آزمایش تراکم استخوان یک شیوه عکس‌برداری پزشکی است که در آن استحکام استخوان‌های بدن مورد سنجش قرار می‌گیرد. آزمایش تراکم استخوان یک ابزار کاربردی برای ارزیابی احتمال ابتلای شما به پوکی استخوان و شکستگی‌های استخوانی در آینده است.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با آزمایش سنجش تراکم استخوان و کاربرد آن آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- آزمایش تراکم استخوان چگونه عمل می‌کند؟
- چه کسانی لازم است آزمایش تراکم استخوان بدهند؟
- کاربردهای دیگر آزمایش سنجش تراکم استخوان
- آزمایش تراکم استخوان هر چند سال یک بار لازم است تکرار شود؟
- چطور برای آزمایش تراکم استخوان آماده شوم؟
- تست سنجش تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟
- تست سنجش تراکم استخوان چقدر زمان می‌برد؟
- آیا سنجش تراکم استخوان درد دارد؟
آزمایش تراکم استخوان نوعی شیوه تصویربرداری است که در حقیقت میزان مواد معدنی موجود در بافت استخوانی را اندازهگیری می‌کند. این تست یک راه مناسب برای اندازهگیری میزان از دست رفتن بافت استخوانی در سنین بالاست.
_________________________________________________________________
حتما بخوانید: درمان سریع پوکی استخوان
_________________________________________________________________
آزمایش تراکم استخوان چگونه عمل می کند؟
آزمایش تراکم استخوان درحقیقت مواد معدنی موجود در برخی استخوان‌های خاص از قبیل لگن، ستون فقرات و مچ را اندازهگیری می‌کند.
چه کسانی لازم است آزمایش تراکم استخوان بدهند؟
عوامل مختلفی هست که تعیین می‌کنند چه کسی لازم است آزمایش تراکم استخوان بدهد. در صورتی که سنتان بالای ۵۰ سال باشد، سابقه شکستگی استخوانی داشته باشید یا بیماری‌ای دارید که شما را درمعرض شکستگی استخوان قرار می‌دهد، ممکن است پزشک برای شما آزمایش سنجش تراکم استخوان درخواست کند.
مطالعات نشان داده است که زنان نسبت به مردان بیشتر درمعرض پوکی استخوان هستند. از این رو پزشکان اغلب به زنان توصیه می‌کنند در سنین کمتری نسبت به مردان نسبت به انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان اقدام کنند. پزشک ممکن است در صورتی که یک یا چند تا از عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان را داشته باشید، برایتان آزمایش سنجش تراکم استخوان درخواست کند؛ از جمله:
- بالا رفتن سن
تراکم استخوان بسیاری از افراد با بالارفتن سن کم می‌شود. این مئسله باعث می‌شود که احتمال ابتلا به پوکی استخوان با بالا رفتن سن بیشتر شود. توصیه شده است که زنان بالای ۶۵ و مردان بالای ۷۰ سال آزمایش سنجش تراکم استخوان بدهند
- سابقه خانوادگی
درصورتی که یک یا چند تا از اعضای خانواده سابقه ابتلا به پوکی استخوان و یا شستگی بیش از یک استخوان داشته باشند، فرد بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان است. از این رو درصورتی که سابقه ابتلا به پوکی استخوان در خانواده‌تان وجود دارد، لازم است در صورت صلاحدید پزشک اقدام به انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان کنید.
سابقه قبلی شکستگی استخوانی. شکستگی استخوان به ویژه بعد از ۵۰ سالگی ممکن است یک علامت خطر از ابتلا به پوکی استخوان باشد.
- داروها
برخی داروهای خاص مثل داروهای استروئیدی از جمله پردنیزولون و برخی داروهای درمان سرطان می‌توانند باعث شکنندگی استخوان‌ها و افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان شوند.
- وضعیت عمومی سلامت
بسیاری از بیماری‌های مزمن هستند که می‌توانند باعث افزایش شکنندگی استخوانی شوند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به لوپوس، آرتریت روماتوئید، بیماری دیابت، بیماری‌های کلیوی و بیماری‌های کبدی اشاره کر
کاربردهای دیگر آزمایش سنجش تراکم استخوان
در موارد زیر هم پزشک ممکن است برای شما آزمایش سنجش تراکم استخوان درخواست کند:
- ارزیابی تغییرات استخوانی در طول زمان
- ارزیابی پاسخ به درمان مثل داروهای درمان پوکی استخوان
- ارزیابی ترکیب‌بندی بدن مثل اینکه چقدر عضله یا چربی دارید
آزمایش تراکم استخوان هر چند سال یک بار لازم است تکرار شود؟
عموما توصیه شده است که آزمایش تراکم استخوان هر دو سال یک بار تکرار شود. با این حال عوامل متعددی از قبیل سن، دارو و خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند که می‌توانند روی تصمیم‌گیری پزشک در این باره اثر بگذارند.
چطور برای آزمایش تراکم استخوان آماده شوم؟
در اغلب افراد نیازی نیست که روتین روزانه برای انجام آزمایش تراکم استخوان تغییری کند. می‌توانید مثل قبل بخورید و بیاشامید و داروهایتان را مصرف کنید.
پیش از انجام تست موارد زیر را رعایت کنید:
- از مصرف مکمل کلسیم ۲۴ ساعت قبل از انجام تست خودداری کنید. مولتی‌ویتامین‌ها و آنتی‌اسید هم شامل آن می‌شود
- لباس‌های راحت و گشاد و بدون اجزای فلزی به تن کنید
- درصورتی که احتمال می‌دهید باردار هستید، پزشک خود را درجریان قرار دهید
تست سنجش تراکم استخوان چگونه انجام می‌شود؟
تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی خاصی ندارد. نیاز به بستری یا تزریق ندارد و مشابه با انجام یک گرافی ساده است.
تست سنجش تراکم استخوان چقدر زمان می‌برد؟
سنجش تراکم استخوان عموما بیشتر از ۲۵ دقیقه زمان نمی‌برد.
آیا سنجش تراکم استخوان درد دارد؟
به هیچ وجه؛ حین عبور اشعه ایکس از بدن هیچ دردی را احساس نمی‌کنید.
نکته پایانی
سنجش تراکم استخوان یک راه‌حل ساده و مقرون‌به‌صرفه برای پیش‌بینی احتمال ابتلا به پوکی استخوان در آینده و جز غربالگری‌های ضروری در سنین سالمندی است. با انجام به موقع سنجش تراکم استخوان، با تشخیص به موقع بیماری و دریافت زودتر درمان، احتمال بروز عوارض کاهش می‌یابد. برای ارزیابی وضعیت استخوان‌ها و نیز احتمال ابتلا به پوکی استخوان در آینده پیشنهاد ما این است که به بهترین متخصص غدد مراجعه کنید. آن‌ها در صورت لزوم برایتان تست سنجش تراکم استخوان درخواست می‌کنند.
