بیماری هاشیموتو یک اختلال ایمنی است که منجر به التهاب و خرابی غده تیروئید شده و تولید هورمون های آن را کاهش می دهد. در این بیماری سوخت و ساز بدن کم شده و باعث اختلال عملکرد بسیاری از اندام های بدن می شود. پس در پاسخ به سؤال هاشیموتو چیست و یا تیروئید هاشیموتو چیست می توانیم بگوییم که وقتی سلول های سیستم ایمنی به هورمون های تیروئید حمله کرده و باعث تولید کمتر هورمون تیروئید می شوند، بیماری هاشیموتو اتفاق می افتد.
_________________________________________________________________________________
حتما بخوانید: علائم قند خون
_________________________________________________________________________________
علائم بیماری هاشیموتو
علائم بیماری هاشیموتو می تواند متنوع باشند و ممکن است به تدریج تشدید شوند. برخی از علائم شامل موارد زیر هستند:
- خستگی
- افزایش وزن
- تغییرات مزاجی
- تغییرات پوستی
- مشکلات تمرکز
- پریود های نامنظم
- مشکلات گوارشی
- عدم تحمل به سرما
- تورم در ناحیه گردن
- حساسیت به گرد و غبار
عوارض هاشیموتو
عوارض بیماری هاشیموتو شامل موارد زیر می باشند:
- وحشت ناگهانی
- مشکلات گوارشی
- خواب رفتن اندام ها
- حساسیت به آلرژی‌ها
- تورم غده تیروئید (گواتر)
- علائم کم کاری تروئید (هیپوتیروئیدی)
علت بروز هاشیموتو
دلایل بروز هاشیموتو می تواند به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، اختلالات سیستم ایمنی، بارداری، تغییر هورمون ها، مصرف بیش از حد ید و قرار گرفتن در معرض اشعه ها، مرتبط باشد.
ژنتیک
ژنتیک به معنای تأثیر ژن ها و وراثت در بروز بیماری ها است. وقتی که می بینیم فردی در خانواده اش تاریخچه بیماری هاشیموتو داشته است، این بدان معناست که احتمال ابتلا به هاشیموتو برای این فرد بیشتر است. این نکته مهم نشان می دهد که ژنتیک می تواند نقش مؤثری در افزایش خطر ابتلا به این بیماری داشته باشد. به عبارت دیگر، وراثت و عوامل ژنتیکی ممکن است یک عامل مهم در ظهور و گسترش بیماری هاشیموتو باشند و بر روی تمایل به بروز آن تأثیر بگذارند.
هورمون ها
هورمون ها در این بیماری نقش اساسی ایفا می کنند. هاشیموتو ناشی از اختلال در سیستم ایمنی بدن است که اشتباهاً به غده تیروئید حمله می کنند. این حمله باعث التهاب و تخریب غده تیروئید شده و در نتیجه منجر به کمبود هورمون های تیروئیدی می شود. برای جبران کمبود هورمون های تیروئیدی در این بیماری، معمولاً از هورمون تیروئید (لووتیروکسین) استفاده می شود.
ید بیش از حد
ید به عنوان یک عامل مهم در تولید هورمون های تیروئیدی استفاده می شود، اما در افرادی که در خطر بروز هاشیموتو هستند، مصرف بیش از حد آن ممکن است منجر به افزایش التهاب در غده تیروئید و تشدید علائم این بیماری شود. بنابراین، افرادی که از ریگله های دارویی حاوی ید یا محصولاتی که ید زیادی دارند (مانند برخی نوع مکمل های غذایی) استفاده می کنند، باید با احتیاط بیشتری نسبت به مصرف آن اقدام نمایند.
قرار گرفتن در معرض تابش و تشعشع
قرار گرفتن در معرض تابش و تشعشع (رادیواکتیویته) می تواند در برخی موارد تأثیر منفی بر بیماری هاشیموتو داشته باشد. تابش ممکن است باعث ایجاد آسیب در سلول ها و بافت های غده تیروئید شده و به تخریب بیشتر آن ها منجر می شود. در نتیجه، عملکرد تیروئید کاهش می یابد که ممکن است علائم کم‌کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) را تشدید کند.
تفاوت کم کاری تیروئید با هاشیموتو
آیا می دانید تفاوت هاشیموتو با کم کاری تیروئید در چیست؟ هاشیموتو یکی از رایج ترین و خطرناک ترین انواع کم کاری تیروئید است. این بیماری به طور ویژه به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند و غالباً به طور اتفاقی خود سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و باعث التهاب و تخریب آن می شود. در مقابل در کم کاری تیروئید، فقط غده های تیروئیدی دچار مشکل می شوند؛ به عبارت دیگر، هاشیموتو یک بیماری بسیار جدی تر از کم کاری تیروئید معمولی است که نیاز به مراقبت و درمان دقیق تر دارد.
طول عمر بیماران هاشیموتو
طول عمر بیماران هاشیموتو تحت تأثیر عوامل متعددی متفاوت است که شامل:
- تغذیه و سبک زندگی: سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و ورزش منظم می توانند به بهبود عمومی سلامتی و طول عمر بیمار کمک کنند.
- عوارض جانبی: عوارض بیماری هاشیموتو یا مصرف داروهای مرتبط با آن، ممکن است باعث ایجاد بیماری های دیگر شود که بر طول عمر بیمار تأثیرگذار است.
- مشکلات افتراقی: بعضی از موارد هاشیموتو ممکن است با تشخیص دیرینه یا مشکلات افتراقی درمان شوند که می تواند تأثیر منفی بر طول عمر داشته باشد.
- درمان مناسب: استفاده مناسب و پیگیری درمانی با هورمون تیروئید به میزان طبیعی می‌تواند به کنترل علائم کم‌کاری تیروئید و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
با این حال، بیشتر بیماران هاشیموتو با درمان مناسب و مراقبت‌های پزشکی منظم می توانند زندگی طبیعی و طولانی داشته باشند.
تشخیص هاشیموتو
تشخیص بیماری هاشیموتو معمولاً توسط پزشک اندوکرینولوژیست (متخصص در بیماری های هورمونی) انجام می شود. این تشخیص اغلب بر اساس عوامل زیر صورت می گیرد:
- آزمایش خون: اندازه‌گیری سطوح هورمون های تیروئیدی و هورمون ترشحی تیروئید در خون به منظور تشخیص کم کاری تیروئید.
- سونوگرافی تیروئید: این روش مشاهده تصاویر فراصوتی تیروئید برای بررسی تورم ها یا نواحی غیر طبیعی در تیروئید است.
- آزمایش آنتی تیروئیدی: بررسی میزان آنتی تیروئید آنتی بادی ها (مثل آنتی‌تیروپروکسیداز و آنتی‌تیروگلوبولین) در خون که می تواند نشان دهنده وجود بیماری هاشیموتو باشد.
پزشک ممکن است تاریخچه بالینی و علائم بیمار، از جمله خستگی، کم‌کاری تیروئید، افزایش وزن و آسیب های پوستی را هم مورد بررسی قرار دهد.
درمان هاشیموتو
برای اینکه بدانیم درمان هاشیموتو چیست بهتر است درنظر داشته باشیم که درمان هاشیموتو معمولاً شامل مصرف داروی هورمون تیروئید به شکل مصنوعی (لووتیروکسین) است. این داروها کمبود هورمون های تیروئیدی در بدن را جبران کرده و بهبود علائم کم کاری تیروئید را ایجاد می کنند. مصرف منظم و دقیق این دارو ها و مراجعات پزشکی، جهت اندازه گیری سطوح هورمون ها و تنظیم دوز دارو نیز ضروری است.
کدام افراد بیشتر در معرض هاشیموتو هستند؟
افرادی که در خانواده شان تاریخچه ای از بیماری هاشیموتو دارند یا دارای دیگر اختلالات ایمنی مثل دیابت نوع 1 و بیماری کوآکسیوتونی می باشند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
آیا بیماری هاشیموتو خطرناک است؟
بیماری هاشیموتو معمولاً خطرناک نیست اما در عین حال، برای کنترل و مدیریت بهتر علائم کم‌کاری تیروئید که ممکن است در برخی افراد ظاهر شود، به تشخیص به موقع و درمان منظم و مداوم نیاز است.
اگر بیماری هاشیموتو در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود و با درمان مناسب و توصیه های پزشک مراقبت شود، می توان از عوارض جانبی بیشتر جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
هاشیموتو در دوران بارداری
خطرات هاشیموتو در دوران بارداری در برخی موارد، ممکن است به دلیل تغییرات در سیستم ایمنی بدن، تأثیر منفی بر تیروئید داشته و کمبود هورمون های تیروئیدی را تشدید کند. این موضوع می تواند برای مادر و جنین مخاطراتی ایجاد کند.
برای کاهش خطرات بیماری هاشیموتو، نیاز است که بارداری تحت نظر پزشک متخصص اندوکرینولوژیست (متخصص در بیماری های هورمونی) پیگیری شود. معمولاً این مشکل با مصرف هورمون تیروئید تصحیح شده و خطراتی که ممکن است برای مادر و جنین ایجاد شود، کاهش می یابد.
رژیم غذایی برای بیماران هاشیموتو
ممکن است سؤال کنید مواد غذایی مناسب برای افراد مبتلا به هاشیموتو چیست. رژیم غذایی برای بیماران هاشیموتو باید متنوع و سالم باشد. مصرف مواد غذایی کم پروتئین، کم شور، با ویتامین ها و مواد مغذی غنی (مانند میوه ها، سبزیجات، ماهی، غلات کامل) توصیه می شود. همچنین، باید مصرف غذا های حاوی ید زیاد محدود شده و با مشورت پزشک مصرف شود.
برای بیماری هاشیموتو چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک زمانی است که علائمی نامطلوب مانند خستگی غیر معمول، افزایش وزن، مشکلات پوستی یا علائم مشابه تیروئید را تجربه می کنید. تشخیص به موقع هاشیموتو باعث بهبود کنترل علائم، پیشگیری از مشکلات بیشتر و تجویز داروهای مناسب می شود. شما می توانید با انتخاب کلینیک دیابت و غدد به عنوان اولین مرکز آنلاین تخصصی دیابت و غدد در ایران، با متخصصین برجسته حوزه غدد مشورت کرده تا بهترین گزینه متناسب با شرایط بیماری شما درنظر گرفته شود.
