در بسیاری از موارد اختلالات هورمونی به دنبال استرس، داروها یا تغذیه رخ میدهند. اختلالات هورمونی در صورتی که درمان نشوند، می‌توانند منجر به عوارض اختلالات هورمونی در مردان شوند. از این رو شناخت اختلالات هورمونی، علائم و درمان آن‌ها برای داشتن یک زندگی سالم ضروری است. عوارض اختلالات هورمونی در زنان و مردان با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد.
در این مقاله از کلینیک غدد و دیابت قصد داریم شما را با عوارض اختلالات هورمونی در مردان آشنا کنیم.
شایع ترین اختلالات هورمونی در مردان
از جمله اختلال‌های هورمونی شایع در مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آندروپوز: این یک تغییر طبیعی در سطح هورمون تستوسترون است که می‌تواند بر میل جنسی، خلق‌وخو و حجم توده عضلانی تاثیر بگذارد.
- کم کاری تیروئید: در این بیماری سطح هورمون‌های تیروئیدی کاهش یافته و علائمی مثل خستگی، تغییر وزن، درد عضلات، افسردگی و یبوست بروز می‌یابد.
- پرکاری تیروئید: در مقابل، پرکاری تیروئید وضعیتی است که در آن سطح هورمون‌های تیروئیدی از حد طبیعی بیشتر می‌شود و می‌تواند باعث بروز علائمی از قبیل ریزش مو، کاهش وزن ناخواسته، خستگی، تحریک‌پذیری و افزایش حساسیت به سرما و گرما شود.
عوارض اختلالات هورمونی در مردان کدامند؟
اختلالات هورمونی می‌توانند باعث طیف وسیعی از علائم و درگیری اعضای مختلف بدن شوند؛ برخی عوارض هم در مردان و هم در زنان مشترک است؛ از جمله:
- خستگی
- نوسانات خلقی
- افزایش یا کاهش وزن
با این حال برخی عوارض هستند که به صورت اختصاصی و تنها در مردان دیده می‌شود. در ادامه شما را با این عوارض آشنا خواهیم کرد.
کاهش تعداد اسپرم
کاهش تولید اسپرم و یا اختلال در عملکرد آن می تواند یکی از علائم و عوارض اختلالات هورمونی در مردان باشد. از شایع‌ترین دلایلی که باعث اختلال در باروری مردان می‌شود، اختلال در عملکرد بیضه‌هاست. علاوه بر این انسداد در اعضای تولید مثلی مردان می‌تواند بر قدرت باروری آن‌ها اثر منفی بگذارد. متاسفانه در حدود ۶۰ درصد موارد، دلیل اصلی نازایی مردان تشخیص داده نمی‌شود.
ریزش مو یکی از عوارض اختلالات هورمونی در مردان
ریزش مو تا قبل از سن ۸۰ سالگی می‌تواند تا ۸۰ درصد مردان را درگیر کند. یکی از دلایل اصلی ریزش مو در مردان کوچک شدن فولیکول‌های مو و اختلال در چرخه رشد موها است. هورمون‌های مردانه می‌توانند تاثیر مهمی بر تحریک ریزش مو بگذارند.
کاهش توده عضلانی
یک ارتباط قوی بین سطح پایین هورمون تستوسترون، افزایش سطح هورمون استروژن و افزایش وزن مردان وجود دارد. با افزایش سن، مردان اغلب دچار افزایش توده چربی در بدن به ویژه در ناحیه شکم و همچنین کاهش توده عضلانی می‌شوند. مطالعات نشان داده است افرادی که سطح اضطراب زندگیشان بالاست و رژیم غذایی نامناسبی داشته و کم‌تحرک هستند، بیشتر در معرض کاهش توده عضلانی قرار می‌‌گیرند.
اختلال حافظه
مردان ممکن است که در مرحله اولیه آندروپاز که به آن یائسگی مردان هم گفته می‌شود، دچار درجاتی از اختلال حافظه شوند. علاوه بر این مطالعات نشان داده است که مردان به مراتب بیشتر از زنان در معرض مشکلات شناختی هستند. علاوه بر این نسبت به زنان زودتر این علائم را از خود نشان میدهند و دچار عوارض اختلالات هورمونی در مردان می‌شوند.
اختلال نعوظ
یکی از علائم و عوارض اختلالات هورمونی در مردان عدم توانایی نعوظ یا عدم توانایی حفظ آن در حین دخول است. افزایش سطح هورمون پرولاکتین می‌تواند منجر به بروز این مشکل شود. علاوه بر این از دیگرمشکلاتی که می‌تواند باعث اختلال نعوظ شود، می‌توان به افزایش یا کاهش سطح هورمون‌های تیروئیدی و نیز هورمون‌هایی که به تقویت سلامت پروستات کمک می‌کنند اشاره کرد.
کاهش میل جنسی از عوارض اختلالات هورمونی در مردان
ضعیف شدن عملکرد بیضه‌ها به دنبال کاهش سطح هورمون تستوسترون محتمل است. از این رو علائم زیر ممکن است بروز پیدا کند:
- کاهش میل و عملکرد جنسی
- تاخیر در بلوغ
- ضعف محسوس استخوان‌ها
همچنین این مسئله می‌تواند باعث اختلال عملکرد بیضه‌ها در تولید اسپرم شود.
بزرگ شدن بافت سینه‌ها
به آن ژنیکوماستی هم گفته می‌شود و یکی از علائم اختلالات هورمونی در مردان است. در این موارد سینه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند و به صورت غیر طبیعی رشد می‌کنند. تغییر در سطح هورمون‌های زنانه استروژن و هورمون مردانه تستوسترون می‌تواند منجر به بروز این اتفاق شود.
اختلالات هورمونی در مردان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
شیوه‌های تشخیصی گوناگونی برای تشخیص اختلالات هورمونی در مردان وجود دارد. ازجمله:
- معاینه فیزیکی
- آزمایش خون
- سونوگرافی
- ام آر آی
- اسکن تیروئید
- آزمایش اندازه گیری تعداد اسپرم ها
پزشک بر اساس علائم و شرایط شما تصمیم می‌گیرد از کدام یک از شیوه‌های تشخیصی استفاده کند.
اختلالات هورمونی در مردان چگونه درمان می‌شود؟
درمان اختلالات هورمونی بستگی به نوع اختلال و نیز علائم مربوطه دارد. از جمله درمان‌هایی که ممکن است پزشک در نظر بگیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان با هورمون تستوسترون
درمان با هورمون تستوسترون ممکن است با دریافت مکمل‌هایی که به کاهش علائم ناشی از کمبود هورمون تستوسترون کمک می کنند انجام شود. این هورمون به انواع مختلفی از جمله تزریق، ژل و پچ ممکن است تجویز شود. این درمان فواید زیادی به ویژه برای مردانی که دچار آندروپوز شده‌اند دارد و به افزایش قدرت و تراکم استخوان‌ها، تقویت میل و عملکرد جنسی و افزایش قدرت عضلات کمک می‌کند. با این حال این درمان در مردان مبتلا به سرطان پروستات و سرطان سینه ممنوع است. همچنین در برخی از مردان ممکن است منجر به عوارض قلبی، کلیوی و کبدی شود.
درمان با هورمون تیروئید
در صورت ابتلا به کم‌کاری تیروئید درمان جایگزینی هورمون تیروئید می‌تواند به حفظ تعادل هورمون‌ها و بهبود عملکرد آن‌ها کمک کند. در این موارد معمولا پزشک داروی لووتیروکسین را برای جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی تجویز می‌کند.
نکته پایانی
هورمون‌ها پیام رسان‌های شیمیایی بدن هستند. آن‌ها وظیفه دارند که پیغام‌های مختلف را از طریق جریان خون به اعضای مختلف بدن برسانند. هورمون‌ها انواع مختلفی دارند و وظایف مختلفی را برعهده دارند. در صورتی که سطح هورمون‌ها به هم بخورد، زمینه برای بروز اختلالات هورمونی فراهم می‌شود. اختلالات هورمونی در مردان می‌تواند منجر به عوارض مختلفی بشود.
از جمله عوارض اختلالات هورمونی در مردان می‌توان به کاهش تعداد اسپرم‌ها، کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و بزرگ شدن غیرطبیعی بافت سینه‌ها اشاره کرد. در صورتی که هرگونه نگرانی درباره ابتلا به اختلالات هورمونی دارید، لازم است که به بهترین متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید و درمان مناسب را دریافت کنید.
