند می‌توانند منجر به پیامدهای جدی‌تری شوند. از سوی دیگر، مصرف هورمون بیش از مقدار موردنیاز به منظور لاغری وسوسه‌انگیز است زیرا به سرعت باعث کاهش وزن می‌شود اما مانند هر برنامه سریع کاهش وزن، اگرچه مصرف این قرص برای لاغری موثر است اما وزن از دست رفته دوباره بازمی‌گردد.

علاوه بر این، افرادی که قرص تیروئید برای لاغری مصرف می‌کنند بیشتر احتمال دارد که عوارض قرص تیروئید را تجربه کنند. عوارض جانبی شایع مرتبط با لووتیروکسین عبارت‌اند از:

• کاهش وزن
• لرزش‌های جسمی
• حالت تهوع، استفراغ و گرفتگی معده
• اسهال
• سردرد
• عصبی بودن
• تحریک‌پذیری
• تعریق مفرط
• افزایش اشتها
• تب
• حساسیت به گرما
• ریزش موقت مو
• بی‌خوابی

عوارض جانبی شدید که می‌توانند زندگی را تهدید کنند عبارت‌اند از:

• درد قفسه سینه
• نبض نامنظم
• ضربان سریع قلب

مصرف هورمون تیروئید ممکن است افزایش متابولیسم بدن را به دنبال داشته باشد اما این مسئله با افزایش اشتها جبران می‌شود. از سوی دیگر، خواب نامناسب ناشی از مصرف قرص تیروئید می‌تواند کاهش وزن را دچار مشکل کند. همچنین، داروی تیروئید برخی افراد را مضطرب می‌کند و اضطراب می‌تواند باعث پرخوری شود. بنابراین، به نظر نمی‌رسد مصرف قرص تیروئید برای لاغری، گزینه مناسبی باشد.

پیامدهای بلندمدت مصرف قرص تیروئید برای لاغری چیست؟

از آنجا که زنان بیشتر از مردان با کم‌کاری تیروئید اکتسابی دست و پنجه نرم می‌کنند، زنان مستعد ابتلا به عوارض جدی‌تری از مصرف این دارو هستند. هنگامی‌که یک زن بالای 60 سال دارد، به‌طورکلی پوکی استخوان پیدا می‌کند، اما به نظر می‌رسد که مصرف لووتیروکسین احتمال بروز این بیماری را بیشتر می‌کند.

این دارو با گذشت زمان می‌تواند تراکم مواد معدنی استخوان را کاهش دهد و زنان نسبت به مردان بیشتر مستعد دچار شدن به این شرایط هستند. آسیب قلبی عروقی نیز ممکن است از عوارض جانبی لووتیروکسین باشد. علائم مشکلات قلبی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه، علائم نارسایی قلبی مانند خستگی مفرط و تورم در پاها، ریتم نامنظم قلب یا ضربان قلب بسیار سریع باید جدی گرفته شود و لازم است فرد تحت درمان فوری پزشکی قرار بگیرد. درحالی‌که این علائم ممکن است به‌طور ناگهانی ظاهر شود، ترمیم آسیب‌هایی که به قلب وارد شده ممکن است طول بکشد.

یکی دیگر از عوارض نامعمول مصرف قرص تیروئید برای لاغری در اثر استفاده بیش از حد از این دارو به وجود می‌آید. این عارضه یک اختلال حرکتی به نام حرکت‌پریشی است که در اثر آن بدن دچار انقباض یا حرکات ناگهانی می‌شود و درنتیجه عملکرد روزانه فرد مختل می‌گردد.

کمبود ید در انسان | علل، علائم و عوارض کمبود ید در بدن

ترک و مصرف بیش از حد قرص تیروئید

ترک داروی لووتیروکسین ضرری ندارد. در حقیقت در صورت سوءمصرف این دارو، ترک آن ایمن‌تر از ادامه مصرف آن است اما این کار ممکن است منجر به بروز علائم مرتبط با مشکلات اساسی تیروئید شود. این علائم شامل افزایش سریع وزن، افسردگی، کاهش انرژی و خشکی پوست است. افرادی که اقدام به سوءمصرف قرص تیروئید می‌کنند ممکن است در حین ترک آن ممکن است مقاومت به انسولین را تجربه کنند و درنتیجه احتمال ابتلا به دیابت نیز وجود دارد.

لووتیروکسین در صورت مصرف طبق دستورالعمل، دارویی بی‌خطر برای درمان اختلالات مربوط به تیروئید است اما در صورت سوءمصرف و استفاده بدون تجویز پزشک می‌تواند عوارض جدی‌ای داشته باشد. اگر فردی با مصرف لووتیروکسین دچار علائم زیر شد فورا لازم است کمک پزشکی اضطراری بگیرد:

• سردرد شدید
• گرفتگی عضلات پا
• لرزش‌های جسمی که قابل‌کنترل نیستند
• عصبی شدن شدید
• تحریک‌پذیری
• درد قفسه سینه
• ضربان قلب سریع و تند
• تنگی نفس
• تب بسیار بالا که منجر به افزایش غیرعادی دما یا درجه حرارت بدن می‌شود.

همان‌طور که مطرح شد تیروئید در سوخت و ساز بدن تاثیر بسیار زیادی دارد. به همین دلیل برخی افراد برای کاهش وزن اقدام به مصرف قرص تیروئید می‌کنند. که این کار می‌تواند عوارض جانبی متعددی برای آن‌ها به همراه داشته باشد. اگرچه مصرف قرص تیروئید برای لاغری می‌تواند در کوتاه مدت موثر باشد اما درنهایت وزن از دست رفته ناشی از آن برمی‌گردد و فرد نیز تا مدت‌ها ممکن است عوارض جانبی داروی تیروئید را تجربه کند. به همین دلیل بهترین راه برای لاغری، مشورت با متخصص تغذیه، تغییر سبک زندگی و استفاده از روش‌های اصولی کاهش وزن است.

آزمایش های تیروئید را بیشتر بشناسید