پنج غربالگری مهم هستند که می‌توانید با انجام آن‌ها به کاهش احتمال بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ کمک زیادی کنید. شیوع بیماری‌های قلبی و دیابت در سراسر جهان رو به افزایش است. این در حالی است که مطالعات نشان داده است که غربالگری‌های به‌موقع، علاوه بر کمک به پیشگیری از ابتلا، به تشخیص زودرس بیماری و دریافت زودتر درمان کمک می‌کند. از جمله غربالگری‌های ضروری برای کاهش احتمال ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی می‌توان به کنترل چاقی، فشار خون، کلسترول، تری گلیسیرید و قند خون اشاره کرد. در محاسبه چاقی اندازه دور شکم اهمیت دارد. در متن پیش رو قصد داریم شما را با این پنج عوامل خطر دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی آشنا کنیم.
1.اندازه دور شکم
اندازه دور شکم اولین عوامل خطر دیابت و بیماری‌های قلبی است. در صورتی که اندازه دور شکم در مردان بیشتر از ۱۰۲ سانتی و در زنان بیشتر از 8۸ سانتی متر باشد، به‌عنوان یک عامل خطر در نظر گرفته می‌شود. کاهش اندازه دور شکم به معنای کاهش وزن است.
داشتن وزن ایده‌آل احتمال فشار خون بالا، سطوح بالای کلسترول، تری گلیسیرید و قند خون را کاهش می‌دهد. برای داشتن وزن ایده‌آل و کاهش دور شکم خوب است یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها و سبزیجات را انتخاب کنید. علاوه بر این، لازم است مصرف غذاهای فرآوری‌شده و قند و چربی را در رژیم غذایی خود محدود کنید. همچنین، لازم است نوشیدنی‌های قندی از قبیل نوشابه‌ها را از رژیم غدایی خود حذف کنید.
انجام ورزش و فعالیت فیزیکی هم در کنار یک رژیم غذایی سالم به کاهش وزن و کاهش اندازه دور شکم کمک می‌کند. مطالعات نشان داده است که کاهش حداقل ۵ یا ۷ درصد از وزن هم می‌تواند تا حد بسیار زیادی در پیشگیری از ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی موثر باشد.
در صورتی که برای کاهش وزن مشکل دارید می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید. او در صورت لزوم شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع می‌دهد.
2.فشار خون
فشار خون بالا اغلب به‌عنوان «قاتل خاموش» شناخته می‌شود. به این دلیل که تا زمانی که منجر به حمله قلبی، سکته مغزی و سایر عوارض قلبی عروقی نشود، علائمی را برای فرد مبتلا ایجاد نمی‌کند. فشار خون نرمال لازم است زیر 80/120 باشد. در صورتی که فشار خون سیستولیک بالای 130 و فشار خون دیاستولیک بالای ۸۵ باشد، به‌عنوان عوامل خطر دیابت و بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود.
عوامل مختلفی در فشار خون بالا نقش دارند؛ از جمله:
- مصرف سیگار
- کم‌تحرکی
- مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی از قبیل بروفن
- رژیم غذایی سرشار از نمک و شکر
بنابراین، به نظر می‌رسد که رعایت رژیم غذایی، انجام ورزش و قطع مصرف سیگار همگی در کنار هم می‌توانند در کنترل فشارخون موثر باشند.
درمان فشار خون بالا در افراد دیابتی
3.تری گلیسیرید
در صورتی که سطح تری گلیسیرید خون از عدد ۱۵۰ بالاتر باشد، به‌عنوان یکی از عوامل خطر دیابت و بیماری‌های قلبی در نظر گرفته می‌شود. فراموش نکنید که تری گلیسیرید با کلسترول متفاوت است. سطح تری گلیسیرید ارتباط بیشتری با چاقی و دیابت دارد. علی‌رغم اینکه داروهایی وجود دارند که به کاهش سطح تری گلیسیرید در خون کمک می‌کنند؛ اما اثربخشی آن‌ها در کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و حمله قلبی هنوز اثبات نشده است.
از این رو، به نظر می‌رسد که اصلاح سبک زندگی و تمرکز بر روی رژیم غذایی جهت بهبود سطح تری گلیسیرید بیشتر موثر است. لازم است که میزان دریافت کربوهیدرات و چربی‌ها را در رژیم غذایی خود محدود کنید تا تری گلیسرید خون‌تان در محدوده نرمال باقی بماند.
بهترین رژیم غذایی برای چربی سوزی
4.سطح کلسترول
سطح کلسترول خوب خون یا HDL لازم است در مردان بالای 40 و در زنان بالای ۵۰ باشد. در کنار HDL ، کلسترول بد یا LDL هم لازم است که کنترل شود. کاهش سطح LDL به‌تنهایی نیز می‌تواند در پیشگیری از حمله قلبی موثر باشد.
در صورتی که سطح کلسترول خون‌تان مختل باشد، ممکن است پزشک برای شما داروهایی جهت کنترل چربی خون تجویز کند. استاتین‌ها یک گروه دارویی هستند که عموماً برای کنترل سطح کلسترول خون تجویز می‌شوند. با این حال، مطالعات اخیر نشان داده است که خود این داروها می‌توانند با ایجاد مقاومت به انسولین احتمال ابتلای فرد به دیابت نوع را ۲ دو برابر کنند. با وجود این، همچنان عقیده بر این است که فواید آن از خطرات آن بیشتر است.
اهمیت کنترل چربی خون در دیابتی ها
4.قند خون
مهم‌ترین عامل پیش‌بینی‌کننده ابتلا به دیابت نوع 2 قند خون بالا است که می‌تواند منجر به آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای بخش‌های مختلف بدن شود. دیابت و عدم تشخیص و درمان به‌موقع آن می‌تواند باعث عوارض مختلفی از قبیل رتینوپاتی یا آسیب به چشم‌ها، نوروپاتی یا آسیب به اعصاب و نفروپاتی یا آسیب کلیه‌ها شود. علاوه بر این، سطوح بالای قند خون برای مدت طولانی با ابتلا به افسردگی و مشکلات پوستی، عفونت‌های مزمن و نیز مشکلات دهان و دندان مرتبط است.
در صورتی که از حد طبیعی بالاتر باشد، اما نه آن‌قدر بالا که به آن دیابت گفته شود، به آن پیش‌دیابت یا پره‌دیابت گفته می‌شود. پره‌دیابت خود وضعیتی است که یک عامل خطر مهم برای ابتلا به دیابت نوع 2 در آینده محسوب می‌شود.
با این حال، مطالعات نشان داده است که حدود ۴۰ درصد از بیماران مبتلا به پیش‌دیابت و دیابت نوع ۲ می‌توانند با اصلاح سبک زندگی و کمک گرفتن از داروها از عوارض بیماری جلوگیری کنند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم و ورزش می‌توانند در کنترل قندخون و پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی موثر باشند.
قند خون چیست؟ همه چیز درباره قند خون و بیماری مرتبط با آن
نکته پایانی
در نظر گرفتن پنج عوامل خطر دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی ضروری است. اندازه دور شکم، فشار خون، سطح کلسترول، تری گلیسیرید و قند خون پنج عامل خطر برای این دو بیماری هستند. برای غربالگری منظم این پنج عامل خطر می‌توانید از پزشکان کلینیک دیابت و غدد مشورت بگیرید. اصلاح سبک زندگی، داشتن یک رژیم غذایی سالم و انجام منظم ورزش به کنترل هر پنج عامل خطر و پیشگیری از ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کند.
