در صورتی که قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد، زمینه برای ابتلا به دیابت نوع ۲ فراهم می‌شود. دیابت نوع ۲ عوارض مختلفی دارد و بخش‌های مختلف بدن را می‌تواند درگیر کند. از جمله ارگان‌هایی که به دنبال دیابت درگیر خواهند شد، می‌توان به کلیه‌ها اشاره کرد. با این حال، دیابت در صورتی که به‌موقع تشخیص داده شود و به‌درستی درمان و کنترل شود، عوارض کمتری به جا خواهد گذشت.در متن پیش رو قصد داریم شما را با ارتباط بین دیابت و بیماری کلیوی آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- نفروپاتی دیابتی چیست؟
- نفروپاتی دیابتی و نارسایی کلیوی به دنبال دیابت چه علامتی دارد؟
- چه عواملی احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی را افزایش می‌دهند؟
- نفروپاتی دیابتی چه علتی دارد؟
- چگونه از نفروپاتی دیابتی پیشگیری کنیم؟
نفروپاتی دیابتی چیست؟
نفروپاتی یا بیماری کلیه یکی از عوارض بسیار جدی در شمار زیادی از بیماران مبتلا به دیابت است. علاوه بر این، نفروپاتی دیابتی یکی از دلایل شایع نارسایی کلیوی در ایالات متحده آمریکا می‌باشد. تخمین زده می‌شود که بیش از ۶۶۰۰۰۰ آمریکایی مبتلا به بیماری کلیوی مرحله آخر هستند و نیاز به دیالیز دارند. مشابه اغلب بیماری‌های مرتبط با دیابت نوع ۲، نفروپاتی دیابتی هم علائم هشداردهنده ابتدایی کمی دارد. آسیب کلیه‌های ناشی از نفروپاتی ممکن است حتی یک دهه قبل از آغاز علائم شروع شده باشند.
نفروپاتی دیابتی و نارسایی کلیوی به دنبال دیابت چه علامتی دارد؟
در مقاله ارتباط بین دیابت و بیماری کلیوی باید گفت در اغلب موارد تا زمانی که کلیه‌ها از کار نیفتاده‌اند، نفروپاتی هیچ‌گونه علامتی ایجاد نمی‌کند. با این حال، از جمله علائمی که ممکن است نشان‌دهنده آسیب کلیه‌ها باشند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احتباس مایع
- تورم در پاها، پاشنه و ساق پا
- کاهش اشتها
- خستگی بیش از حد
- سردرد مداوم
- ناراحتی معده
- تهوع استفراغ
- بی‌خوابی
- عدم تمرکز
چه عواملی احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی را افزایش می‌دهند؟
تشخیص به‌موقع بیماری کلیوی برای پیشگیری از عوارض آن ضروری است. در صورتی که پره‌دیابت، دیابت نوع 2 یا هر یک از ریسک‌فاکتورهای مرتبط با دیابت را دارید، ارزیابی عملکرد کلیه‌های‌تان ضروری است. علاوه بر ارتباط بین دیابت و بیماری کلیوی، عوامل زیر نیز می‌توانند احتمال بیماری کلیوی را افزایش دهند:
- قند خون بالای کنترل‌نشده
- فشار خون بالای کنترل‌نشده
- سطح بالای کلسترول
- چاقی
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری کلیوی
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری قلبی
- مصرف سیگار
- سن بالا
بیماری های سیستم گوارشی که در اثر دیابت ایجاد می شوند
نفروپاتی دیابتی چه علتی دارد؟
در ادامه مقاله ارتباط بین دیابت و بیماری کلیوی به علت این بیماری می‌پردازیم. بیماری کلیوی تنها یک دلیل مشخص ندارد. محققان بر این باورند که نفروپاتی دیابتی با قند خون کنترل‌شده مزمن مرتبط است. از این رو، هرچه مدت زمان بیشتری از ابتلا به دیابت گذشته باشد، احتمال ابتلا به نفروپاتی دیابتی بالاتر است.از جمله عوامل دیگری که می‌تواند در ابتلا به نفروپاتی دیابتی موثر باشند، می‌توان به عوامل ژنتیکی اشاره کرد.
کلیه‌ها در بدن وظیفه فیلتر کردن خون را بر عهده دارند. هر کلیه از هزاران نفرون تشکیل شده است که وظیفه تمیز کردن خون را از مواد زاید برعهده دارند. با گذشت زمان، به‌ویژه در میان افرادی که دیابت نوع 2 دارند، کلیه‌ها به دلیل دفع بیش از حد گلوکز خون ناکارآمد می‌شوند، نفرون‌ها ملتهب شده و دیگر نمی‌توانند مثل قبل کار کنند. از این رو، فیلتر کردن خون از مواد زاید مختل می‌شود. در نتیجه، موادی مثل پروتئین‌ها، که در حالت عادی از ادرار دفع نمی‌شوند، از کلیه‌ها دفع می‌شوند.
یکی از پروتئین‌های مهمی که ممکن است به دنبال نفروپاتی دیابتی از کلیه‌ها دفع شود، آلبومین نام دارد. از این رو، اندازه‌گیری سطح آلبومین ادرار می‌تواند برای بررسی عملکرد کلیه‌ها مفید باشد. مقدار بسیار کم آلبومین در ادرار میکروآلبومینوری نامیده می‌شود. مقادیر بیش از حد آن ماکروآلبومینوری گفته می‌شود. خطر نارسایی کلیوی در صورت بروز ماکرو آلبومینوری به مراتب بیشتر است. درمان بیماری کلیوی در مراحل آخر وابسته به دیالیز است.
چگونه از نفروپاتی دیابتی پیشگیری کنیم؟
راه‌های اصلی برای پیشگیری از بیماری کلیوی ناشی از دیابت شامل موارد زیر است:
رعایت رژیم غذایی
یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ سلامتی کلیه‌ها رعایت رژیم غذایی است. بیماران مبتلا به دیابت لازم است که مراقبت‌های ضروری را برای حفظ قند خون، کلسترول و سطح لیپید خون در محدوده طبیعی انجام دهند.
علاوه بر این، حفظ فشار خون زیر80/130ضروری است. حتی اگر بیماری کلیوی خفیفی دارید، بیشتر از دیگران لازم است که مراقب ابتلا به فشارخون باشید. برای حفظ فشار خون انجام موارد زیر ضروری است:
- خوردن غذاهایی که نمک کمی دارند
- اضافه نکردن نمک به وعده‌های غذایی
- کاهش وزن در صورت ابتلا به چاقی یا اضافه‌وزن
- عدم مصرف الکل
علاوه بر این، پزشک ممکن است برای‌تان یک رژیم کم‌چربی و کم‌پروتئین توصیه کند.
قند خون چیست؟ همه چیز درباره قند خون و بیماری مرتبط با آن
ورزش
بر اساس توصیه‌های پزشک‌تان تا لازم است که روزانه ورزش کنید.
داروها
بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 که فشار خون بالایی دارند، لازم است از داروهای مهارکننده ACE از قبیل کاپتوپریل و انالاپریل، برای پیشگیری و درمان بیماری‌های قلبی استفاده کنند. این داروها پتانسیل زیادی برای کاهش پیشرفت بیماری‌های کلیوی دارند.
کرندیا یک داروی تجویزی است که می‌تواند ریسک بیماری‌های کلیوی، مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، سکته قلبی و احتمال بستری به دنبال نارسایی قلبی را در افراد بالغ مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیوی مرتبط با دیابت نوع ۲ کاهش دهد.
مراقبت از فرد دیابتی با استفاده از مدل مراقبتی AIDS/HIV
ترک سیگار
در صورتی که سیگار مصرف می‌کنید، لازم است که مصرف آن را سریع قطع کنید. سیگار یکی از ریسک‌فاکتورهای بسیار مهم ابتلا به بیماری‌های کلیوی است.
نکته پایانی درباره دیابت و بیماری کلیوی
فراموش نکنید که ابتلا به دیابت نوع ۲ لزوماً به معنای ابتلا به بیماری کلیوی نیست. در صورتی که قند خون‌تان را به‌درستی کنترل کنید و در فواصل منظم به پزشک خود مراجعه کنید، احتمال ابتلا به عوارض بیماری از جمله نفروپاتی دیابتی به میزان قابل توجهی کم می‌شود. مراجعه منظم به کلینیک دیابت و غدد موجب می‌شود در فواصل منظم غربالگری‌های لازم از نظر ابتلا به بیماری کلیوی و سایر عوارض مربوط به دیابت را به درستی کنترل و جلوگیری کنید.
