به عنوان یک بزرگسال، احتمالاً دوره بلوغتان را به یاد می‌آورید؛ زمانی که بدن ناگهان با طیف وسیعی از تغییرات مواجه می‌شود. حالا ممکن است پسری داشته باشید که در آستانه دوره بلوغ است و می‌خواهید با شناخت دقیق علائم بلوغ در پسران به او در طی کردن این مسیر کمک کنید.
در متن پیش رو قصد داریم شما را با علائم بلوغ در پسران، مراحل و نشانه‌های آن آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
- مراحل تانر بلوغ در پسران
- سایر علائم بلوغ در پسران
- علائم بلوغ زودرس در پسران
- از فرزند خود در دوران بلوغ حمایت کنید
پروفسور جیمز ام.تانر نخستین کسی بود که مراحل آشکار بلوغ را مشخص و طبقه‌بندی نمود. از آن زمان تاکنون مراحل مختلف بلوغ با نام مراحل تانر مصطلح شده اند. این مراحل یک راهنمای عمومی برای شناخت تغییرات فیزیکی در طی بلوغ هستند؛ با این حال زمان‌بندی مراحل و تغییرات بلوغ در افراد مختلف ممکن است فرق بکند.
مراحل تانر بلوغ در پسران
شناخت مراحل رشد و بلوغ در پسران به شما کمک می‌کند تا تغییرات مربوط به هر زمان از این دوره را بشناسید و بتوانید فرزند خود را در این زمینه راهنمایی کنید.
مرحله 1 تانر بلوغ در پسران
مرحله 1 بلوغ درحقیقت ظاهر کودک را پیش از آغاز هرگونه علائم مرتبط با بلوغ توصیف می‌کند. در پایان مراحله 1 بلوغ، مغز شروع به ارسال سینگال‌هایی می‌کند تا بدن خودش را برای تغییرات مربوط به بلوغ آماده کند.
هیپوتالاموس شروع به آزاد کردن هورمون مترشحه گنادوتروپین ( GnRH) می‌کند. این هورمون سپس به غده هیپوفیز می‌رود. هیپوفیز یک غده کوچک در مغز است که وظیفه کنترل ترشح سایر هورمون‌های بدن را برعهده دارد. غده هیپوفیز سپس دو هورمون FSH و LH را ترشح می‌کند. این سیگنال‌ها عموماً پس از تولد 9 یا 10 سالگی در پسران آغاز می‌شود.
نکته مهم این است که در این مرحله از بلوغ هیچگونه تغییرات آشکاری در بدن پسران قابل مشاهده نیست.
مرحله 2 تانر بلوغ در پسران
در این مرحله از بلوغ پسران تغییرات آشکار ظاهری کم‌کم شروع شده و هورمون‌ها پیام‌هایشان را به مناطق هدف در بدن می‌فرستند. در پسران، بلوغ اغلب حوالی سن 11 سالگی آغاز می‌شود. بیضه‌ها و پوست اطراف آن( اسکروتورم یا کیسه بیضه) کم‌کم شروع به بزرگ شدن می‌کنند.
علاوه بر این در مراحل اولیه در قاعده آلت تناسلی مو رشد می‌کند.
مرحله 3 تانر بلوغ در پسران
در این مرحله تغییرات فیزیکی بارزتر می‌شوند. این تغییرات فیزیکی در بدن پسران عموماً حوالی سن 13 سالگی رخ می‌دهند. از جمله:
- آلت تناسلی درازتر شده؛ همچنان که بیضه‌ها هم بزرگ‌تر می‌شوند.
- مقداری بافت سینه زیر نوک سینه( نیپل) شروع به رشد می‌کند. ( این تغییر در بدن برخی پسرها در طی بلوغ رخ می‌دهد و معمولاً طی چند سال از بین می‌رود.)
- پسرها ممکن است در طول خواب دچار انزال شوند.( رویای خیس)
- صدا شروع به تغییر می‌کند.
- توه عضلانی بدن بزرگ‌تر می‌شود.
- قد هر سال بین 2 تا 3.2 اینچ بلندتر می‌شود.
مرحله 4 تانر بلوغ در پسران
بلوغ در این مرحله دارای نوسانات زیادی است؛ این مرحله بلوغ در پسران اغلب حوالی سن 14 سالگی رخ می‌دهد؛ پسران متوجه تغییرات قابل ملاحظه‌ای می‌شوند. از جمله:
- بیضه‌ها، آلت تناسلی و کیسه بیضه باز هم بزرگ‌تر می‌شوند. از سوی دیگر پوست کیسه بیضه ممکن است کمی تیره‌تر شود.
- موی زیربغل رشد می‌کند.
- صدا بصورت دائمی کلفت‌تر می‌شود.
- ممکن است جوش ایجاد شود.
مرحله 5 تانر بلوغ در پسران
در این مرحله علائم مربوط به پایان بلوغ در پسران هویدا می‌شوند؛ این مرحله در پسران اغلب حوالی سن 15 سالگی رخ می‌دهد. از جمله تغییرات این مرحله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلت تناسلی و بیضه‌ها به اندازه بالغین می‌رسند.
- موهای ناحیه تناسلی رشد کرده و به سمت داخل ران گسترش می‌یابند.
- موهای صورت شروع به رشد کرده و برخی پسرها ممکن است نیاز به شیو کردن داشته باشند.
- تا قبل از سن 18 سالگی اغلب پسرها به حداکثر رشد خود می‌رسند.
سایر علائم بلوغ در پسران
علاوه بر تغییرات اختصاصی که در مراحل مختلف در پسران رخ می‌دهد، در زیر سه تغییر اساسی مربوط به بلوغ را جداگانه بررسی خواهیم کرد:
جوش یا آکنه
جوش یکی از مشکلاتی است که هم پسران و هم دختران را در دوران بلوغ می‌تواند درگیر کند. تغییرات هورمونی در این دوره سبب تجمع چربی و مسدود شدن منافذ پوست می‌شود. این جوش‌ها ممکن است در ناحیه صورت، سینه و کمر ایجاد شوند.
در برخی افراد ممکن است شدت این جوش‌ها بیشتر باشد؛ درصورتی که در خانواده سابقه جوش یا آکنه وجود داشته باشد، احتمال این که فرزندتان در سن بلوغ جوش داشته باشد، بیشتر خواهد بود.
به طور کلی درمان جوش صورت با استفاده از شستشوی منظم محل با استفاده از صابون میسر می‌شود. علاوه بر این کرم‌ها و پمادهای متنوعی هم در بازار موجود هستند که می‌توانید بدون نیاز به داشتن نسخه آن‌ها را تهیه کرده و برای درمان جوش صورت به کار بگیرید. علاوه بر این درمان‌های خانگی هم دردسترس هستند.
در موارد شدید ممکن است لازم باشد پسرتان را نزد متخصص پوست یا اطفال ببرید تا برایش داروهای اختصاصی تجویز کند.
باید و نبایدهای تغذیه در دوران بلوغ
بوی بدن
با بزرگ شدن غدد عرق در دوران بلوغ، بوی بد بدن می‌تواند معضلی در دوران بلوغ باشد. خوب است با فرزندتان درباره استفاده از دئودورانت و دوش گرفتن منظم به ویژه پس از انجام فعالیت فیزیکی صحبت کنید.
بررسی مشکلات سن بلوغ دختران و پسران
انزال شبانه و نعوظ خود بخودی
در طول دوران بلوغ، پسرتان ممکن است رویای خیس یا انزال در خواب را تجربه کند. این مسئله ممکن است در حضور یا غیاب خواب‌های جنسی رخ دهد و کاملاً طبیعی است.
لازم است در این باره با فرزندتان پیش از وقوع آن صحبت کنید. به او بگویید که این هم بخشی طبیعی از فرآیند بلوغ است و نباید بابت آن خجالت بکشد و یا بترسد.
نعوظ خودبخودی هم یکی از دیگر از علائم بلوغ در پسران است که ممکن است در هر زمانی و بدون علت رخ بدهد. به فرزندتان بگویید که این مسئله برای مدتی رخ می‌دهد و آن‌ها ممکن است بتوانند تا حدی آن را بپوشانند. با این حال با گذشت زمان و افزایش سن برطرف می‌شود.
علائم بلوغ زودرس در پسران
بلوغ زودرس زمانی رخ می‌دهد که علائم و نشانه‌های بلوغ، زودتر از موعد آغاز شوند. درصورتی که علائم بلوغ کمتر از سن 9 سالگی در پسران آغاز شود، به آن بلوغ زودرس اطلاق می‌شود. علت دقیق بلوغ زودرس هنوز مشخص نیست؛ با این حال عفونت‌ها، تومورها، مشکلات هورمونی و آسیب‌های مغزی می‌توانند از دلایل محتمل برای بلوغ زودرس در پسران باشد.
بزرگ شدن بیضه‌ها و آلت تناسلی، رشد موها، تغییر صدا از جمله علائمی است که ممکن است در بلوغ زودرس رخ دهند.
والدین در دوران بلوغ فرزند خود چه وظایفی دارند؟
از فرزند خود در دوران بلوغ حمایت کنید
دوران بلوغ می‌تواند یک چالش اساسی برای نوجوانان و والدین آن‌ها باشد. علاوه بر تغییرات فیزیکی، تغییرات هورمونی می‌توانند باعث تغییرات احساسی و روحی در فرزندتان شوند. علاوه بر این ممکن است احساس کنید خلق‌وخوی کودکتان دائماً در حال تغییر است و یا رفتارهایش تغییر کرده است.
از این رو لازم است در برخورد با فرزندتان صبور باشید و سعی کنید که او را درک کنید. تغیرات بدنی فرزندتان از جمله ایجاد جوش ممکن است بر روی اعتماد به نفس او تاثیر منفی بگذارد؛ در این موارد لازم است از کودک خود حمایت کرده و به او یادآوری کنید این تغییرات اغلب موقتی هستند. درصورت نیاز می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
نکته پایانی
درصورتیکه هرگونه نگرانی درباره مراحل رشد پسرتان دردوره بلوغ دارید، خوب است در این باره با پزشک صحبت کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا سیر تغییرات فرزندتان طی بلوغ طبیعی هستند یا خیر و شما را برای آشنایی با تغییرات بیولوژیک طبیعی در این دوره راهنمایی کند.
