به دنبال بالا رفتن سن، بیماری فشار خون بالا گریبان افراد زیادی را می‌گیرد. این بیماری به ویژه در مبتلایان به بیماری دیابت اهمیت زیادی دارد. به این خاطر که در صورت عدم درمان صحیح و به‌موقع می‌تواند زمینه‌ساز ابتلا به سایر بیماری‌های قلبی، عروقی از جمله سکته‌های قلبی و مغزی شود.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با درمان فشار خون افراد دیابتی آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- فشار خون بالا چیست؟
- چه ارتباطی بین دیابت و فشار خون بالا وجود دارد؟
- آیا دیابت می‌تواند باعث فشار خون بالا شود؟
- بیماران دیابتی پیش از سایر افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند؟
- آیا فشار خون بالا می‌تواند منجر به دیابت شود؟
- عوارض همراهی دیابت و فشار خون بالا چیست؟
- چه عواملی احتمال ابتلای همزمان به دیابت و فشار خون را بالا می‌برد؟
- چگونه از ابتلا به فشارخون بالا و دیابت پیشگیری کنیم؟
- درمان فشار خون در بیماران دیابتی چگونه است؟
فشار خون بالا چیست؟
به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA) اغلب مبتلایان به فشار خون بالا هیچ علامتی از خود نشان نمی‌دهند. اغلب مبتلایان طی بررسی‌های روتین متوجه ابتلای‌شان به فشار خون می‌شوند. به فشار خون زیر 80/120 فشار خون نرمال گفته می‌شود.
چه ارتباطی بین دیابت و فشار خون بالا وجود دارد؟
دیابت و فشار خون بالا ریسک فاکتورهای مشترک بسیار زیادی دارند. از سویی، ابتلا به هر یک از این دو می‌تواند احتمال ابتلا به دیگری را افزایش بدهد. علاوه بر این، در افرادی که این دو بیماری را همزمان با هم دارند، یک بیماری می‌تواند باعث بدتر شدن دیگری شود. مطالعات نشان داده است که دیابت و فشارخون بالا اغلب در همراهی با یکدیگر رخ می‌دهند؛ از جمله عواملی که افراد را مستعد ابتلای همزمان به این بیماری می‌کند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم‌تحرکی
- چاقی
- التهاب
- استرس‌های اکسیداتیو
- مقاومت به انسولین
آیا دیابت می‌تواند باعث فشار خون بالا شود؟
بیماران مبتلا به دیابت، یا انسولین کافی در بدن‌شان ندارند یا سلول‌های‌شان نمی‌توانند پاسخ مناسبی به انسولین بدهند. انسولین هورمونی در بدن است که اجازه می‌دهد تا گلوکز دریافتی از غذاها به‌عنوان انرژی یا سوخت مصرفی سلول‌ها در بدن مورد استفاده قرار بگیرد. معمولا در افرادی که مشکلات مربوط به انسولین را دارند، گلوکز نمی‌تواند برای دریافت انرژی وارد سلول‌ها شود. از این رو، درون خون تجمع می یابد؛ بنابراین، سطح گلوکز خون یا در اصطلاح عامه قند خون بالا می‌رود. این شرایط همان شرایطی است که بیماران مبتلا به دیابت تجربه می‌کنند.
افزایش قند خون می‌تواند آسیب گسترده‌ای به بافت‌ها و ارگان‌های مختلف بدن برساند. از این رو، می‌تواند زمینه را برای ابتلا به فشارخون بالا فراهم کند. برای مثال، آسیب عروق خونی و کلیه‌ها می‌تواند زمینه را برای بالا رفتن فشار خون فراهم کند.
بیماران دیابتی پیش از سایر افراد مبتلا به فشار خون بالا می‌شوند؟
سازمان کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) تخمین زده است که حدود ۴۷ درصد از افراد بالغ در ایالات متحده آمریکا فشار خون بالا دارند یا داروهایی برای کنترل این بیماری مصرف می‌کنند. از سوی دیگر، انجمن دیابت آمریکا تخمین زده است که از هر سه بیمار مبتلا به دیابت دو نفرشان مبتلا به فشار خون هستند یا داروهایی برای کاهش سطح فشار خون مصرف می‌کنند. این موارد نشان می‌دهد که بیماران مبتلا به دیابت نسبت به جمعیت عمومی بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بالا هستند.
آیا فشار خون بالا می‌تواند منجر به دیابت شود؟
مطالعات نشان داده است که بیماران مبتلا به فشارخون بالا اغلب مبتلا به مقاومت به انسولین هستند و نسبت به جمعیت عمومی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. از جمله عواملی که در بدن توجیه‌کننده این مسئله هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وضعیت‌های التهابی
- استرس‌های اکسیداتیو
- فعال شدن سیستم ایمنی
- افزایش ضخامت عروق خونی
- چاقی
بنابراین، علی‌رغم اینکه فشار خون بالا نمی‌تواند علت اصلی ابتلا به دیابت باشد؛ اما در برخی افراد می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت را افزایش دهد.
عوارض همراهی دیابت و فشار خون بالا چیست؟
فشارخون بالا و دیابت همراه با یکدیگر می‌توانند احتمال بیماری‌های قلبی عروقی بیماری‌های کلیوی و سایر مشکلات سلامتی را افزایش دهند. در صورت عدم درمان دیابت و فشار خون عوارض جدی از قبیل موارد زیر ایجاد خواهد شد:
- مشکلات چشمی
- نارسایی کلیوی
- حمله قلبی
- سکته مغزی
بنابراین، مدیریت صحیح قند خون و فشار خون می‌تواند در پیشگیری از عوارض موثر باشد.
چه عواملی احتمال ابتلای همزمان به دیابت و فشار خون را بالا می‌برد؟
دیابت و فشارخون بالا ریسک‌فاکتورهای مشابهی دارند؛ از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابتلا به اضافه‌وزن و چاقی
- زندگی همراه با کم‌تحرکی
- داشتن یک رژیم غذایی ناسالم عادت‌های خوابیدن نامناسب
- مصرف سیگار و تنباکو
- تماس با آلودگی هوا
از دیگر ریسک‌فاکتورهای مرتبط با فشار خون بالا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رژیم غذایی سرشار از سدیم
- سطح پایین پتاسیم
- مصرف بیش از حد الکل
از سوی دیگر، مطالعات نشان داده است که سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. بنابراین، به نظر می‌رسد در کنار عوامل محیطی، عوامل ژنتیکی هم در ابتلا به این بیماری نقش دارند. علاوه بر این، عوامل ژنتیکی در ابتلا به دیابت نوع 1 و 2 هم موثر هستند. همچنین، ابتلا به فشارخون بالا احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، ابتلا به دیابت نوع ۲ احتمال ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.
چگونه از ابتلا به فشارخون بالا و دیابت پیشگیری کنیم؟
اصلاح سبک زندگی تاثیر ویژه‌ای در پیشگیری از ابتلا به این بیماری دارد. بنابراین، خوب است رعایت نکات زیر را فراموش نکنید:
سعی کنید وزن خود را در محدوده نرمال حفظ کنید
در اغلب افراد کاهش وزن به میزان بسیار کم می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری فشار خون و دیابت را به میزان بسیار زیادی کاهش دهد. انجمن ملی قلب، ریه و خون ذکر کرده است که کاهش ۳ تا ۵ درصد از وزن بدن می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در تقویت فشار خون داشته باشد. علاوه بر آن، سازمان پیشگیری و کنترل بیماری‌ها ذکر کرده است کاهش ۵ تا ۷ درصدی وزن بدن می‌تواند در پیشگیری از پیشرفت پره دیابت به سمت دیابت موثر باشد.
ورزش کنید
انجام منظم فعالیت فیزیکی می‌تواند فشار خون را کاهش دهد و به مدیریت سطح قند خون کمک بکند. گایدلاین‌های فعلی سازمان پیشگیری و کنترل بیماری‌ها پیشنهاد می‌دهد که حداقل هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه ورزش با شدت بالا در هفته انجام دهید. از جمله ورزش‌های هوازی با شدت متوسط می‌توان به پیاده‌روی و شنا اشاره کرد. علاوه بر این، خوب است که ورزش‌هایی برای تقویت عضلات هم انجام دهید.
یک رژیم غذایی سالم و متنوع انتخاب کنید
افراد مبتلا به دیابت و فشار خون می‌توانند برای دریافت یک رژیم غذایی مناسب با پزشک خود مشورت کنند. آن‌ها ممکن است شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهند. برای داشتن یک رژیم غذایی سالم، خوب است که نکات زیر را در نظر بگیرید:
میزان کافی از میوه‌های تازه و سبزیجات مصرف کنید
غذاهای سرشار از فیبر ازجمله سبزیجات برگ سبز را در اولویت غذایی خود قرار دهید.
مصرف نمک و شکر را محدود کنید
از خوردن چربی‌های غیرسالم از جمله چربی‌های ترانس و چربی‌های حیوانی پرهیز کنید.
بیماران مبتلا به دیابت ممکن است لازم باشد که دریافت کربوهیدرات خود را تحت نظر بگیرند تا مطمئن شوند که سطح قند خون‌شان در بازه طبیعی باقی مانده است.
مصرف الکل را محدود کنید
مصرف زیاد الکل می‌تواند احتمال موارد زیر را افزایش دهد:
- دریافت بیش از حد کالری و افزایش وزن
- ابتلا به دیابت
- افزایش ضخامت دیواره عروق
- افزایش فشار خون
سیگار نکشید
مصرف سیگار و تنباکو می‌تواند باعث تنگی عروق خونی و در نتیجه افزایش فشار خون شود. علاوه بر این، مصرف سیگار می‌تواند باعث تشکیل پلاک در عروق خون شود که خود می‌تواند زمینه را برای افزایش فشارخون در طول زمان فراهم کند. مصرف سیگار همچنین می‌تواند احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد. از سوی دیگر، بیماران سیگاری مبتلا به دیابت بیشتری برای ابتلا به عوارض جدی مربوط به این بیماری بیشتر در معرض خطر هستند. از جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری‌های قلبی
- مشکلات کلیوی
- رتینوپاتی یا همان بیماری چشمی که می‌تواند منجر به کوری شود
- کاهش جریان خون که می‌تواند زمینه را برای عفونت فراهم کند
- بیماری‌های مربوط به پا که خود می‌تواند منجر به قطع پا شود
- نوروپاتی محیطی که می‌تواند باعث ایجاد درد در شانه یا پاها شود
درمان فشار خون در بیماران دیابتی چگونه است؟
قدم اول درمان فشار خون در بیماران دیابتی اصلاح سبک زندگی است. از این رو، لازم است نکات زیر را فراموش نکنید:
- انجام فعالیت فیزیکی
- رعایت رژیم غذایی سالم
- حفظ وزن در محدوده طبیعی
در کنار این موارد، پزشک ممکن است برای کنترل فشارخون شما داروهایی تجویز کند؛ از جمله داروهایی که به‌طور رایج برای درمان فشار خون افراد تجویز می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهارکننده‌های ACE
این گروه شامل داروهایی هستند که سطح تولید آنژیوتانسین را در بدن کاهش می‌دهد. این مسئله باعث گشاد شدن عروق خونی و کاهش فشار خون می‌شود.
مسدودکننده‌های گیرنده‌های آنژیوتانسین ۲
این داروها تاثیر آنژیوتانسین را که یک ماده شیمیایی است و باعث تنگی عروق می‌شود، مسدود می کنند. بدون آنژیوتانسین عروق خونی گشاد می‌ماند. بنابراین، سطح فشار خون کم می‌شود.
بتابلاکرها
این داروها از طریق تاثیر بر قلب باعث می‌شوند که فشار خون کاهش پیدا کند.
مسدودکننده‌های کانال‌های کلسیمی
کلسیم باعث می‌شود که عضلات صاف دیواره قلب و عروق خونی تنگ شود. مسدودکننده‌های کانال‌های کلسیمی از این عمل جلوگیری می‌کنند و باعث کاهش تنگی عروق خون و کاهش فشار خون می‌شوند.
دیورتیک‌ها
این داروها به بدن کمک می‌کنند تا مقدار اضافی آب از طریق ادرار از بدن خارج شود و به کاهش حجم خون و مدیریت فشار خون کمک می‌کنند.
وازودیلاتورها یا گشادکننده‌های عروق خونی
این داروها کمک می‌کنند که دیواره عضلانی عروق خونی گشاد شود. این مسئله کمک می‌کند تا جریان خون راحت‌تر و فشار خون کمتر شود.
نکته پایانی در مورد درمان فشار خون افراد دیابتی
فشار خون بالا و دیابت اغلب همراه با یکدیگر رخ می‌هند و ریسک‌فاکتورها و علل مشترکی دارند. از سوی دیگر، بروز یکی از این عوامل می‌تواند احتمال ابتلا به دیگری را افزایش دهد. تشخیص و درمان صحیح و به‌موقع فشار خون بالا و دیابت می‌تواند در پیشگیری از عوارض جدی این دو بیماری موثر باشد. اصلاح سبک زندگی می‌تواند به مدیریت فشار خون بالا و سطح بالای قند خون یا همان دیابت کمک کند. برخی افراد ممکن است نیاز به درمان دارویی هم داشته باشند؛ بنابراین، خوب است که برای درمان مناسب با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر این، لازم است که در فواصل منظم پزشک خود را ملاقات کنید تا مطمئن شوید سطح قند خون و فشار خون در محدوده طبیعی حفظ شده باشد.
